پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

آیا این واردات برای بازار خوب است؟

با توجه به حجم ۹۰ هزار دستگاهی که برای واردات خودرو در نظر گرفته شده است، برخی این پرسش را مطرح می کنند که آیا این واردات برای بازار خوب است؟

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، هر چند قرار است تعداد مشخصی خودرو وارد کشور شود و با این میزان قرار نیست شاهد اتفاق بسیار تکان دهنده ای باشیم، اما می توان گفت که این واردات برای بازار خوب است. هر چند قرار نیست با ورود این خودروها انتظار کاهش قیمت ها و سروسامان گرفتن بازار را داشته باشیم. با این حال، از یک منظر می تواند مؤثر باشد. واقعیت این است که بازار خودروی کشور از ایرانی نماهای چینی خسته و تشنه محصولات جدید است. وقتی که خودروهای ۲۰۱۷-۲۰۱۸ را با چند برابر قیمت خریداری می کند، یعنی بازار قیمت های بالاتر را دارد.

بنابراین واکنش مثبت خواهد بود. مصرف کنندگان می دانند خودروهای به‌روز را با قیمتی بالاتر از نرخ های جهانی می خرند، حتی به نظر می رسد تأکید و اصرار بر واردات از مبدأ اروپا، کره و ژاپن نیز به این منظور صورت می  گیرد، یعنی خود وزارت صمت هم می داند که بازار از چینی ها خسته است، حتی اگر آنان تنها گزینه های ممکن در شرایط تحریم بوده و باشند، حتی اگر تنها آنان حاضر به حضور در ایران بودند. با این حال، بازار از ایرانی نماهای چینی خسته است، حتی اگر مدعی باشند که صفر تا صد محصول طراحی داخلی است.

بنابراین اگر میزان واردات تنها ۹۰ هزار دستگاه باشد، حتی اگر محدودیت ها مانع از واردات خودروهای بالای ۲۰ هزار یورو باشد. در هر صورت واکنش مثبت خواهد بود، واکنشی که نشان از فقدان خودروهای به‌روز دارد. بازاری که درهای آن به بهانه جلوگیری از خروج ارز بسته شد، اما روزگار به سمتی رفت که تحریم ها، چندین برابر ارز از کشور خارج کردند.

در واقع، واردات با همین شکل و شمایلی هم که دارد برای بسیاری از فعالان بازار به جز جاماندگان (از جمله واردکنندگانی که سال ها در این عرصه فعالیت می کردند) خوب و سودآور است. به بیان ساده، بازار خودرو که طی ۵ سال گذشته با انواع محرومیت و محدودیت همراه بوده است می تواند هوای تازه این صنعت ولو در حد سقف تعیین شده را نفس بکشد، می تواند چشمانش را به روی محصولات دیگر باز کند و با زبانی غیر از زبان چینی صحبت کند، تنوع را دوباره را تجربه کند. همین ۹۰ هزار دستگاه در صورت تحقق هر چند شاید آن گونه که مدعی هستند بر بازار اثرگذار نباشد، اما وقتی مادر نیست باید با زن بابا ساخت.

بخش دیگری که از این واردات نصفه و نیمه سود می برد، خودروسازان واجد شرایطی هستند که می توانند سبد خود را با محصولات غیر چینی تزیین و ارائه کرده و با دست باز تر رقابت کنند. شرایط بهتری را می توانند برای مشتریان فراهم کنند و در عین حال، آن چه طی سال های اخیر یادگرفته اند را می توانند پیاده و اجرا کنند. با توجه به فراهم بود زیرساخت ها و داشتن خطوط تولید می توانند آرام آرام تولید محصولات به‌روز را تجربه کرده و در عین حال، نواقص را برطرف کنند. خودروسازان شبه دولتی نیز با توجه به پتانسیل بسیار بالایی که دارند می توانند از ظرفیت به وجودآمده برای تزریق محصولات بیش تر از یک سو و از سوی دیگر، جذب نقدینگی بیش تر بهره ببرند. با این روش و مکانیزم فروشی که در نظر گرفته شده است. خودروساز می تواند بهره خوبی کسب کند و این مسئله می تواند باعث حرکت آن ها با سرعت بیش تری شود.

دولت نیز از این محل بی نصیب نخواهد بود؛ از یک سو، گمرک و سایر نهادها و سازمان ها با اخذ عوارض و مالیات درآمدکسب می کند و از سوی دیگر، با توجه به روش قیمت گذاری خزانه دولت نیز بی نصیب نخواهد ماند و حتی شاید بیش تر از واردکننده سود ببرد.

در مقابل، شاید عمده ترین دلیلی که منتقدان انحصار واردات را زیر سؤال می برند، نادیده انگاشتن شدن آنان از سوی وزارت صمت یا در نمایی بازتر و کلی تر، حکمرانی اقتصادی کشور است. در واقع، بیش ترین بخشی که از ممنوعیت واردات آسیب دید، واردکنندگان بودند، همان هایی که همواره از سوی برخی محافل متهم به انحصار و خروج ارز از کشور می شدند. بنابرابن در بحث جدید واردات طبیعی است که آن ها منتقد باشند. از یک سو، تمام سرمایه گذاری ها و  کسب و کار آنان از بین رفته است،همچنان برخی پرونده های باز دارند و از سوی حواله داران به محاکم قضایی کشیده می شوند، از سوی دیگر، به دلیل این که به جرگه تولیدکنندگان اضافه نشده اند، از محل واردات جدید هیچ سهم و بهره ای ندارند. پس در این حالت، طبیعی است که منتقد این طرح باشند و آن را انحصاری بدانند. در واقع، انحصار اتهامی است که هر دو طرف ماجرا یکدیگر را با آن متهم می کنند، هر یک نیز دلایل خود را دارند، اما هر چه هست اکنون قرعه واردات به نام تولیدکنندگان افتاده است؛ قرار است این بار آنان محصولات جدید را به سبد محصولات خود اضافه و به بازار عرضه کنند، اما برخلاف دوره قبل سود اصلی به خزانه و جیب دولت واریز خواهد شد. البته این بار نام آن سود دلالی نیست.

اجبار و اختیار در خرید خودرو

این استقبال و واکنش مثبت به واردات را می توان از زاویه اجبار، اختیار و قدرت انتخاب نیز نگاه کرد. در واقع، غیر از مسائلی مانند کیفیت، تنوع، به روز بودن، اعتماد و اطمینان، برند بودن، لذت استفاده از خودر‌وهای روز جهان، انتخاب و عطش برای خودروهای به‌روز، می توان پاسخی به اجبار در استفاده از خودروهای تولید داخل دانست، چراکه در هر حالت و هر زمانی هر عنصری که اختیار و انتخاب را سلب کند، در اولین فرصت با واکنش منفی مواجه خواهد شد. به بیان ساده، در حال حاضر، بازار چاره ای جز استفاده از خودروهای موجود ندارد، یعنی یا چینی ها هستند که به دلیل تحریم با نام نشان ایرانی شده عرضه می شوند یا خودروهایی هستند که ظاهراً ایرانیزه شدند. در این فضا نیز تنها هوای پکن را می توان در خودروسازی تنفس کرد.

این در حالی است که بازار عطر و بوی خودروهای دیگری به مشامش خورده و سینه اش سرشار از خاطرات خوب آزادی است، بنابراین اجبار به انتخاب در فضای محدود نمی تواند نشان دهنده بازار خوب برای تولیدات داخل باشد، حتی اگر خوب باشند، هم این که بازار مترصد فرصتی برای رهایی است. به عنوان مثال، می توان شرایط امروز و فیلتر شدن برخی پلتفرم ها را مثال زد. بسیاری از افراد برای این که چاره ای ندارند به اجبار از پلتفرم های جایگزین داخلی استفاده می کنند. برخی نیز هزینه دور زدن را می پردازند تا همچنان از آن چه اختیار و انتخاب خودشان است استفاده کنند. مانند افرادی که حاضرند بهایی بالاتر از قیمت های جهانی بپردازند اما خودروی دلخواه را تهیه کنند. در واقع، به واردات خودرو از این زوایه هم می توان نگاه کرد، جایی که، بازار از همین حالا خود را برای نفس کشیدن در هوای پاک و شاید زودگذر آماده کرده است.

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار