پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

تهران در آستانه انفجار؛ مدیران شهری چه می کنند؟

در حالی که، بر اثر ترافیک های طولانی و خسته کننده و فرسایشی، تهران در آستانه انفجار است، مشخص نیست مدیران شهری چه می کنند؟ چه مسئله ای مهم تر از حل معضل ترافیک وجود دارد که به جای پرداختن و پیدا کردن راه حلی برای رفع آن و احترام به جان و زمان مردم، به آن مشغول شده اند.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، طی سال های اخیر ترافیک به یکی از بخش های جدایی ناپذیر زندگی شهری به خصوص در شهرهایی مانند تهران شده بدل شده است. به نوعی که حتا می توان آن را بخشی اجباری از سبک زندگی شهری به شمار آورد. اما عادت به ترافیک یا تحمل آن تأثیر بسیار مستقیمی بر جان شهروندان دارد، به نحوی که، براساس تحقیقات علمی، حضور طولانی مدت در وسیله نقلیه هنگام ترافیک از کشیدن سیگار بیش تر آسیب می رساند و  پنجمین علت مرگ‌ومیرها عنوان شده است.

اتلاف یک میلیارد ساعت در ترافیک

از سوی دیگر، براساس آخرین گزارش آماری مشترک سازمان حمل و نقل ترافیک و پلیس راهور تهران، روزانه ۴ میلیون و۶۵۰ هزار ساعت و سالانه کمی بیش از ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ساعت در تهران بر اثر ترافیک با اتلاف زمان مواجه هستیم. آن هم زمان هایی که به ساعات طلایی معروف هستند. این اتلاف حاصل تردد روزانه ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار خودروست. کمی بیش از ۷ میلیون تردد در تهران و مابقی به شهرهای استان تهران مرتبط می شود. این ترددها براساس آمار نسبت به ۳ سال گذشته رشد ۴۳ میلیون درصدی را نشان می دهد؛ یعنی تمایل به استفاده بیش تر از وسایل حمل و نقل شهری در این مدت رشدی چشمگیری داشته است.

عوامل ترافیک کدامند؟

البته به گفته کارشناسان عمده ترین عوامل ترافیک در سه گانه راه، وسیله نقیله و عامل انسانی خلاصه می شوند. با این حال، مشخص نیست نقش کدام عامل پررنگ تر است. آیا ازدیاد خودروها دلیل این امر هستند یا عواملی دیگر مانند عدم کشش معابر (خیابان، بزرگراه ها و آزادراه ها)، عدم کفایت وسایل حمل و نقل عمومی یا فرهنگ فراگیر استفاده از خودروهای شخصی؟

هر چند در این میان با ابزارهایی نظیر قوانین بازدارنده مانند افزایش جریمه ها، توصیه های مبتنی بر استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و مکانیزه شدن کنترل ترافیک سعی بر برطرف کردن این معضل دارند، اما همچنان این مشکل کشنده، هر دو دست خود را بر گلوی شهر و شهروندان چسبانده و قصد خفه کردن دارد.

چرا شهروندان قانون گریز شده اند؟

در این میان البته فرهنگ غلط رانندگی و بیش تر شدن مواردی مانند عدم رعایت حرکت بین خطوط، فاصله قانونی، فاصله بین ۲ خودرو، سرعت غیرمجاز، بی توجهی به وضعیت خیابان و حرکت و تغییر مسیرهای ناگهانی و عدم احترام به حقوق دیگران از جمله عابران پیاده و سایر رانندگان باعث پیچ در پیچ شدن گره کور ترافیک می شود. اما پرسش اصلی چرایی آن است؟ چه دلیلی دارد که ترسِ شهروندان از جریمه ها ریخته و بی توجهی به قانون بیش تر شده است؟ چه دلیلی دارد که توجه به فردیت و نفع شخصی جای حفظ نظام اجتماعی را گرفته است؟ چرا «من» افراد از حیات و نفع جمعی پررنگ تر شده است و هر کس ساز خود را می زند و خودش در صف اول اولویت قرار دارد؟ این اتفاق در حالی رخ می دهد که طی مدت زمانی که افراد در ترافیک سپری می کنند هزینه های بسیاری مانند افزایش میزان سوخت، استهلاک خودرو  بر آنان و در کل، بر اقتصاد کشور تحمیل می شود. البته نمی توان هزینه اقتصادی بخش های خدمات عمومی مانند آتش نشانی و آمبولانس ها و همچنین مشاغل حساس و متفاوت را به طور دقیق حساب کرد.

