پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

گرفتاری مردم در توهم های خودرویی مسئولان

به نظر می رسد کسی باید مسئولان، متولیان، نهادها و سازمان های مرتبط و تأثیرگذار بر صنعت خودروسازی را از خواب بیدار کند تا گرفتاری مردم در توهم های خودرویی تمام شود.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، به نظر می رسد وضعیت امروز بازار خودرو باعث شده است بسیاری، از عوامل مؤثر در بروز چنین شرایطی دچار توهم و خطای محاسباتی شوند و راهکار خود را سبب آرامش نسبی و فعلی  بدانند؛ یکی از این نهادها، شورای رقابت است، نهادی فراقوه ای که به نظر بسیاری کارشناسان یکی از اصلی ترین عوامل توزیع رانت به شمار می آید. این نهاد در کنار شاهکارهای دوران فاطمی امین اقدام به ایجاد سامانه یکپارچه خودرو کردند، سامانه ای که برخلاف آن چه مدعی بودند تأثیری در بازار نداشت و صرفاً با تکیه بر خروج دلالان توانسته اند تا امروز همچنان دلیلی برای برپا نگه داشتن آن داشته باشند.

در این شرایط، دبیر هیئت تجدید نظر شورای رقابت، به بهانه صحبت های اخیر معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت با اشاره به این که در حال حاضر وضعیت بازار خودرو به گونه‌ای نیست که خارج از سامانه یکپارچه، خودرو به مردم عرضه شود گفت: «بنابراین همچنان در قالب سامانه یادشده باید عرضه خودرو به متقاضیان پیگیری شود. شرکت‌های خودروسازی موظف هستند براساس تاریخی که در سامانه یکپارچه آمده است، عرضه خودرو به مردم را دنبال و عملیاتی کنند و منتظر تغییر قیمت‌ها نباشند.»

آلبرت بغزیان ادامه داد: «با توجه به شواهد موجود و وضعیت عرضه خودرو، ‌خودروسازان نمی‌توانند خارج از سامانه یکپارچه نسبت به عرضه خودرو در بازار اقدام کنند. طی چند روز گذشته، خبرهای ضد و نقیضی منتشر شد مبنی بر این که دیگر عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو نیست، اما به طور حتم چنین امری تا آرامش کامل بازار خودرو دنبال خواهد شد. هدف اصلی از ایجاد سامانه یادشده، ‌توزیع عادلانه خودرو به مردم است بنابراین دلیلی ندارد سامانه یکپارچه حذف شود و خودروسازان به صورت مستقل نسبت به فروش خودرو اقدام کنند، آن هم در شرایطی که موضوع احتکار خودرو توسط خودروسازان شنیده می‌شود. تا زمانی که بازار خودرو به آرامش کامل نرسد، خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو عرضه خواهد شد و تحت هیچ شرایطی با عرضه خودرو توسط سایت خودروسازان موافقت نمی‌شود.

به گفته وی، هدف از ایجاد سامانه یکپارچه خودرو، حذف دلالان و برگشت ‌آرامش به بازار خودرو بود، بنابراین دلیلی ندارد در مقطع فعلی، ‌سامانه بسته شود و مردم برای خرید خودرو، سراغ سایت‌های فروش خودروسازان بروند. این امر می‌تواند باعث برگشت سفته‌بازان به بازار خودرو شود. سامانه یکپارچه خودرو باعث شد قیمت خودرو در کارخانه و بازار نزدیک شود و دیگر دلالان در این بازار تعیین‌کننده قیمت‌ها نباشند. با توجه به این که تا حدودی آرامش به بازار خودرو برگشته است، ‌چرا خودروسازان ترجیح می‌دهند فروش خودرو از سایت‌های خودشان باشد؟ وزارت صمت هم قطعاً مخالف چنین رویه‌ای است و ترجیح می‌دهد تا آرامش کامل بازار، فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه باشد.»

به عقیده دبیر هیئت تجدید نظر شورای رقابت، اگر خودرو از طریق شرکت‌های خودروسازی و از طریق سایت‌های فروش این مجموعه‌ها عرضه می‌شد، همچنان شاهد فساد، ‌تخلف و رانت بودیم و همچنان فاصله معنادار قیمتی بین خودروهای کارخانه و بازار وجود داشت و دست خیلی از مردم از خرید خودرو کوتاه بود. عرضه خودرو از طریق بورس کالا هم چالش‌های خود را داشت و قابل پیش‌بینی است که این روش هم منجر به کاهش قیمت‌ها نمی‌شد، بنابراین بهترین شیوه برای کاهش قیمت‌ها، سامانه یکپارچه خودرو بود. در این سامانه عرضه خودرو شفاف است و امکان سودجویی در آن نیست.»

توهم های یک نهاد مخرب

این سخنان در حالی مطرح می شود که با توجه به آثار باقی مانده از اقتصاد دستوری می توان آن را توهم های یک نهاد مخرب دانست. نهادی که در دوران اوج تحریم ها مقصر اصلی گرانی خودرو در بازار قلمداد می شود. به زعم این نوع نهادها، توزیع و عرضه خودرو توسط خودروساز رانت به همراه می آورد.

اما آیا تا به حال از خود پرسیده اند که دلیل فساد و رانت چیست؟ آیا واقعاً نمی دانند یا دانستش به معنی کوتاهی دست‌شان از قیمت گذاری است؟ آیا واقعاً فکر می کنند آرامش نسبی بازار به عملکرد آنان بستگی دارد؟ اگر این راهکارها کارایی داشتند چرا تا امروز موفق نبوده اند؟ آیا این نهاد و سایر ارکان قیمت گذار و مداخله گر به چرایی جذابیت بازار خودرو برای دلالان فکر کرده اند؟ آیا بررسی کرده اند که چرا در هر بازاری که دولت وارد می شود، پشت بند تصمیمات دریای خروشان رانت توزیع می شود؟

در این شرایط باید به آنان یادآور شد که آرامش امروز بازار حاصل انتظار مردم برای ورود خودروهای وارداتی است، وارداتی که همچنان با اما و اگرهای فراوان همراه است. این انتظار حاصل تفکر و تصمیمات نهادهایی مانند شورای رقابت و سایر نهادهای قیمت گذار است، این وضعیت حاصل فضای بسته و غیر رقابتی است؛ رقابتی که به دلیل همین مداخله ها شکل نمی گیرد و هر قانون و ابزاری که خلق کرده اند به دلیل فقدان جامعیت، تنها و تنها به نفع بخش سیستم رانتی دولتی بوده است.

ضمن این که، باید اشاره کرد یکی از دلایلی که بازار به سمت ثبات حرکت نکرده اجبار به فروش سامانه ای است. این سامانه صرفاً یک فریب بزرگ به شمار می آید، فریبی که در باغ سبز نشان داد. این سامانه به نوبه خود مانع از عرضه های متفاوت و متنوع در فواصل زمانی کوتاه مبتنی بر رقابت میان خودروسازان شده است. پیش از این، تولیدکنندگان با توجه به سبد محصولات، خودروها را به قیمت های تعیین شده می فروختند، اما ظهور سامانه مانع از عرضه های مستمر شد. بنابراین هیچ نهادی حق ندارد وضعیت امروز بازار خودرو را مصادره به مطلوب کند. اگر واقعاً مدعی تفکر جامع و کارا هستند اجازه بدهند خودروهای وارداتی وارد خیابان ها شوند، آن موقع اگر توانستند بازار را کنترل کنند می توانند سینه سپر کرده و با سری بالا ادعا کنند، در غیر این صورت، مردم را گرفتار توهم های خودرویی خود نکنند.