پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

مسیر توسعه صنعت خودرو در دولت سیزدهم

دولت سیزدهم در حالی قرار است بر مسند اجرای کشور بنشیند که همچنان تکلیف برخی از اصلی ترین مسائل و مشکلات صنعت خودرو نامشخص است.

عمده ترین آن، بحث قیمت گذاری خودروست؛ مسئله ای که هم دولت دوازدهم راه حلی برای آن مطرح کرد، هم مجلس طرح خودش را داد و رئیسی نیز در کارزار مناظرات آن را ناعادلانه خواند. در عین حال، پرسش این است: دولت سیزدهم باید چه نگاهی به صنعت خودرو داشته باشد، وزیر انتخابی باید چه مشخصه هایی داشته باشد و جایگاه بخش خصوصی در تفکر آنان کجاست؟ به واردات خودرو چگونه می تواند ورود کند و آیا مدیران فعلی خودروسازان بزرگ عملکرد خوبی از نظر آنان دارند یا خیر ؟

این ها موضوعاتی بود که با حجت الله فیروزی، سخن‌گوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس در میان گذاشته ایم و به دلیل نظرهای مختلف و دانسته درباره خودرو از پرسش در خصوص قیمت گذاری پرهیز کرده ایم:

به نظر شما نگاه دولت سیزدهم به صنعت خودرو بر چه محور یا محورهایی باید استوار باشد؟

آن چیزی که در صحبت‌ها از دوستان و رئیس جمهور منتخب شنیدیم، حمایت از تولید داخل بوده است. به نظر من اگر همین اصل را ملاک قرار دهیم و جزئی‌تر به موضوع صنعت خودروسازی وارد شویم و همچنین سابقه آقای رئیسی را در حمایت از تولید داخل و کمک به فعال‌کردن کارخانه‌های متوقف‌شده در هنگام حضور در قوه قضاییه را در نظر قرار بدهیم، به نظر من در حوزه خودرو نگرانی نداریم. من احساس می‌کنم آقای رئیسی با توجه به شناخت و ارتباطات خوب که از سال های حضور در سمت ها و بخش های گوناگون به دست آمده است و همچنین آشنایی با موضوع، شاید بتوانند که بخشی از توان مجموعه‌های نیمه‌دولتی یا خصولتی یا دولتی را به کمک صنعت خودروسازی کشور بیاورند. با این محور که هم صنعت خودروسازی را توسعه دهند و هم به سمت کیفی‌سازی و متعادل‌سازی عرضه و تقاضا در جامعه پیش بروند. این توان در ایشان هست و این ظرفیت که مجموعه‌های مورد اشاره حداقل شاید با علاقه بیش تری به کمک دولت بیایند نیز وجود دارد.

با تأکید بر حمایت از تولید داخل، تکلیف واردات خودرو چه می شود؟

همیشه شاهد این هستیم که بخشی از جامعه ذائقه استفاده از خودروهای خارجی را دارند. دولت باید سازوکار این را فراهم کند؛ حالا هرچند حمایت از تولید داخلی لازم است و باید هم انجام شود، چون هم اشتغال‌زا است، هم ارز‌آور و هم نیاز ضروری کشور است، اما به نظرم با توجه به این‌که خودروسازها همیشه مدعی فروش خودرو هستند، بازار خارجی هم دارند، بنابراین ضمن این‌که باید از تولید داخلی حمایت کنیم، فضای صادرات هم باید برای خودروسازها در کشورهای هدف فراهم شود.

درواقع، اگر بتوان این فضا را ایجاد کرد و دولت آینده هم حمایت کند، مابه‌ازای این صادرات را می توان به واردات خودروهای خارجی اختصاص داد تا بتوانیم به ذائقه آن کسانی که متقاضی استفاده از این خودروها هستند پاسخ دهیم.

براساس چه دیدگاهی این پیش نهاد مطرح می شود؟

البته این هم کاری است که دولت می‌تواند انجام دهد، چون صادرات زنجیره مکمل تولید است. دقیقاً و عملاً به نوعی، هم از تولید داخل حمایت شده است و هم برای کشور ارزآوری دارد. مابه‌ازای صادرات خودرو وارد کنیم، البته نه این‌که خودروسازان خودرو وارد کند، بلکه کسانی که در خارج از کشور پول دارند، از این محل، آن‌ها تشویق و حمایت شوند و کارشان تسهیل شود که بتوانند خودرو وارد کنند. یعنی استفاده از سرمایه‌های ایرانی‌های خارج از کشور که دیگر نیاز به خروج ارز هم از کشور نباشد، و آن‌ها بتوانند خودرو  وارد کنند تا به نیازهای بخشی از جامعه پاسخ بدهند.

بخش خصوصی چگونه می‌تواند مورد حمایت دولت قرار گیرد؟

در حوزه بخش خصوصی در صحبت هایی که با بعضی از این عزیزان داشتم آن ها، آمادگی و ظرفیت و توانمندی مالی دارند که بتوانند برای تولید خودرو خط تولیدهایی در کشور راه‌اندازی کنند. ضمن این که، چه بخواهیم چه نخواهیم، با توجه به اصل ۴۴ قانون اساسی و قوانین مربوط به آن، کشور باید به سمت خصوصی‌سازی برود و در نهایت، دولت فقط کارهای حاکمیتی انجام دهد و از تصدی‌گری در امور، خصوصاً در حوزه اقتصاد بکاهد. به نظرم ظرفیت بخش خصوصی ظرفیت خوبی است، شاید اگر قطعه‌سازان بخش خصوصی هم حمایت شوند که در این عرصه وارد شوند، اگر دولت همت کرده و مجلس هم کمک کند، می توان از بخش خصوصی برای این موضوع استفاده کند، کما این‌که، آن‌ها هم راغب و علاقه‌مند هستند، ابراز تمایل هم کرده‌اند و ظرفیت و توان هم دارند.

از نظر شما وزیر صمت دولت سیزدهم چه مشخصه‌هایی باید داشته باشد؟

به نظر من لوکوموتیو اقتصاد کشور، بخش صنعت و معدن است. ما حرکت پرشتابی شروع نکنیم، هم در حوزه اشتغال به بن‌بست می‌خوریم و هم در حوزه تولید مشکلات عدیده ایجاد می شود. بنابراین به نظرم باید به سمتی برویم که وزیر صمت صاحب ایده و جسور باشد و از طرفی، قانونمند باشد. با سایر دستگاه‌ها تعامل خوبی داشته باشد، با مجلس ارتباط خوبی داشته باشد که از توان مجلس هم استفاده کند .

کمی واضح تر توضیح دهید؟

 به نظرم آزموده را آزمودن خطاست؛ به سمت گزینه‌هایی که منحصراً سوابق اجرایی در بعضی از حوزه‌ها دارند نرویم. البته لازم است سابقه کار داشته باشد، اما کافی نیست. از طرفی، فکر می‌کنم دولت آینده باید در انتخاب تیم اقتصادی از تیمی استفاده کند که هماهنگ، کاردان، بابرنامه و منسجم باشند، هم‌پوشانی داشته باشند و هر کسی این ارابه را به یک سمت نکشد. چون نمی‌شود وزارت صمت یک راه برود، وزارت جهاد یک راه و وزارت اقتصاد به راه دیگر برود. همه این‌ مسیرها باید به یک جا ختم شود. نکته دیگر این که، نمی‌شود وزیر صنعت خود بیاید در حوزه صنعت مانع‌ها را بردارد، تولید را تقویت و از تولیدکننده حمایت کند، اما آن طرف، امکان صادرات برای تولیدکننده وجود نداشته باشد و ازاریابی برای صادرات انجام نشود. در این شرایط به نظرم در وزارت امور خارجه باید باید اصلاح ساختاری انجام شود. اگر ما بازار بیرونی را تعریف نکیم و نتوانیم به بازار بیرونی برسیم، اصلاً تولید متوقف می‌شود. چون نیاز داخلی ما نیاز محدودی است. ببینید قرار است جهش تولید صورت بگیرد، اگر این موضوع محقق شود با توجه به محدود بودن نیاز داخل با مازاد تولید مواجه می شویم، بنابراین تولید نیازمند بازار بیرونی می شود. بخش عمده‌ای از این بازار باید توسط امور خارجه فراهم شود. بنابراین حتماً باید  ساختار وزارت امور خارجه  اصلاح شود.

اصلاح ساختار وزارتخانه با رویکرد اقتصادی منظور است؟

به نظر من در وزارت امور خارجه حتماً باید اصلاح ساختار انجام شود؛ اکنون در بسیای از کشورهایی که سفارت داریم، یا کاردارهای اقتصادی نداریم یا متناسب با این کار نیستند، یعنی بازاریاب و متخصص نیستند، به این موضوعات خیلی اشراف ندارند یا قوانین اقتصادی آن کشورها را نمی‌دانند. این‌ها موضوعات بسیار مهمی است، پیش تر هم در این خصوص با وزیر امور خارجه جلسه داشتیم و اعلام شد که اکنون دیپلماسی اقتصادی نیاز ضروری کشور است. باید واقعاً در کنار دیپلماسی سیاسی، دیپلماسی اقتصادی داشته باشیم، چون اصلاً دیپلماسی اقتصادی است که می‌تواند به دیپلماسی سیاسی برای پیشبرد کارها کمک کند، ضمن این‌که، ما به بازارهای جهانی نیاز هم داریم.

یعنی دیدگاه سیاسی در وزارت خارجه موازی با دیدگاه اقتصادی با هم پیش بروند؟

دقیقاً، نمی‌توانید کشوری باشید که فقط مسائل سیاسی را پیش ببرید، حتماً باید ظرفیت اقتصادی داشته باشید که حرف سیاسی شما پیش برود. بنابراین ما باید حتماً بازارهایی برای خودمان تعریف کنیم، هم در منطقه، هم در کشورهای آسیا، آسیای میانه، کشورهای اروپایی.

نظر شما درباره عملکرد مدیران خودروسازی بزرگ چیست؟ آیا فارغ از دیدگاه‌های سیاسی، عملکردشان به گونه ای بوده که دولت سیزدهم به آن‌ها اعتماد کند؟

صرف نظر از قضاوت اشخاص و این‌که توانمند بوده اند یا نبوده اند یا خوب کار کرده اند یا نکرده اند، به نظرم نتوانستند پاسخ جامعه را بدهند. یعنی جامعه نسبت به عملکرد خودروسازها اقناع نشده اند، اقناع نشدن خود نشان دهنده ضعف است. گاهی یک مدیر در اجرا قوی است، اما در انتقال مطالب و اقناع‌سازی جامعه ضعیف است. آن چیزی که خروجی شرایط فعلی خودروسازان است به ‌رغم گزارش‌هایی که خودشان دادند، مانند افزایش تولید، بالا بردن ظرفیت‌های تولید، استفاده بهتر از خطوط تولید، داخلی سازی بسیاری از قطعات که فرض بر صحت آن است که همه کارهای  پسندیده‌ای است، اما به نظرم آن اتفاق بدی که اکنون افتاده، جامعه نسبت به عملکرد خودروسازان اقناع نشده است. گزارش‌های خودروسازان به مردم قانع‌کننده نبوده و مردم مطالبات‌شان نسبت به صنعت خودرو، هم نسبت به قیمت، هم نسبت به کیفی‌سازی، هم نسبت به انجام به موقع تعهدات و هم نسبت به خدمات پس از فروش نگاه مثبتی نیست. به نظرم اگر قرار است خودروسازان به همین شکل ادامه دهند یا مدیران خودروساز بتوانند همین کارشان را ادامه دهند، باید اول جامعه را اقناع کنند. طبیعی است که هر وزیری بیاید در صنعت یا هر دولتی که تشکیل شود، مطالبه مردم این است که در صنعت خودرو باید اتفاقات بهتری رخ دهد. طبیعی است تا زمانی که مردم قانع نشوند، همچنان علامت سؤال جلوی عملکرد خودروسازان هست.

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار