پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

چرا خودروسازی چین در ایران محدود به مونتاژ خودرو شده است؟

بازار خودرو ایران در چند سال اخیر، بنا به دلایل مختلف، رنگ و بوی برندهای معروف و باکیفیت خوردوسازی جهان را به خود ندیده است و نبود این برندها مسیر خوبی را برای خودروسازان چینی و عرضه محصولات خود در بازار ایران به وجود آورده است.

در این مقاله قصد داریم ابعاد مختلف از حضور خودروهای چینی در بازار ایران را بررسی کنیم و هدفی را که این برندهای خودروسازی در بازار ایران دنبال می کنند، با هدف آن ها در بازارهای کشورهای حاشیه خلیج فارس مقایسه کنیم، همچنین بررسی کنیم علت اختلاف قیمت خودروهای چینی در کشورهای همسایه با ایران در چیست.

اهداف خودروسازان چینی در بازار ایران و کشورهای همسایه

خودروسازان چینی در چند سال اخیر، قراردادهای کلان اقتصادی با دولت ایران انعقاد کرده اند، که بخشی از قرارداد جامع ۲۵ ساله ایران و چین، گسترش صنعت خودروسازی ایران توسط برندهای معروف چینی بود، که هدف چینی ها از این قرارداد عرضه محصولات خود و گسترش زیرساخت های فناوری خودرویی در کشور ایران بود، اما رفته‌رفته برندهای چینی به جای آن که در کنار عرضه محصولات خود، تکنولوژی لازم را برای گسترش زیرساخت های خودروهای برقی گسترش دهند، این بخش را رها کردند و تنها محصولات مونتاژی خود را، آن هم نه با تنوع کالایی بالا بلکه با مواردی محدود، به بازار ایران عرضه کردند. لازم به ذکر است، اکثر برندهای خودروسازی چین در سال های اخیر در تکنولوژی خودروهای برقی پیشرفت قابل توجهی داشته اند.

صنعت خودروسازی چین علاوه بر این که حضور گسترده ای در بازار خودرو ایران دارد، به علت رشد گسترده صنعت خودروسازی خود در سال های اخیر توانسته است در اکثر بازارهای کشورهای همسایه هم حضور پیدا کند، اما نه به شکلی که در ایران حضور دارد؛‌ به طور مثال، خودروسازان چینی با در نظر گرفتن کمبود منابع نفتی خود و جمعیت بسیار زیاد، به جای سرمایه گذاری تک بعدی بر روی خودروهای بنزینی با سرمایه گذاری بر روی صنعت برق و خودروسازی برقی توانسته اند پیشرفت های قبال توجهی را کسب کنند.

عربستان بزرگ ترین صادرکننده و فروشنده نفت در جهان است، اما با توجه به آن که بازار خودرو این کشور، بازاری آزاد است و قیمت گذاری دستوری در بازار خودرو عربستان صورت نمی گیرد، رقابت میان اکثر برندهای خودروسازی در انواع مدل های خودرویی مختلف بالاست و با توجه به این که، اکثر کشورهای دنیا با در نظر گرفتن آن که انرژی های فیسلی در سال های آینده رو به اتمام است به دنبال گسترش زیرساخت های انرژی های تجدیدپذیر هستند، یکی از مهم ترین زمینه ها که می توان در آن انرژی های تجدیدپذیر را به کار برد صنعت خودروسازی است که می توان خودروهای برقی را جایگزین خودروهای سوخت فسیلی کرد.

بیشتر بخوانید: چینی های بازار ایران در کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس چه قدر قیمت دارند؟

کشور عربستان با این که ذخایر نفتی بسیاری دارد و بزرگ ترین صادرکننده این حوزه است، اما با آینده نگری و بازار خودروی رقابتی خود به سمت گسترش زیر ساخت های شهری برای به‌کارگیری خودروهای برقی رفته است، در همین راستا قراردادهای بزرگی با برندهای خودروسازی چین امضا کرده است، به طور مثال، در سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰هزار دستگاه از چانگان در عربستان سعودی به فروش رفته است، متقاضیان این برند خودرویی تا ماه مه ۲۰۲۱ در عربستان از مرز ۵۵هزار نفر عبور کرد، که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۴۷ درصد افزایش یافته بود. حالا اما قرارداد ۶/ ۵ میلیارد دلاری با یک شرکت چینی برای تولید خودروهای الکتریکی، حضور چینی‌ها در عربستان سعودی را برجسته‌تر می‌کند و به طور حتم منشأ تحول در حمل‌ونقل این کشور خواهد شد. اما خودروهای برقی در محصولات مونتاژکاران چینی حاضر در ایران هیچ جایگاهی ندارد و حتا چشم‌اندازی نیز در این زمینه وجود ندارد. با این شرایط، در سال های آینده بیش تر صنعت خودروسازی کشور عربستان به خودروهای برقی که توسط برندهای چینی تولید و عرضه شده اند، خلاصه می شود.

خودروسازی چین در ایران چرا به مونتاژ محدود شده است؟

اما سؤالی که در این جا پیش می آید، این است که چرا برندهای چینی در کشورهای حاشیه خلیج فارس بر روی پیش‌برد تکنولوژی هدف گذاری کرده اند و در ایران که بستر گسترش تکنولوژی با توجه به منابع طبیعی وجود دارد و از طرفی، در بازار ایران رقابت خودرویی وجود ندارد و کار برای این برندها آسان تر است، باز هم فعالیت خود را محدود به مونتاژ خودروهای بنزینی کرده اند؟

باید گفت مهم ترین عاملی که بیش تر صنایع کشور ایران را تا حد زیادی از مدار تولید خارج کرده است، وجود تحریم های حداکثری است، البته بعد از بحث واردات خودرو و سیاست های غلط که باعث عدم رقابت در بازار ایران شده است، تحریم ها هم در این میان نقش عمده ای دارند. اکثر برندهای خودروسازی چین، می توانند در بازار ایران حضور و فعالیت پررنگی داشته باشند و نیاز نیست فعالیت خود را به مونتاژ محدود کنند، آن ها می توانند مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس اهداف خودروهای برقی و پیش‌برد تکنولوژی را در خودروسازی ایران هم پیاده کنند، اما فشارهای بین المللی و تحریم ها باعث شده است برندهای معروف چینی مانند هونگچی، بی وای دی، گریت وال موتورز و… دور بازار خودرو ایران را خط بکشند.

بیشتر بخوانید: سدان چینی صفر بخریم یا کارکرده غیر چینی؟

 از طرفی، برخی از خودروسازان چینی به طور محدود وارد بازار ایران شده اند، اما قیمت گذاری های دستوری و مشکلات ناشی از سیاست های دستوری باعث شده است که خیلی از این برندها برای تولید خودرو در ایران با مشکل فروش یا ضرر همراه باشند، زیرا شورای رقابت برای کنترل تورم و قیمت خودرو، مجبور به عرضه قیمت خودرو به صورت دستوری است و خودروی چینی که با تخصیص ارز حواله‌ای وارد کشور شده باز هم قیمت نهایی که در بازار قرار است عرضه شود از قیمت شورای رقابت بیش تر است، با این شرایط، برای خودروسازهای چینی و شرکت های خصوصی واردکننده، واردات و گسترش تکنولوژی به صرفه نیست، در نهایت، نتیجه چنین سیاست گذاری‌ای به مونتاژ خودروهای وارداتی، آن هم نه با قیمت کارخانه، بلکه با قیمت بازار و قیمت چند برابری نسبت به کشورهای همسایه محدود می شود.