پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

نحوه کار سگ دست، علائم خرابی آن و راه های تشخیص خرابی

سگ دست (Spindle or Steering Knuckle) یکی از قطعات خودروست که به ازای هر چرخ نصب می شود. این قطعه در چرخ های جلو رابط بین دیسک، جعبه فرمان و کمک فنر است، به عبارتی دیگر، این قطعه در جلوی خودرو بین سیستم تعلیق (Suspension) و جعبه فرمان ارتباط برقرار می کند.

اما در عقب تنها بین سیستم تعلیق و دیسک رابطه برقرار می کند.

به علت شباهت نمونه های اولیه این قطعه به دستِ سگ، این قطعه در زبان فارسی به «سگ دست» معروف شد.

در قسمت میانی این قطعه بلبرینگی قرار می گیرد که این امکان را به دیسک می دهد تا دَوران کند، نصب بلبرینگ به سگ دست به صورت پرس است. سگ دست از پایین به طبق، از بالا به کمک فنر و از وسط به جعبه فرمان متصل می شود. کلیپر ترمز نیز به سگ دست متصل می شود و دیسک را در بر می گیرد.

استحکام این قطعه باید به حدی باشد تا بتواند نیروهای وارده را به راحتی تحمل کند (عمده نیروی واره به سگ دست از طرف وزن خودروست که در جهت عمود به آن وارد می شود)، از ضریب اطمینان مناسبی برخوردار باشد و همچنین کم وزن باشد. به همین منظور، برای ساخت این قطعه از آلومینیوم و فولاد استفاده می کنند و با روش فرج (Forge) آن را تولید می کنند.

سگ دست ها بر حسب کاربرد و نوع سیستم تعلیق به دو دسته عمده محوردار (With Spindle) و با توپی (With Hub) تقسیم می شود.

از سگ دست های محوردار در چرخ هایی که نیروی محرکه به آن ها اعمال نمی شود استفاده می شود، زیرا در چرخ های غیرمحرک، پلوس و یا شفت محرکی وجود ندارد به همین دلیل در این سگ دست ها یک محور کوتاه قرار دارد که این اجازه را به چرخ و دیسک می دهد تا دَوران کنند.

از سگ دست های با توپی هم برای چرخ هایی که نیروی محرکه به آن ها اعمال می شود استفاده می شود. در این نوع از سگ دست ها بلبرینگ پرس می شود و شفت محرک از درون بلبرینگ عبور می کند و توپی متصل به بلبرینگ را می چرخاند، بر روی توپی نیز حفره های تعبیه شده است که چرخ توسط پیچ و مهره به آن متصل می شود.

شاید با دیدن این قطعه نتیجه بگیرید که استحکام و جنس به کار رفته در این قطعه طوری است که احتمال از کار افتادن آن تقریباً صفر است که این تفکر تا حدودی درست است. عوامل دیگری که موجب از کار افتادن این قطعه می شوند:

۱- ترمز گیری شدید

هنگام ترمزگیری شدید برای متوقف ساختن خودرو و یا عبور از دست انداز، گشتاور شدیدی به سگ دست اعمال می شود که این گشتاور با نیروی وارده از طرف جاده ترکیب می شود و سگ دست را تحت فشار قرار می دهد.

۲- زاویه چرخیدن چرخ ها

هنگامی که زاویه چرخش تایرها صفر است در اثر عبور از دست انداز کم ترین نیرو به سگ دست وارد می شود، اما هنگامی که تغییر زاویه چرخ ها شروع می شود نیروی مازادی به سگ دست وارد می شود که با سرعت حرکت خودرو نسبت مستقیم دارد، یعنی هر چه سرعت خودرو حین چرخش بیش تر باشد نیروی بیش تری به سگ دست وارد می شود، زیرا هنگام پیچیدن در سرعت های بالا اتاق خودرو به سمت عکس جهت پیچ متمایل می شود (Rolling) و این متمایل شدن موجب می شود به سگ دستِ همان طرف فشار مضاعفی وارد شود.

۳- کاهش ارتفاع سیستم تعلیق

با کم کردن از ارتفاع خودرو بازه جذب ارتعاش های سیستم تعلیق، که از دمپر و فنر تشکیل شده است، کم تر می شود ، اما ارتعاش های وارده به همان میزان باقی می مانند. این ارتعاش ها با کم تر شدن ارتفاع خودرو به میزان کم تری دفع می شوند، مابقی ارتعاش ها به اجزای صلب مرتبط وارد می شوند که سگ دست نیز یکی از آن هاست.

۴- تصادف

یکی از مهم ترین علل تغییر فرم این قطعه تصادف از طرفین است. در اثر برخورد خودرو با شی یا خودرویی دیگر، نیروی زیادی به این قطعه وارد می شود و تغییر شکل را در سگ دست ایجاد می کند.

در صورت تغییر شکل سگ دست و خارج شدن از فرم اصلی خود، تغییراتی در بخش های مختلف خودرو نمایان می شود که همه آن ها اثرات مخرب از کار افتادن سگ دست اند. برای مثال، خوردگی ناهمسان تایرها، جیغ کشیدن چرخ ها هنگام پیچیدن، لرزش غربیلک فرمان و کشیدن فرمان به یک سمت از نشانه های خرابی سگ دست هستند.

راه دیگر برای مطمئن شدن از خرابی سگ دست باز کردن تایرها و بازدید از آن است، در صورت رؤیت تَرَک و خَمِش بر روی سگ دست و همچنین داشتن علائم دیگری که گفته شد، این قطعه از خودروی شما نیاز به تعویض دارد.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار