پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

سایپا به دنبال سود است؛ استاندارد، شاید وقتی دیگر

احتمالاً همه فعالان و علاقه‌مندان به بازار خودرو خبر پلاک شدن ۱۳ هزار وانت نیسان بدون دریافت استانداردهای مورد نیاز و با دستور رئیس جمهوری را شنیده اند، موضوعی که به دلیل نیاز مردم به خودروی باری و نبود گزینه های جایگزین، رئیس جمهوری را در تنگنایی قرار داد که در نهایت به پلاک شدن این خودروها بدون دریافت استانداردهای لازم تن داده شد. اما نکته جالب این است که پس از آن ماجرا، تولید وانت نیسان از سر گرفته شد و اکنون به طرح های فروش نیز رسیده است و همچنان خبری از استاندارد نیست.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، چندی پیش سید ابراهیم رئیسی، در راستای تحقق شعار سال و به منظور رفع موانع تولیدکنندگان، با مدیران ۶ شرکت بزرگ صنعتی کشور به صورت چهره به چهره دیدار و دستور رفع مشکلات آنان را صادر کرده است، یکی از مهم ترین این مسائل پلاک شدن تولیدات نیسان آبی توسط شرکت زامیاد بود.

محمدعلی تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، یکی از مدیران حاضر در این جلسه بود که به موانع ایجادشده برای این شرکت از سوی سازمان استاندارد پرداخت. وی به این موضوع اشاره کرد که استانداردهای وضع‌شده موانع بسیاری را برای تولید ایجاد کرده اند و از آن جایی که دولت قبل، استانداردهای اروپایی را برای خودروهای کشور در نظر گرفته بود، رعایت آن امری دشوار خواهد بود و گفت: «در دولت قبل، استانداردهای اروپایی را مبنای تولید خودرو در کشور گذاشتند، در حالی که، امروز تنها ۳۰ درصد تولیدات اروپا از این استانداردها پیروی می کنند.»

تیموری عنوان کرد شرکت زامیاد با مشکل اعمال چهار عنوان استاندارد جدید برای تولیدات این شرکت، به دلایلی همچون زمان‌بر بودن تست خودروهای تولیدی در خارج از کشور، مواجه است. مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، در این دیدار گفت: «نیسان وانت تنها خودرو کار کشور است که قیمتش یک پنجم خودروهای کار مشابه خارجی است.»

در این راستا، رئیس جمهور هم دستور رفع مشکلات شماره گذاری وانت نیسان زامیاد و موانع صادرات خودرو را داد و خطاب به مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا گفت باید تلاش کنید شاخص های استاندارد را با همکاری سازمان های مربوطه رعایت کنید.

اکنون شرایط تغییر کرده است و به نظر می رسد بخش دوم گفته های رئیس‌جمهوری، چندان هم توسط سایپا مورد توجه قرار نگرفته است. خبرها اکنون حاکی از آن است که وانت نیسان آبی بار دیگر در برنامه‌های فروش قرار گرفته و این در حالی است که اقدام مشخصی در راستای استانداردسازی این خودرو صورت نگرفته است. بماند که با تلاش‌های مدیرعامل سایپا، این خودرو برای دور زدن برخی از استانداردها از دسته وانت‌ها خارج شد و در دسته کامیونت قرار گرفت. این تغییر موقعیت منجر شد که برخی از استانداردهای لازم برای نیسان آبی حذف شود، اما با این وجود، همچنان موانع استاندارد برای تولید و فروش این خودرو پابرجاست.

در این بین، نکته جالب توجه این است که مدیران سایپا و زامیاد تلاش چندانی برای اخذ استانداردها ندارند و آن چه مشهود است نشان از آن دارد که این مدیران تنها به فروش خود فکر می‌کنند. فروشی که به واسطه نبود رقبای توانمند و پیشرفته در سطح بازارهای جهانی تا این حد پیش رفته است و مدیران خودروسازی کشور باید این را بدانند که اگر رقابت و قیمت آزاد وجود داشت هیچ گاه نمی‌ توانستند از فروش چنین خودروهایی سودآفرینی داشته باشند.

اما اکنون در غیاب رقبا و وجود بازار رانتی، نیسان آبی به گاو شیرده سایپا تبدیل شده و سودهای چشمگیری را برای این شرکت به همراه داشته است. از این رو، مدیرعامل سایپا نیز با تکیه بر نیاز مردم به خودروهای کاری و تجاری تولید این خودرو را بدون توجه به استانداردها ادامه می‌دهد، چراکه با تکیه بر مطالبات مردم، بار دیگر می‌تواند همان طور که رئیس جمهور را در عمل انجام شده قرار داد، دولت را در چنین موقعیتی قرار دهد و به هر شیوه‌ای که شده خودروهای تولیدشده را روانه بازار کند.

چنین فرآیندی تنها در صورتی ممکن است که بازار آکنده از انحصار و رانت باشد. همان طور که شاهدیم خودروسازان در سال‌های اخیر بدون توجه به رشد کیفی تولیدات خود را گران تر از ارزش ذاتی به مردم فروخته‌اند و تا زمانی که ساختار انحصاری در بازار حاکم است چنین اتفاقاتی باز هم تکرار خواهد شد. ناگفته نماند که نمی‌توان تقصیر را تماماً بر دوش خودروسازی‌ها نهاد و دولت نیز بدون شک در این ساختار نقشی مهم دارد، چراکه اگر مبحث نظارت و بررسی به صورت دقیق انجام می‌شد وضعیت کنونی بازار اتفاق نمی‌افتد. برای مثال، در موضوع فروش وانت‌های نیسان نیز شاهد چنین وضعیتی هستیم که دولت به تولیدکننده در خصوص استانداردسازی تأکید کرده است، اما مانعی برای تولید و فروش وجود ندارد و خودروساز نیز به کار خود ادامه می‌دهد.

در این بین، ناخودآگاه به یاد جمله ای معروف می‌افتیم که می‌گفت: «با حلوا حلوا دهان شیرین نمی‌شود» و تا زمانی که دولت اقدامی جدی در راستای استانداردسازی خودروها انجام ندهد، راه برای خودروسازان در راستای دور زدن قوانین بسیار خواهد بود. همان طور که می‌بینیم، مدیرعامل سایپا چندی پیش با تکیه بر دغدغه مردم، محصولات خود را روانه بازار کرد و احتمالاً در آینده نزدیک با یک بهانه جدید دولت را در عمل انجام شده قرار می دهد و محصول غیر استاندارد خود را به فروش می رساند. در نهایت، تنها سری که بی کلاه مانده است، مردم هستند که باید تاوان سیاست های نادرست دولت و سوء‌استفاده خودروسازان از وضعیت موجود را بپردازند.