پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

از چالش ها تا حمایت ها برای عرضه خودروهای برقی

در حالی که، این روزها بسیاری از شرکت ها سعی در معرفی محصول جدید و یا عرضه آن در بازار دارند، یکی از خودروسازان بخش خصوصی چندی پیش اقدام به رونمایی و معرفی از یک محصول برقی کرد.

از یک سو، پا پیش گذاشتن برای تولید این گونه محصولات و پیشرو شدن بخش خصوصی اقدامی خوب به شمار می آید، خاصه این که قرار است از ۲۰۳۰ تولید خودروهای سوخت فسیلی متوقف شود. از سوی دیگر، تولید خودروهای برقی در ایران پرسش هایی را نیز در پی خود مطرح می کند؛ آیا از نظر زیرساختی توانایی تولید در ایران وجود دارد؟ آیا توان تولید موتور و باتری آن ها وجود دارد؟ آیا از نظر تأمین انرژی برای این خودرو استانداردهای لازم وجود دارد؟ به بیان دیگر، وقتی قرار باشد باز هم از سوخت فسیلی برای شارژ این خودروها استفاده شود، آیا این خودروها اثرگذاری محیط زیستی خود را دارند. این موضوع را با دبیر انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازی کشور، آرش محبی نژاد، در میان گذاشتیم:

با گذشت بیش از نیم قرن از عمر صنعت خودرو شواهد نشان می دهد که همچنان راه درازی برای خودروساز شدن در پیش است. از سوی دیگر، با توجه به حرکت جهانی مبنی بر کاهش و یا توقف تولید خودروهای سوخت فسیلی آیا در حال حاضر زمان مناسبی برای حرکت به سمت تولید خودروهای برقی هست؟

واقعیت این نیست، ‌یعنی این مسئله نسبی است. الان باید خودروساز بودن را تعریف کنیم. به هر صورت، کشوری مثل ترکیه هم خودرو می‌سازد و کشورهایی مثل چین و ژاپن هم خودرو می‌سازند. ضمن این که، عمده خودروها با برندهای خارجی در کشور چین تولید می‌شود، حالا این‌که خودروساز هست یا نه باید دید که چطور تعبیر یا معنی می‌شود. کشور ما هم خودروساز است و برخی مشکلات کلان اقتصادی و سیاسی متأسفانه صنعت خودروی کشور را احاطه کرده است. صنعت خودروسازی ایران نیز از تغییرات شرایط پیرامونی این صنعت، چه از نظر سیاسی و چه از نظر اقتصادی، متأثر می‌شود.

 در مورد این‌که برویم سراغ خودروهای برقی، این کار فی‌النفسه کار بدی نیست، اما در کشور ما هنوز زیرساخت فراهم نیست، از جمله شبکه توزیع برق، بحث شارژ، ایستگاه‌های شارژ این باتری‌ها که بعضاً باتری‌هایشان باید با سرعت شارژ شود. از طرف دیگر در خود باتری، چه  از نظر تعمیر و چه از نظر ضایعات باتری‌های لیتیومی دیگر، مشکلاتی وجود دارد. چراکه به شدت آلوده‌کننده محیط زیست هستند و ما هنوز سازوکار بازیافت آن‌ها را در کشور نداریم. در این خصوص، ده‌ها مسئله دیگر وجود دارد. در واقع، هدف اصلی خودروی برقی در کشورهای پیشرفته، کاهش آلودگی است، در صورتی که، ما در کشور خودمان با خروج خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل کشور می‌توانیم یک کاهش خوب و معقولی در آلودگی هوا ایجاد کنیم.

برای ورود به این عرصه چه پیش نیازهایی لازم است؟

مسلماً در همه کشورهایی که خودروی برقی تولید و یا مانند ترکیه وارد می‌کنند، حمایت دولتی وجود دارد. در این خصوص، در ترکیه یک پروژه عظیم ملی واردات خودروی برقی و ده‌ها آیتم دیگر وجود دارد که با حمایت مالی دولت انجام می‌شود. در ایران هم باید این حمایت‌ها باشد تا این پروژه‌ها بتوانند موفق شوند.

دولت در این زمینه چه نقشی باید ایفا کند؟

واقعیت این است که طبق قانون تجارت و طبق صورت‌های مالی، فی‌الواقع ما خودروساز دولتی نداریم، یعنی جایی که دولت ۱۴ درصد در ایران خودرو و ۱۸ درصد در سایپا سهام دارد، این دو شرکت دولتی حساب نمی‌شوند. ما باید بگوییم تصدی‌گری دولتی است که کار دست این صنعت می‌دهد. تجربه ثابت کرده است که اگر ۱۰۰ درصد سهام برای بخش خصوصی هم باشد، باز هم دولت دخالت می‌کند و مشکل مقررات و قوانین و دخالت‌های دولتی و تصدی‌گری دولتی پابرجا خواهد بود که ما باید سیاست‌زدایی از صنعت خودرو و کاهش و حذف تصدی‌گری دولتی را در این صنعت شاهد باشیم و نقش دولت و حاکمیت در صنعت خودرو باید نقش سیاست‌گذاری کلان باشد و لاغیر.

بدون توجه به وضعیت کنونی قطعه سازان و شرایط نابه‌‌سامان تهیه مواد اولیه، از نظر تکنولوژی و سطح توان آیا این بخش مهم از زنجیره تولید، توان ساخت قطعات مورد نیاز این خودروها را دارد؟

عمده قطعات که همان است؛ یعنی بدنه، تزیینات، سیستم تعلیق و اجزا و قطعاتی مانند این ها فرق خیلی زیادی نمی‌کند، فقط در قوای محرکه و مکانیزم انتقال قدرت تغییراتی خواهد کرد که در حال حاضر، قطعه‌سازان ما اصلاً در این حوزه ورود نکرده اند. چند شرکت در باتری و موتورهای الکتریکی‌ ورود کرده‌اند، اما در ابتدای امر به نظر می‌آید معقول این است که بابت قوای محرکه واردات داشته باشیم، اما بقیه قطعات مثل چراغ و تزیینات داخلی و تزیینات خارجی و بدنه و سیستم تعلیق و این‌ها که دیگر مثل خودروی احتراق داخلی است و فرق خاصی نمی‌کند.

این شرکت کارمانیا که اشاره می‌کنید ساخت تولید خودروهای برقی را شروع کرده… واقعیت این است که من اطلاع زیادی از کم و کیف ماجرا ندارم، اما چیزی که من می‌دانم، هفت – هشت تشکیلات به صورت موازی این کار را شروع کرده‌اند و این هم باز خبر از ضعف سیاست‌گذاری حاکمیتی می‌دهد که اکنون هر کسی مجوز می‌گیرد و شما می‌بینید ۱۰ نفر مجوز ساخت خودروی برقی می‌گیرند، اما عملاً هیچ کدام خودروساز نیستند. باید یک پروژه در سطح ملی تعریف شود و یک خودروی ملی برقی تولید شود.

برای این کار پیشنهاد یا نظر خاصی دارید؟

پیشنهادمان این است که به جای تفرقه و پراکندگی، یک تمرکز ایجاد شود و با تیراژ اقتصادی، این خودروی برقی شروع شود. همه ارگان‌ها و نهادهای مختلف، ارکان مختلف حاکمیتی مثل دولت، مجلس، خودروساز و… باید یک اتاق فکر واحد نه فقط راجع به خودروی برقی بلکه برای تمرکز سیاست‌گذاری داشته باشند. این را بارها اعلام کرده ایم؛ ما نیاز به یک مرکزیت برای تمرکز سیاست‌گذاری در حوزه خودرو داریم که آن شورا یا کمیته عالی سیاست‌گذاری خودرو مصوباتش لازم‌الاجرا باشد. نمایندگان مجلس، دولت، بانک مرکزی، قوه قضاییه و انجمن‌های قطعه‌سازی، خودروسازی همه حضور داشته باشند و آن‌جا تصمیمات را براساس مصالح کلی صنعت خودرو اتخاذ کنند. از جمله، پروژه تولید خودروی برقی هم می‌تواند در همان قالب تعریف شود که تصمیمات از یک جامعیت و پختگی برخوردار باشد. اکنون ما شاهد این هستیم که تفرق آراء حتا بین دولتمردان و بعد بین دولتمردان و بانک مرکزی و بعد بین بانک مرکزی و دولت و مجلس و حتا بین نمایندگان مجلس وجود دارد؛ تا وقتی ما به وحدت رویه و اتحاد مواضع و سیاست‌های مرکزی نرسیم، این صنعت راه به جایی نخواهد برد.

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار