معنای دیگر خداحافظی با بورس کالا یعنی سلام بر زیان انباشته؟

خداحافظی با بورس کالا
خداحافظی با بورس کالا

در حالی که به نظر می رسید خودروسازان می توانند روی فروش خودرو در بورس کالا حساب باز کنند، کمیسیون تلفیق آب پاکی را روی دست آنان ریخت و از خروج عرضه خود در بورس کالا در سال آتی خبر داد. آیا برای خودروسازان معنای دیگر خداحافظی با بورس کالا یعنی سلام بر زیان انباشته؟

مدیران 777 مدیران 777

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، طبق موافقت مجلس شورای اسلامی با پیشنهاد کمیسیون تلفیق، بند مربوط به عرضه خودرو در بورس کالا از لایحه بودجه ۱۴۰۲ حذف شد تا این موضوع به دولت و شورای رقابت واگذار شود. یک عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال  ۱۴۰۲ در این خصوص گفت: «براساس تصمیم کمیسیون تلفیق موضوع عرضه خودرو در بورس کالا از لایحه بودجه سال آتی حذف شد.» محمدرضا میرتاج‌الدینی با اشاره به بررسی مواد ارجاعی لایحه بودجه به کمیسیون تلفیق در زمینه عرضه خودرو در بورس کالا گفت: «در این زمینه کمیسیون تلفیق پیش تر پیشنهادی را مصوب کرده بود که پانزده درصد از منابع این موضوع به خودروسازان و مابقی به دولت بازمی گشت.»

فونیکس آریزو 8 فونیکس آریزو 8

وی افزود: «در ادامه و در صحن مجلس پیشنهاد دیگری مصوب شد که عنوان می‌کرد که اگر خودرو در بورس کالا عرضه شود باید براساس شرایطی باشد و نباید بیش از ۱.۲ دهم باشد که این مسئله ابهام برانگیز بود و به کمیسیون ارجاع شد. عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ تأکید کرد: «بنابراین طبق تصمیم کمیسیون تلفیق هم پیشنهاد اولیه در لایحه بودجه که مربوط به عرضه خودرو در بورس کالا و همچنین پیشنهاد ثانویه که در مربوط به تعیین شرایط برای این مسئله بود از لایحه حذف شد.»

این نماینده مجلس تأکید کرد: «تلاش مجلس این است که در لایحه بودجه دولت طوری عمل کند که در زمینه عرضه خودرو رانت شکل نگیرد.» وی تأکید کرد: «بنابراین موضوع عرضه خودرو در بورس کالا از لایحه بودجه حذف شد.»

به نظر می رسد برای حذف عرضه خودرو در بورس کالا دولت و مجلس به توافق رسیده اند، چراکه اخیراً معاون صنایع حمل و نقل وزیر صمت در برنامه صف اول از غلط بودن این شیوه خبر داده بود. کمیسیون تلفیق هم که به طور کل موضوع عرضه خودرو در بورس کالا را از لایحه بودجه حذف کرد و کار را به دولت و شواری رقابت سپرد. در این شرایط به نظر می رسد با توجه به سابقه قیمت گذاری دستوری و همچنین عدم مقاومت وزارت صمت در برابر تصمیمات شواری رقابت بازهم باید شاهد ادامه قرعه کشی و توزیع رانت باشیم. البته مجلس تأکید کرده که به دنبال راهکاری است که  از توزیع رانت جلوگیری کند، اما واقعیت این است که تا زمانی که این صنعت به طور کامل خصوصی سازی نشود، نمی توان به فردای آن امیدی داشت.

البته با توجه به سخنان اخیر معاونت صنایع حمل و نقل وزارت صمت، تنها دو خودروساز بزرگ از منظر آن ها تولیدکننده هستند و بخش خصوصی چندان محلی از اعراب ندارد. منطقی در این خصوص معتقد است: «به شرکتی خودروساز می گویند که مالکیت فکری خودرو و حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد ساخت آن را داشته باشد. خودروساز باید توان طراحی، توسعه و تولید محصول را داشته باشد و تولید صرفاً برای داخل نباشد و بخشی هم برای بازارهای جهانی باشد. در کشور ما دو طیف خودروساز داریم. طیف اول، دو خودروساز بزرگ هستند که توانمندی طراحی و تولید را دارند که ممکن است با کمک شرکت های بزرگ دنیا باشد. گروه دوم  فقط مونتاژ می کنند که ارزش افزوده بالایی ندارند و  حدود ۲۰ درصد است.»

این در حالی است که بخش عمده ای از تحریم ها نه تنها توسط این بخش بی اثر شدند، بلکه توانسته اند با افزایش میزان تولید، تنوع و کیفیت بخش زیادی از تقاضاهای موجود در بازار را با توجه به محدودیت به خود جلب کنند و پاسخ بدهند. البته موضوع بحث در این جا فردای خودروسازان است، چراکه طی سال های اخیر، حضور شواری رقابت در این صنعت هیچ چیز جز افزایش زیان انباشته نداشته است. با این حال، شواری رقابت در دور جدید فعالیت خود معتقد است که خودروساز نباید زیان ببیند، اما با این حال به نظر می رسد این صنعت از فقدان دیدگاه اقتصادی مبتنی بر واقعیت روز این صنعت رنج می برد، چراکه ایجاد سامانه فروش که روی دیگری از سکه قرعه کشی به شمار می آید، نمونه ای از تصمیم های مشترک دولت و شورای رقابت به شمار می آید. هر چند سامانه و قرعه کشی در ظاهر با هم تفاوت دارند، اما ماهیت هر دو یکی است.

تجربه نشان داده است بازار به سرعت به قیمت های کارخانه واکنش نشان می دهد و خود را متناسب با آن بالا می کشد. در این میان، بورس کالا به رغم مخالفانی که دارد، تنها مفری است که می توان از توزیع رانت جلوگیری کرد و باعث بازگشت سرمایه ها به چرخه تولید شود. البته مجلسیان و مخالفان بورس کالا فکر می کنند این مکانیزم باعث گرانی خودرو شده است، اما اگر کمی واقع نگر باشند برای فهمیدن دلایل گرانی خودرو باید به تصمیمات و دخالت های خود در این صنعت بیش تر دقت کنند و با این پرسش به بازنگری در افکار خود بپردازند؛ آیا دخالت ها و راهکارهای آنان تاکنون راهگشا بوده است؟

۳ امتیاز از ۶ رای

تازه ترین اخبار و ویدیوهای خودرویی را در کانال تلگرام و اینستاگرام اسب بخار دنبال کنید.