پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

فناوری کلاچ لغزنده یا اسلیپر کلاچ در موتورسیکلت

در این مقاله به تکنولوژی کلاچ لغزنده می پردازیم. این فناوری طی دو دهه گذشته در سیستم کلاچ بسیاری از موتورسیکلت های معروف دنیا مورد استفاده قرار گرفته و اخیراً، از اسلیپر کلاچ بر روی موتورسیکلت های میان رده در بازار ایران استفاده شده است.

در سال های گذشته، بسیاری از افراد اعتقاد داشتند تکنولوژی‌های پیشرفته از قبیل اسلیپر کلاچ فقط برای موتورهای رده بالا یا High Performance مناسب هستند، اما با گذشت زمان، مشخص شد استفاده از این فناوری‌های نوین، برای موتورهای مختلف قابل استفاده است و به راحتی می‌توان آن‌ها را در اکثر موتورها به کار برد. با این کار، می‌توان از ورود خسارت یا هزینه به موتورسواران جلوگیری کرد و ایمنی و کارایی موتورها را بهبود بخشید.

اسلیپر کلاچ یا کلاچ لغزنده چیست؟

برای این که بدانید کارکرد و تأثیر کلاچ لغزنده در موتورسیکلت ها به چه صورتی است، قصد داریم این موضوع را با مثالی توضیح دهیم: فرض کنید با سرعت زیادی در جاده رانندگی می کنید و به طور اتفاقی به یک پیچ تند می‌رسیدید؛ در این موقعیت، طبیعی است که ترمز می‌کنید و اگر به اندازه کافی حرفه‌ای باشید، شروع به کاهش سرعت با تغییر دنده ها همراه با ترمزگیری می‌کنید. ممکن است در زمان کم کردن دنده، دو یا سه دنده را به صورت همزمان کم کنید و این مسئله احتمالاً باعث ایجاد فشار بر روی گیربکس یا جعبه دنده موتور شما می شود و امکان خسارت وارد کردن به گیربکس را بالا می برد.

با معرفی تکنولوژی کلاچ لغزنده یا اسلیپر کلاچ می توان آسیب ها و مشکلات ناشی از تعویض نادرست دنده (هم در کاهش دنده و هم در افزایش دنده) را کاهش داد. این فناوری با کاهش فشار روی گیربکس از آسیب دیدن گیربکس و هزینه بالای تعمیر گیربکس جلوگیری می کند. بنابراین استفاده از این فناوری، ایمنی و عمر موتور را افزایش می دهد و به کاربران اجازه می دهد با آرامش بیش تری از موتورسیکلت خود استفاده کنند.

در موتورسیکلت هایی که از کلاچ معمولی استفاده می‌شود و از کلاچ لغزنده بی‌بهره هستند، زمانی که شما قصد کاهش دنده های موتور را دارید یا در اصطلاح معکوس می کشید، ممکن است باعث قفل شدن گیربکس و چرخ عقب شود، که این موضوع می‌تواند باعث سُر خوردن و زمین خوردن شما شود، اما اگر موتورسیکلت شما به کلاچ لغزنده (یا اسلیپر کلاچ) مجهز باشد، این اتفاق نخواهد افتاد. با استفاده از کلاچ لغزنده، فشار روی گیربکس کاهش می‌یابد و این به شما اجازه می‌دهد با آرامش بیش تری دنده کم کنید، بدون این که گیربکس قفل و چرخ عقب قفل شود.

هنگامی که شما قصد دارید دنده کم کنید و معکوس شدیدی به موتور بدهید، اسلیپر کلاچ به صفحه کلاچ این اجازه را می‌دهد که با لغزش خودکار، اقدامی کند تا سرعت موتورسیکلت با سرعت موتور هماهنگ شود و در نهایت از سر خوردن چرخ عقب جلوگیری شود و خسارت به گیربکس شما نرسد.