 با این حال، ترافیک هزینه های دیگری نیز به شهروندان تحمیل می کند که از میان آنان می توان به اثرات روحی و روانی بر شهروندان اشاره کرد که هر کدام می تواند در بخش های مختلف جامعه اعم از خانواده و محیط کسب و کار افراد تأثیر مستقیم داشته باشد.

چند پرسش دیگر از مدیران شهری

در این میان، طرح یک پرسش دیگر می تواند پرسش های دیگری به دنبال داشته باشد؛ از جمله این پرسش ها می توان به چرایی افزایش خودروها اشاره کرد؛ آیا تمام مالکان این خودروها ساکن تهران هستند یا برای کار به تهران آمده اند؟ این مسئله در صورت تأیید به منزله میزان افزایش مهاجرت های اقتصادی به شهرهای بزرگ تلقی می شود که از وضعیت بد معیشتی و کاهش فرصت های شغلی در شهرهای مبدا حکایت می کند. به بیان ساده تر، وضعیت نامساعد و نامناسب اقتصادی باعث شده است برخی افراد برای پرداختن به انواع مشاغل از جمله حضور در ناوگان شخصی حمل و نقل تهران را شلوغ تر از گذشته کنند.

جای خالی مدیریت شهری

اما نکته اصلی و بی پاسخ این است که در این میان نقش مدیران شهری و به خصوص شهردار تهران چه بوده و چیست؟ تاکنون چه راهکاری ارائه شده است؟ چه میزان به حجم خیابان ها و بزرگراه ها اضافه شده است؟ برای معابری که عموماً در تمام روز با ترافیک مواجه هستند چه برنامه ای تدارک دیده اند؟ آیا اصلاً جان و مال شهروندان و در کل، شهر و حفظ زندگی شهری برای آنان مهم است یا این که خودشان از خطوط ویژه و امکاناتی نظیر آن استفاده می کنند کفایت می کند و هر چه بر سر شهروندان آمد دیگر مهم نیست. آیا برای آن ها تعریف شده است که مسئول چه کاری شده اند؟ یا اگر واقعاً در شرایط فعلی امکان گسترش معابر و افزودن به آن وجود دارد اقدامات دیگری مبنی بر کاهش سوخت مثل استفاده از گزینه «استپ – استارت» را مدنظر قرار داده اند؟

فضای اشغالی خودروهای شخصی و عمومی

البته مشخص نیست که دلیل بی توجهی به حمل و نقل عمومی و توجه و سرمایه گذاری بیش تر برای فرهنگ سازی و پی بردن به چرایی گریز مردم مبنی بر عدم استفاده از وسیله شخصی چیست؟ اما نگاهی به برخی اعداد تأثیرگذار در کاهش ترافیک شاید بتواند اندکی مسئولان امر را به تفکر وادار کند. به عنوان مثال، حجم اشغالی خودروها و تفاوت قابل توجه آن ها با هم می تواند یک عامل بسیار مؤثر در این امر باشد؛ هر خودروی شخصی ۸ متر مربع از  فضای شهری را اشغال و این میزان برای یک دستگاه اتوبوس دو کابین ۴۱ متر مربع است، اما ظرفیت هر خودروی شخصی ۱.۵ نفر در مقابل ظرفیت ۱۵۵ نفری اتوبوس دو کابین است. به بیان ساده، ترویج استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و استفاده ۱۵۵ نفر از این اتوبوس ها معادل کاهش ۱۰۰ دستگاه خودرو از معابر و آزاد شدن فضای ۸۰۰ مربعی است. همچنین هر چه قدر به ناوگان حمل و نقل عمومی افزوده شود، به طور طبیعی این آمار افزایش پیدا می کند. در این میان، مشخص نیست که آیا مسئولان و مدیران شهری توان اقتصادی و تأمین منابع آن را ندارند؟ تهران درگیر کشمکش های گروهی و جناحی و ارگانی است؟ یا اساساً دل مشغولی ها و دغدغه های دیگری نسبت به رفع مشکلات شهری و شهروندان و پرداختن به وظیفه اصلی وجود دارد؟

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار