پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

بازار خودرو تنها راه دولت برای ظاهرسازی

به گفته کارشناسان، اظهارنظرهای تبلیغاتی و عوام فریبانه به صنعت خودرو لطمه وارد کرده است. با توجه به حساسیت جامعه، بازار خودرو تبدیل به تنها راه دولت برای ظاهرسازی شده، البته این بخش روشن ماجراست.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، اخیراً دبیر انجمن قطعه سازان در یک برنامه اینترنتی همراه با اسماعیل شجاعی، سخن‌گوی سابق شورای رقابت، به تشریح وضع موجود پرداخته است.

به گفته نعمت بخش: «قیمت گذاری پاشنه آشیل صنعت خودروست. خودروسازان تصمیم گرفته بودند سه درصد سود را برای اهداف تحقیقاتی و توسعه‌ای خرج کنند، اما اکنون خودروسازان در شرایط زیان‌دهی هستند و سودی وجود ندارد تا در امور تحقیقاتی هزینه شود. دو شرکت بزرگ خودروساز در شش ماهه اول ۳۰ همت زیان داشته‌اند. عواقب قیمت‌گذاری دستوری را با رؤسای جمهور روحانی و رئیسی در میان گذاشته‌ام، اما شهامت تغییر این مسیر وجود ندارد.»

دولت‌ها بنگاه‌داران خوبی نیستند

دبیر انجمن خودروسازان در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به این که دولت‌ها بنگاه‌داران خوبی نیستند، اضافه کرد: «سهم دولت از سهام ایران خودرو کم‌تر از بیست درصد است، اما با لابی‌گری تصمیم‌گیری‌ها توسط دولتی‌ها انجام می‌شود و در واقع، این مجموعه‌ها توسط دولت اداره می‌شوند، ایران خودرو و سایپا نتوانستند خود را به‌روزرسانی کنند؛ امروز شرکت‌های خودروساز خصوصی در رقابت با یکدیگر مدت گارانتی خودشان را به پنج سال رسانده‌اند، اما دولت از این رقابت عقب افتاده است.»

نعمت بخش بیان کرد: «اظهارنظرهای تبلیغاتی و عوام فریبانه به صنعت خودرو لطمه وارد کرده است. این موضوع قابل درک نیست که چگونه دولت حساسیت خود را نسبت به گرانی مرغ و ارزاق مردم از دست داده اما تمام تمرکز خود را بر ثابت نگه داشتن قیمت خودرو گذاشته است. وی در همین رابطه گفت: «به واقع، صنعت خودرو مورد ظلم واقع شده است؛ در سال‌های اخیر، قیمت مواد اولیه برای ساخت خودرو ۳۸ برابر شده است، اما قیمت خودرو ۱۳ برابر شده؛ این در حالی است که خودروسازان مواد اولیه خود را به قیمت بازار و بورس تهیه می‌کنند.»

دلیل برهم خوردن بازار

اسماعیل شجاعی نیز گفته: «دخالت بیش از اندازه حکمرانی موجب بر هم خوردن بازار شده است.» وی در ادامه تأکید کرد: «اکنون بنگاه‌های بزرگ کشور دولتی هستند و قیمت‌گذاری نیز انجام می‌شود؛ بنابراین حمایتی وجود ندارد. اولین گام این است که این بنگاه از دخالت دولت خارج شود. صنعت قطعه‌سازی ما بیش از آن که از تحریم آسیب ببیند از ناکارآمدی حکمرانی لطمه می‌بیند. بنگاه‌هایی که می‌توانستند ما را تبدیل به خودروساز کنند و به دلیل تصمیمات اشتباه نظام حکمرانی به وضعیت فعلی رسیده ایم، که زیان‌ده شده‌اند.»

سخنان تکراری و پردرد

سخنان تکراری و پردرد این کارشناسان  تازگی ندارد با گفته های سال های قبل غیر از به روزرسانی اعداد و ارقام مربوط به افزایش زیان انباشته، هیچ تغییری نکرده است. در این میان، تنها عمیق تر شدن ضریب نفوذ دولت و بیش تر شدن آثار مخرب حضور آنان دیگر تعجب آور هم نیست و فقط بر میزان اندوه و مشکلات و مصائب موجود در این صنعت تأکید مؤکد دارد.

مسئله این است که در فقدان ارتباط مستقیم با جریان اصلی خودروسازی جهانی و نگاه به ظاهر مردم پسند، لایه های پنهان حاضر در این صنعت، میل و علاقه ای به بهبود اوضاع ندارند، چراکه آن ها در صورت عادی شدن شرایط، هم باید پاسخ‌گو باشند و هم ابزار تحکمی خود را از دست می دهند. اگر وضعیت عادی و ارتباط خودروسازان با سایر شرکت های خارجی برقرار شود، بسیاری از مدیران ارشد دولتی این صنعت دیگر محلی برای متجلی کردن اندیشه های خود نخواهند داشت، دیگر ایده هایی مانند فروش سامانه ای و کنترل بازار نخواهند داشت.

لایه پنهان دیگری که غیر از رانت های حاصل از قیمت گذاری دستوری وجود دارد، مواد اولیه است. براساس آمار، قیمت مواد اولیه طی سال های اخیر به طور میانگین ۳۸ برابر شده، اما قیمت خودرو ۱۳ برابر شده است. عدم تناسب این افزایش ها به این دلیل است که برای مردم و مصرف کننده اصلاً مهم نیست که مثلاً قیمت فولاد، مس و یا آلومینیوم چند برابر شده، این مسئله طبیعی است، چون تنها قیمت نهایی مهم است و این مسئله نیز طبیعی است.

در این حالت، آیا کسی از نانوای محل خود قیمت آرد، آب، انرژی و هزینه دستمزدها را پرس و جو می کند؟ خریدار فقط شاطر را می شناسد و به او اعتراض می کند. خودروسازی هم شبیه نانوایی است، فقط خودروساز را می شناسند، اما خودروسازی گرفتار تفکرات رانتی – دولتی است. رانتی که هزینه ای برای آنان ندارد. دولت ها با برنامه های خاص و محیرالعقول خود می آیند و می روند. مدیران کارنامه سازی می کنند و مردم سور جشن آن ها را با زندگی و جان و مال خود می پردازند. در مقابل، شعار و شعار و شعار تنها چیزی است که نصیب‌شان می شود و مشکل از دولتی به دولت دیگر منتقل می شود و هیچ کس هم شجاعت پذیرش اشتباه های خود را ندارند. شاید هم نیازی به شنیدن نیست، چون بهترین ابزار برای ظاهرسازی است.