پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

ارسال سیگنال های تحریم از داخل

دور جدید تحریم های آمریکا علیه ایران در حالی آغاز شده است که در آن یک خودروساز بخش خصوصی و دو تن از مدیران ارشد آن  به بهانه ورود در حوزه موشک بالستیک به فهرست جدید تحریم ها اضافه شده اند.

البته اعمال تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ایران جدید نیست، اما اخیراً آن ها بر صنعت خودروی کشور دست گذاشته اند و به تازگی نیز بخش خصوصی وارد فهرست آن ها شده است. از یک سو، این عمل را می توان نشانه دیگری از دشمنی آن ها با ایران دانست و از سوی دیگر تحریم می توان ادعا کرد که سیگنال های آن را خودمان از داخل به تحریم کنندگان ارسال کرده ایم. این سیگنال ها هر کدام به تنهایی برای کسانی که قصد زمین زدن اقتصاد کشور را دارند کافی است و هدف گذاری و نشانه‌روی را نیز برای آنان راحت تر می کند.

نقش صنعت خودورسازی در رشد تولید کشور، تأثیر آن در تولید ناخالص داخلی، حلقه های تودرتوی صنایع وابسته، اشتغال نزدیک به ۱۵ میلیون نفر در این صنعت و صنایع وابسته نشان از اهمیت بیش از حد این صنعت برای دولت ها یا در نمایی بازتر حکمرانی اقتصادی کشور دارد. صنعتی که بعد از نفت پراهمیت ترین صنعت ایران به شمار می آید و موج جدید تحریم های سخت علیه ایران را با هدف از بین بردن این صنعت به خود اختصاص داده است.

اما پرسش این جاست که چرا این صنعت مستقیم مورد تحریم واقع شده است و صنایع دیگر که بازار صادراتی خوبی دارند این چنین نشده اند.

یکی از اصلی ترین دلیل ها را می توان سرمایه گذاری سیاسی – اجتماعی دولت ها و حمایت های وسیع و طولانی مدت از این صنعت دانست. دلیل دیگر را می توان به ابعاد اجتماعی آن مرتبط دانست، اما شاید یکی از اصلی ترین دلایل ریشه در دولتی بودن این صنعت داشته باشد. به واسطه همین دولتی بودن است که این صنعت با گذشت بیش از نیم قرن از عمرش هنوز به معنای واقعی کلمه خودروساز نشده است. همین عدم خودروساز شدن و دست نیافتن به تلکنولوژی های به روز موجب شده است که همواره دست یاری به سوی دیگران دراز کرده و از آنان تقاضای کمک کنیم. این یک سوی قضیه است و سوی دیگر که بازهم متأثر از خودروساز نشدن است، به ناتوانی از ورود به بازارهای بزرگ و تولید و خلق یک برند ملی با نفوذ در سطح جهان مرتبط می شود. برندی که بتواند سفیر صنعت کشور باشد. سفیری که می تواند نقش یک رایزن اقتصادی را ایفا و راه را برای سایر صنایع هموار کند. امری که تاکنون محقق نشده است. به عبارت ساده تر، شرکای خودروسازی ایران به این صنعت در ایران به عنوان یک حساب پر و پیمان بانکی نگاه می کنند. نگاهی که از بالا به پایین است، چون می دانند خودروسازان ما هنوز توانایی دست یابی به تکنولوژی های مدرن را ندارند و یا حتا اگر داشته باشند تولید صرفه اقتصادی نخواهد داشت. از سوی دیگر، به دلیل حضور رقبای قدرتمند در سطح جهان، ایران نه جایگاهی در بازار جهانی آن دارد و نه ضریب نفوذی. در واقع، از یک منظر در هیچ بازاری خلاء خودروهای ایرانی نه وجود دارد و نه احساس می شود و نه باعث برهم خوردن عرضه و تقاضا و یا ثبات در بازاری خواهد شد.

به همین دلیل است که با کوچک ترین تلنگر از سوی قدرت های مخالف ایران به سرعت و بدون هیچ گونه نگرانی با عدم ایفای تعهد و مواجه شدن با شکایت و پیگیری آن از مراجع بین المللی، شرکای خارجی به استثنای چند برند چینی به راحتی ایران را ترک می کنند. البته این امر برای آن ها واضح است که حضور در بازار آنان می تواند مفید و سودآور باشد، اما اگر در این بازار حضور نداشته باشند چندان تأثیر مالی‌ای بر روند فعالیت آن ها نخواهد داشت. همچنین آن دسته از برندهایی که در دنیا بازار مناسبی دارند حضور در ایران آنچنان برای شان سودآور نیست که ریسک مقابله و سرپیچی از تحریم را به جان بخرند. در مقابل، برخی صنایع که در بسیاری از موارد به صادرات نیز تشویق می شوند، به دلیل خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده برای خریداران چندان با سخت گیری مواجه نمی شوند. بنابراین تحریم این نوع صنایع یا کالاها چندان صرفه ای برای تحریم ندارد، چراکه نقش عمده ای در ارزش افزوده برای خریداران دارد و آنان کالای خام خریداری شده از ایران را با تبدیل کردن به کالاهای دیگر با قیمتی بالاتر به ایران می فروشند.

تحریم های چندین و چندباره صنایع بزرگ ایران، از جمله نفت و خودرو، بار دیگر مصائب و مضرات اقتصاد تک محصولی را یادآور می شود. جایی که آن محصول مانع از تحقق رشد بسیاری از صنایع دیگر می شود. این صنایع با نفوذ در بازارهای بزرگ دنیا، به خصوص در کشورهایی که دارای بخش خصوصی قوی ای هستند، بر روند تصمیم گیری علیه ایران می توانند تأثیرگذار باشند.

                                                                                                                                    علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار