پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

تولیدکنندگان لاستیک در انتظار ابلاغ قیمت های جدید/ قیمت گذاری دستوری نظم توزیع را مختل کرده است

با انتشار خبری مبنی بر تصویب آزادسازی قیمت تایر، باز هم موجی از گمانه زنی ها در این خصوص شکل گرفته است. بنا بر این خبر مقرر شده است که براساس مصوبه جدید ستاد تنظیم بازار، لاستیک های سواری تولیدشده با مواد اولیه ارز نیمایی، در چهارچوب ضوابط سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان، مشروط بر این که تولید و فروش آن (زنجیره توزیع) در سامانه جامع تجارت ثبت شود، رأساً توسط واحدهای تولیدی قیمت گذاری شوند.

همچنین مقرر شد لاستیک های سنگین وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی با قیمت های تعیین شده (مطابق محاسبات سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان) از طریق سامانه جامع تجارت و یا حواله سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای استان ها به فروش برسد.

در عین حال، با توجه به این که برخی لاستیک های دپوشده با ارز ۴۲۰۰ تومان بیش از ۸ ماه در انبار عاملین موجود است و علاوه بر تحمیل هزینه های تبعی بیش تر برای توزیع کنندگان لاستیک سنگین، تاریخ مصرف آن نیز در حال اتمام است، ستاد تنظیم بازار مصوب کرد که در هر استان کمیته ای با ریاست سازمان صنعت، معدن و تجارت و با عضویت اداره راهداری و حمل و نقل جاده ای استان، استانداری و نهاده های نظارتی تشکیل شود تا نسبت به تعیین تکلیف لاستیک های دپوشده قبل از سال ۹۹ اقدام کند.

در این خصوص سخن‌گوی انجمن صنعت تایر ایران، «مصطفی تنها»، به اسب بخار می گوید: «اصل خبر را ما هم شنیده ایم و می دانیم که درست است اما هنوز سازمان به ما ابلاغ نکرده است. علتش را نمی دانیم و از جزییات آن نیز خبر نداریم. در همین رابطه چندی پیش نیز مصطفی تنها در گفت‌وگو با خبرنگاران اشاره کرده بود: «این تأخیر در ابلاغ قیمت‌های جدید و مجوز افزایش قیمت آن هم در شرایطی که زمزمه‌های افزایش قیمت به بازار رسیده است، پیامد مثبتی برای مصرف‌کننده نخواهد داشت و بازار را به هم خواهد ریخت. طبیعی است که فروشندگان بازار انتظار افزایش قیمت داشته باشند و دیگر کالایی که در اختیار دارند، به شیوه و قیمت قبل عرضه نخواهند کرد.»

در همین رابطه، رئیس اتحادیه لاستیک، روغن، پنچرگیران و فیلترسازان تهران در گفت‌وگو با ایسنا ضمن تأکید بر این که تاکنون نرخ مصوب و تأییدشده‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت به اتحادیه برای تعیین قیمت‌های جدید لاستیک اعلام نشده است، افزایش قیمت درخواستی اتحادیه تولیدکنندگان تایر را، به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه لازم برای تولید تایر، ۸۰ درصد قیمت کنونی اعلام کرد.

«داود سعادتی‌نژاد» با اشاره به این که در پی افزایش نرخ ارز و نوسان دلار برای تولیدکنندگان لاستیک، صرفه اقتصادی تولید بسیار کاهش پیدا کرده است اظهار کرد: «بنابراین با توجه به نوسانی که در بازار برای قیمت لاستیک وجود دارد و همچنین به دلیل گران شدن مواد اولیه لازم برای تهیه لاستیک، انجمن تولیدکنندگان تایر خواهان افزایش قیمت لاستیک در سطح بازار با افزایش۸۰ درصد قیمت کنونی هستند.»

در عین حال، باید در نظر داشت که بحث تایر سواری و سنگین دو بحث متفاوت است. در خصوص تایرهای سنگین بیش از یک سال و نیم است که دولت دستور صدور حواله و تعیین تکلیف را داده است، اما از گوشه و کنار شنیده می شود که راهداری مقداری تعلل دارد، بعضی وقت‌ها حواله‌ها دیر صادر می‌شود، در برخی مواقع اجازه فروش نمی دهند. در راهداری گاهی تخلفاتی دیده می شود، مانند این که شنیده می شود برخی افراد در این سازمان حواله‌های خاصی را نگه داشته، توزیع نکرده اند‌ و در نهایت، یک مابه‌التفاوتی گرفته‌ شده است.

در این خصوص برخی کارشناسان این صنعت معتقد هستند که معیوب شدن چرخه در این حوزه به عملکرد و تصمیمات اشتباه سازمان ها و نهادهای دولتی مربوط می شود و به جای این که این مداخله باعث سر و سامان گرفتن بازار شود باعث شده است که اوضاع بدتر شده و مصرف کننده، تولیدکننده و توزیع کننده با مشکل مواجه بشوند، چراکه تولیدکننده به اجبار تولید روزانه خود را دارد، به دلیل عدم تعیین تکلیف نماینده نمی خرد و تایرها به انبارمی روند و این پروسه به دلیل طولانی شدن باعث می شود تاریخ مصرف آن ها بگذرد. این عدم عرضه و چرخه موجب شده است چرخه تولید و توزیع بر هم خورده و تمام سطوح درگیر در تولید با مشکل مواجه شوند.

این یک سوی ماجراست و سوی دیگر، به افزایش قیمت ها و تأثیرات آن بر روند تولید و توزیع مرتبط می شود. با توجه به افزایش نرخ ارز و همچنین سایر نهاده های تولید اعم از مواد داخلی و مواد اولیه وارداتی مورد نیاز این صنعت، تأخیر در اعلام قیمت های جدید از یک سو، تولیدکننده را با زیان یا حداقل سود همراه کرده است که به گفته برخی از آنان در صورت ادامه دار شدن این روند مسیر تولید سخت تر و سخت تر خواهد شد و چه بسا موجب توقف آن شود. از سوی دیگر، علاوه بر آشفتگی بازار باعث خواهد شد که جریان دلالی و دپو چه از سوی تولیدکننده و چه از سوی برخی افراد قوی تر به راه خود ادامه بدهد.

 این در حالی است که به گفته فعالان این صنعت در یک بازه ۶ ماهه تقریباً ۹۰ درصد افزایش قیمت در بخش مواد اولیه و همچنین سایر هزینه ها به این صنعت تحمیل شده است. این در حالی است که تقریباً ۵۰ درصد اجازه افزایش قیمت به آن ها داده شده است. به نظر می رسد در این میان برخی تصمیم ها به نوبه خود نه تنها مانع از بازگشت نظم به بازار شده است، بلکه با توجه به اختلاف قیمت کارخانه و بازار خود به بحث سوداگری دامن زده است.

هر چند، هم رئیس اتحادیه لاستیک، روغن، پنچرگیران و فیلترسازان تهران و هم سخن‌گوی انجمن صنعت تایر ایران منتظر اعلام افزایش قیمت و ابلاغ آن هستند، اما آن چه در این میان بیش از پیش ضروری به نظر می رسد بررسی عملکرد نظام نظارتی دولتی بر این بازار است. در واقع، پیش از ابلاغ قیمت های جدید بسیار ضروری است که نهاد تصمیم گیرنده اثرات اقتصادی و اجتماعی خود در بازارهای مختلف را بررسی و پس از آن اقدام به صدور دستورات و یا قیمت های جدید کند. به عنوان مثال، با بررسی ساده و گشت و گذاری کوتاه در بازار تایر می توان به راحتی متوجه تأثیرات این تصمیمات شد. جایی که مانند بازار خودرو دود نرخ گذاری دولتی به چشم تولیدکننده و مصرف کننده رفته است و سود آن بدون زحمت به جیب دلالان. به بیان ساده و با توجه به نوسان نرخ ارز و شرایط اقتصاد کشور هر چه قدر فاصله قیمت کارخانه و بازار بیش تر باشد به همان میزان رانت و دلالی نیز در بازار زیاد خواهد شد و از سوی دیگر، با بر هم خوردن نظم و نظام توزیع بازار نیاز به دخالت و حضور بیش تر نهادها و سازمان ها بیش تر خواهد شد و ادامه دار شدن این چرخه معیوب نتیجه ای جز از بین رفتن دستاوردها و بعضاً خود این صنعت نخواهد داشت.

علی طجوزی

پایگاه خبری اسب بخار