طرح نوسازی خودروهای تجاری فراموش نشود/ مدل پلکانی با اتکا به توان داخلی

در حالی که این روزها دوباره سخن از مصرف سوخت بالا در کشور به اوج رسیده و رئیس جمهور محترم نیز در سخنان خود به ان اشاره کرده است، به نظر می رسد کاهش مصرف می تواند در شرایطی جنگ اقتصادی کمک بزرگی به اقتصاد کشور کند.

زیرا مصرف سوخت بالا در کشور علاوه بر هزینه های مستقیم که بر دوش دولت دارد، هزینه های غیر مستقیم نیز ایجاد می کند. از جمله این هزینه ها می توان به آلودگی هوا اشاره کرد. آلودگی که با ایجاد بیماری های تنفسی و … خود باعث اخصاص بخشی از هزینه های درمانی کشور به این موضوع می شود.

امروز در ایران به صورت روزانه دست کم حدود ۸۱ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر سوخت گازوئیل یا نفت گاز مصرف می شود. این در شرایطی است که کشور می تواند تا ۹۸ میلیون و ۶۰۰ هزار لیتر نفت گاز در روز تولید کند و به این ترتیب از نظر تولید گازوئیل ایران کاملا خودکفاست. اما سوال اینجاست، آیا مصرف حدود ۸۲ میلیون لیتر گازوئیل در کشور یک نیاز واقعی است یا یک هزینه سرباز؟ اگر کمی با دقت به ناوگان حمل و نقل بین جاده ای نگاه کنید، احتمالا گزینه دوم را انتخاب می کنید. زیرا واقعیت اینجاست که ناوگان فرسوده حمل و نقل بین شهری در کشور بخش زیادی از این سوخت را می بلعد. در حالی که طبق گفته کارشناسان مصرف سوخت گازوئیل در ایران باید بسیار کمتر از این باشد. پاشا شهبازی فارغ التحصیل رشته مهندسی سوخت از رم ایتالیا در این خصوص به جوان خودرو می گوید: امروز خودروهای دیزل تجاری در جهان در ۱۰۰ کیلومتر بسته به تکنولوژی و شرایط جاده ای بین ۲۲ تا ۳۵ لیتر سوخت مصرف می کنند. او می افزاید: در شرایطی که در ایران هنوز کشنده ماک دهه ۶۰ میلادی در حال تردد است و این خودرو در یکصد کیلومتر تا ۷۰ لیتر سوخت دود هوا می کند و اصلا برای همین مصرف زیاد است که اغلب مالکین این خودروها یک باک اضافه هم در ان تعبیه کرده اند. شهبازی تصریح می کند: طرح جایگزینی خودروهای تجاری فروسوده که در سال ۹۶ کلید خورد و آقای روحانی فرمودند تا ۲۵۰ هزار خودرو را نوسازی می کنند، متاسفانه با کند ترین شکل ممکن پیش رفته است. زیرا این طرح با توجه به واقعیات موجود و توانمندی صنعت خودرو ایران تدوین نشده است. شما ببنید که در این طرح سخن از جایگزینی خودرویی می شود با استاندارد یورو ۴ و ۵ حتی ۶ در محصولاتی چون ولوو و … که قرار بود جای فرسوده ها را بگیرند. اما به دلیل تحریم ها و … این خودروها در دسترس نیستند.

این کارشناس ادامه داد: هزینه های مصرف سوخت بالا در کشور به صورت غیر مستقیم حتی بیشتر از حالت مستقیم است و باید این طرح با توجه به داشته های داخلی بازنگری شود. زیرا در داخل تولید کنندگانی چون آمیکو را داریم که در سالهای گذشته بخشی از ناوگان بخش سنگین مثل معادن و … را تامین کرده است. من معتقدم هر تولید کننده داخلی که امروز بتواند با استانداردهای متوسط رو به بالا خودرو نو تولید کند، باید در چرخه نوسازی ناوگان حمل و نقل تجاری قرار بگیرد زیرا هزینه وجود خودروهای فرسوده این بخش در کشور بسیار زیاد است.
نگاهی به نظرات کارشناسان در این حوزه نشان می دهد استفاده از ظرفیت های داخلی می تواند طرحی که تقریبا به خاک نشسته است را از زمین بلند کند. زیرا وقتی می توان یک خودرو فرسوده را تبدیل به یک خودرو روز در کلاس جهانی کرد که اول آن خودرو روز با قیمت منطقی در دسترس باشد و دوم این که مالک آن خودروی فرسوده توان پرداخت هزینه خودروی جدید را داشته باشد. در حالیکه امروز با توجه به شرایط موجود اقتصادی، استفاده از خودرویی که بیش از ۱٫۳ میلیارد تومان ارزش دارد، مقرون به صرفه نیست و مالک نمی تواند از پس پرداخت هزینه های این خودرو برآید.

اما تردد خودروی فرسوده نیز برای کشور هزینه هایی دارد. پس راه چاره کجاست؟ پاشا شهبازی متخصص سیستم های سوخت در این خصوص می گوید: پس بهتر است با عینک واقع بینی به چشم بزنیم. تردد یک خودرو فرسوده هزینه بیشتری برای کشور دارد تا یک خودرو مثلا یورو ۲ یا یورو ۳٫ زیرا میزان آلودگی این دو خودرو حتی تا ۲۵ برابر با هم متفاوت هستند. در نتیجه ما می توانیم در این طرح از مدل پلکانی استفاده کنیم و در ابتدا یورو ۰ را به یورو ۳ و بعد یورو ۴ و بالاتر طی یک بازه زمانی دراز مدت تبدیل کنیم. به این ترتیب مصرف سوخت گازوئیل به شدت کاهش می یابد و اضافه تولید را در صورت تدبیر درست می توان صادر کرد. درآمد ناشی از کاهش مصرف را نیز می توان باز به ارتقاع سطح آلایندگی اختصاص داد.
طرح مدل پلکانی برای جایگزینی خودروها فرسوده تجاری در حالی از سوی کارشناسان مطرح می شود که تولید کننده ای چون آمیکو در صورت حمایت های مورد نیاز با اتکا به پتانسیل هایی که داردف می تواند گره گشای این طرح، افزایش ایمنی جاده ها به دلیل ایمنی محصولات این برند، کاهش تصادفات، کاهش آلودگی هوا و … شود.