پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

زمان مناسب برای حمایت از تعطیل شدگان از تحریم

بیش از چهار سال از تحریم ها می گذرد، در این میان، با توجه به لزوم افزایش تولید خودرو در کشور به نظر می رسد زمان مناسب برای حمایت از تعطیل شدگان از تحریم فرا رسیده است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، پس از برجام و باز شدن فضای همکاری، خودروسازان زیادی وارد کشور شدند. برخی از آن ها جزء شرکای قدیمی و برخی نیز تازه وارد بودند. حضور برندهای متعدد نیز نویدبخش روزهای خوب و افقی روشن برای صنعت خودروسازی کشور بود. در این شرایط، خودروسازان بزرگ و کوچک بنا به فراخور توان، ظرفیت و پتانسیل های موجود علاوه بر معرفی محصولات جدید، پیش فروش آن ها را نیز آغاز کردند. غافل از این که این خواب خوش کوتاه است و روزهای تیره با سرعت از راه خواهند رسید.

روزهای تیره اوایل سال ۹۷ و با خروج آمریکا از برجام و تحریم مستقیم صنعت خودروسازی ایران شروع شد. با این وضعیت از یک سو، شرکای خرد و کلان از کشور خارج شدند و از سوی دیگر، خودروسازان وطنی به چاه ویل تعهدات فرو رفتند. تعهداتی که با رفتن شرکا رنگ تولید و تحویل ندیدند و در مقابل، با اعتراضات و شکایت حواله داران مواجه شدند. با بالا گرفتن موج اعتراضات، مراجع قضایی به موضوع ورود کردند. نتیجه تعطیلی کارخانه ها و به زندان افتادن مدیران شرکت ها و سرگردانی مردمی بود که به سودای خودرودار شدن اقدام به پیش خرید کرده بودند.

البته در این میان، برخورد با خودروسازان متفاوت بود و البته می توان گفت این تفاوت از نیت با تحریم کنندگان منتظر زمین خوردن خودروسازی کشور بودند ناشی می شد، اما با هر دیدگاهی که بود داستان خودی و غیرخودی نیز در این صنعت دیده شد. خودروسازان بخش خصوصی که در مجموع تعهدات آن ها بسیار کم تر از معوقات یکی از غول های جاده مخصوص بود، بازخواست شده و با آنان برخوردهای جدی صورت گرفت.

در مقابل، سایپا و ایران خودرو با توجه به جایگاه و نگاهی که به آنان وجود دارد، توانستند با حمایت های صورت گرفته، آرام آرام تعهدات معوق را صفر کنند، اما هیچ گاه نه مدیران وقت آن دو احضار و بازخواست شدند و نه این که کارخانه ها تعطیل شدند. با این وجود، این قضیه درباره بخش خصوصی صادق نبود.

با این حال، برخی از آن ها توانستند با هر راه و روشی که بود تعهدات را ایفا کنند و به سختی وارد مسیر تولید شوند. برخی از واردکنندگان نیز پس از برطرف کردن مشکلات، به جرگه تولیدکنندگان پیوستند. برخی نام و نشان ها نیز تنها مانده اند و فعلاً نامی از آن ها مانده است. اما همچنان برخی از این تولیدکنندگان تعطیل هستند، نه می توانند تعهدات را ایفا کنند و نه می توانند مجوزهای تولید را اخذکنند. البته این مسئله قانونی است. یعنی تا معوق دارند نمی توانند تولید کنند، اما مشخص نیست که با تعطیل بودن کارخانه چگونه می توانند تعهدات را صفر کند. در این وضعیت، هم تولیدکننده و هم حواله داران معوق در این سال ها بلاتکلیف مانده اند. در واقع از یک سو، سرمایه گذاری ها، زیرساخت ها، ادوات و تجهیزات بلااستفاده مانده اند و از سوی دیگر، مشتریان آن ها دست‌شان به جایی بند نیست.

این در حالی است که دو طرف این ماجرا در شرایطی قرار گرفته اند که نقشی در به وجود آمدن آن نداشته اند، .بلکه به صورت طبیعی با توجه به گشایش ها، اقدام به شروع یک فعالیت اقتصادی – صنعتی کرده اند. بنابراین آن ها نیز به اصطلاح پاسوز مسائل سیاسی شده اند.

این گروه از خودروسازان بخش خصوصی نیز به دو گروه تقسیم می شوند؛ یک بخش آن هایی هستند که همچنان با ایفای تعهدات باقی مانده و جلب نظر مشتریان در تلاش هستند باز هم به حلقه تولیدکنندگان اضافه شوند؛ بخش دوم آن هایی هستند که همچنان درگیر و دار ایفای تعهدات مانده اند. در این شرایط، به نظر می رسد که دولت و یا به طور مستقیم وزارت صمت باید به این موضوع ورود کنند. در واقع این جا، جایی است که دولت باید از آن ها حمایت کند. یعنی این مسئله از آن موضوعاتی است که دولت باید دخالت کند. یعنی به جای دخالت و پرداختن به  سازوکارهای بخش خصوصی، تلاش برای ایجاد پلتفرم مشترک و قیمت گذاری باید به این موضوع ورود کند. به بیان ساده، اکنون زمان حمایت از خودروسازانی که تحریم موجب تعطیلی و مدیون شدن‌شان شده فرا رسیده است.

در واقع، احیای این کارخانه ها علاوه بر این که باعث اشتغال و جلوگیری از اتلاف سرمایه هاست، هم می تواند اهداف تولیدی مدنظر وزیر صمت را محقق کند و هم می تواند پس از ۴ سال، حواله داران معوق را به حق خود برساند، چراکه بیش تر این افراد جزء دهک هایی قرار دارند که وزارت صمت می خواهد برای‌شان خودروهای اقتصادی وارد کند. هر چند بسیاری از افرادی که در این دهک ها حضور دارند ناتوان از خرید خودروهای اقتصادی داخلی و خارجی هستند، اما شاید با حمایت دولت و وزارت صمت و احیا و بازگشایی کارخانه های تعطیل شده و یا پیدا شدن راه حلی هم آن ها بتوانند به حق خود یعنی خودرو دار شدن برسند و هم این که بخش آسیب دیده صنعت از تحریم ها دوباره سرپا شود و به آمار تولید اضافه کند.

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار