پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

بازارهای خوب و بد ؛ دوگانه صادرات خودرو به روسیه و عمان

خودروسازی در ایران بنا به دلایل متعدد طی سال های اخیر دیگر یک صنعت اقتصادی صرف نیست و به عنصری سیاسی هم بدل شده است. حالا این فعال سیاسی با بازارهای خوب و بد، با دوگانه صادرات خودرو به روسیه و عمان مواجه شده است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، ایران از جمله کشورهایی است که بنا به دیدگاه سیاسی حاکم، در بسیاری از مسائل اقتصادی از دریچه سیاست وارد شده است. این دیدگاه را می توان در بالا و پایین صنایع مختلف، بنزین و توزیع انواع و اقسام سوبسیدهای ناعادلانه و رانت های مختلف به وضوح مشاهده کرد.

خودرو نیز یکی از صنایعی است که بنا به ضرورت ها و شرایط خاص اقتصادی – سیاسی دیده و اداره می شود. از منظر داخلی نقش بسیار تعیین کننده و مهمی در ایجاد اشتغال، پویا و فعال بودن صنایع وابسته، شغل های غیرمستقیم و خودرودار شدن بسیاری از خانوارها دهک های پایین یا متوسط جامعه دارد.

چرخش ها و گرایش های سال های اخیر نیز به واسطه همین دیدگاه شکل گرفته است. البته بعد از تحریم های سال ۹۷ و خروج شرکای برجامی خودروسازی کشور چاره ای جز سرعت چرخش به سمت چین باقی نگذاشته بود. در واقع، برای ایران هیچ گزینه دیگری وجود نداشت و چین تنها انتخاب بود. در مقابل، شرکای شرقی هیچ اجباری برای همکاری با ایران نداشتند و دیدگاه آن ها به رغم ارتباط نزدیک سیاسی، صرفاً اقتصادی است، به همین علت شرکت هایی که شرکای اروپایی و آمریکایی داشتند و از بازارهای خوبی در آن کشورها بهره می بردند، به راحتی از ایران رفتند و در حال حاضر، نیز به طور مستقیم حاضر به همکاری با همتایان ایرانی خود نیستند. در بهترین حالت، ایرانیزه شده برخی محصولات با لوگو و برند تولیدکنندگان داخلی نهایت همکاری بوده است.

در این شرایط، رویکرد ایران با سایر کشورها نیز براساس دیدگاه غیر اقتصادی شکل گرفته است و می گیرد. با توجه به رفتار کشورهای غربی پیرو تحریم ها، ایران دیگر به آن ها اعتماد چندانی ندارد و آن ها را پیرو سیاست ها آمریکا می داند. به همین دلیل، کشورهای مستقل نظیر چین و روسیه با توجه به جایگاهی که دارند جایگزین شده اند.

چین در این سال ها همچنان توانسته است نفوذ خود در اقتصاد دنیا را بیش تر کند و در مقابل، روسیه به دلیل درگیری با اوکراین و تحریم ها دچار مشکلات فراوانی شده است. از منظر برخی تحلیلگران، ایران می توانست از این فرصت برای ترمیم پیوند با غرب استفاده کند، به خصوص این که، این کشور در شرایط تحریم چندان که باید و شاید پشت ایران درنیامد و رفتاری همانند سایر تحریم کنندگان داشت، اما به دلیل سست پیمانی طرف های غربی (البته به تعبیر نظام سیاسی کشور) همکاری با روسیه بیش تر شده است. بخشی از این همکاری به تولید مشترک خودرو، صادرات قطعه و صادرات خودرو منجر شده است. قرار است خودرویی بر پایه پلتفرم P90 به این کشور صادر شود. بازاری که پیش از تحریم های اروپا و آمریکا علیه روسیه، خودروهای اروپایی و ژاپنی و برندهای مطرح دیگر در آن حضور داشت و جایی برای خودروهای ایرانی وجود نداشت. بنابراین صادرات خودرو از ایران به این کشور تنها یک فعالیت و فعل و انفعال اقتصادی به شمار نمی آید و یک پیام سیاسی به روسیه و سایر کشورها نیز به شمار می آید.

به بیان ساده، ایران علاوه بر اهداف اقتصادی و همچنین تحکیم دوستی با این کشور، می خواهد پیام زنده بودن خودروسازی کشور را به دنیا مخابره کند، یعنی نه تنها زمین نخورده ایم، بلکه با تکیه بر تجربه تحریم های سابق قدرت صادراتی نیز پیدا کرده ایم. البته باید در نظر داشت که شاید سایر کشورهایی که هم‌اکنون مقابل روسیه قرار گرفته اند، معنی دیگری از این پیام استخراج و دریافت کنند. با این حال، این امر صورت گرفته است.

در کنار روسیه و سایر کشورهایی که همکاری خودرویی با آن ها بیش از آن که سیاسی باشد اقتصادی است، اخیراً تفاهم نامه صادراتی با عمان هم به امضا رسیده است. هر چند نامه انبار خالی مدیرعامل ایران خودرو، به این مسئله ابعاد دیگری داده است، با این حال، این صادرات هم بیش از آن که اقتصادی باشد، پیرو روابط سیاسی صورت گرفته است. در هر صورت، عمان به کشوری محلل میان ایران و آمریکا معروف است. این کشور به دلیل رابطه خوبی که با طرفین دارد در فواصل مختلف میانجی و پیام رسان بوده است.

در این شرایط، به نظر می رسد ایران با امضای این تفاهم نامه علاوه بر تعمیق روابط دیپلماتیک و اقتصادی با کشور عمان، اهداف دیگری را هم دنبال می کند. از یک سو، توانمند شدن خود را نشان می دهد و از سوی دیگر، آماده بودن برای همکاری را نشان می دهد.

در واقع، به رغم این که در حال حاضر شرایط بازار خودرو مناسب نیست و با دخالت های دستوری وضعیت تولید با ابهام همراه است، اما پیرو نگاه سیاسی به خودروسازی ایران از طریق عمان اقدام به ارسال پیامی جدید به غرب کرده است.

با این حال، به دلیل تعمیق رابطه با روسیه مشخص نیست چه برداشتی از این پیام داشته باشند، یعنی مشخص نیست که آیا طرفین برای دست یابی به توافق پای میز مذاکره خواهند نشست یا این که همچنان باید منتظر آینده ماند.