در چه موتورهایی از اسلیپر کلاچ استفاده می شود؟

فناوری کلاچ لغزنده یا اسلیپر کلاچ باید در همه موتورها وجود داشته باشد و نه فقط برای موتورهای خاص. این فناوری به شما این امکان را می دهد که از موتورسیکلت خود به بهترین شکل ممکن در سواری های روزمره و همچنین مسابقات استفاده کنید. علاوه بر این، در موتورهای با حجم بالا و موتورهای مسابقه ای وجود کلاچ لغزنده حیاتی تر است، زیرا در این موتورها فشار روی گیربکس و سایر قطعات بسیار زیاد است و استفاده از کلاچ لغزنده می تواند به کاهش آسیب و افزایش طول عمر گیربکس کمک ویژه ای کند.

در موتورهای سنگین، نیروی حاصل از تغییر سریع دنده های موتور (معکوس ناگهانی) بسیار بیش تر از موتورهایی با حجم پیشرانه پایین است. بنابراین، در صورت عدم وجود کلاچ لغزنده، گیربکس و چرخ عقب به راحتی قفل می‌شوند و ممکن است منجر به از دست دادن کنترل موتور و تصادف در سرعت های بالا شود.

در ایران چه موتورهایی از اسلیپر کلاچ استفاده می کنند؟

تعداد موتورهایی که از کلاچ لغزنده یا اسلیپر کلاچ استفاده می کنند به تدریج افزایش پیدا کرده است و این فناوری به عنوان یکی از ویژگی های جذاب در بسیاری از مدل های موتورسیکلت به کار گرفته شده است. از جمله مدل‌هایی که از کلاچ لغزنده استفاده می‌کنند می‌توان به Zontes Z2 و Z4، Kawasaki Ninja 250 (چهار سیلندر و دو سیلندر) و Z250، Yamaha XSR 155، CFMoto 250SR، KTM Duke 250، Husqvarna Svartpilen 250، Honda CBR250RR و Bajaj Dominar 250 اشاره کرد.

مزایای استفاده از اسلیپر کلاچ

1. کاهش نیروهای ناگهانی در گیربکس: کلاچ لغزنده باعث کنترل نیروهای ناگهانی در گیربکس شده و با کاهش آن ها از آسیب رسیدن به گیربکس جلوگیری می‌شود.
2. بهبود عملکرد کلی موتور و گیربکس: استفاده از اسلیپر کلاچ باعث بهبود عملکرد کلی موتور و گیربکس می‌شود.
3. جلوگیری از قفل شدن چرخ عقب: کلاچ لغزنده (اسلیپر کلاچ) در صورت بروز مشکل در پیشرانه یا خرابی گیربکس، از قفل شدن چرخ عقب جلوگیری می‌کند.
4. کاهش فشار روی سیستم تعلیق: اسلیپر کلاچ با جذب نیروی موتور به هنگام کاهش دنده ها (Engine Braking)، فشار روی سیستم تعلیق را کاهش می‌دهد و در نتیجه کنترل موتور در زمان پیچیدن با سرعت بالا راحت‌تر می‌شود.
5. تمرکز بیش تر روی کنترل موتور: با وجود کلاچ لغزنده (اسلیپر کلاچ)، راننده نیازی به نگرانی درباره سلامت گیربکس ندارد و می‌تواند تمرکز خود را بیش تر روی کنترل موتور و مواردی مانند وضعیت بدن، ترمزگیری و غیره بگذارد.

معایب استفاده از اسلیپر کلاچ

استفاده از سیستم کلاچ لغزنده در موتورسیکلت‌ها، به طور کلی عیبی ندارد، اما به دلیل ساختار پیچیده‌تر آن نسبت به کلاچ معمولی، معایب کوچکی نیز وجود دارد که بهتر است از آن‌ها آگاه باشید:

1. پیچیدگی ساختاری: سیستم کلاچ لغزنده نسبت به کلاچ معمولی، ساختار پیچیده‌تری دارد که ممکن است در برخی موارد نیاز به تعمیرات و نگهداری بیش تری داشته باشد.
2. هزینه بالا: اضافه شدن اسلیپر کلاچ به موتور باعث افزایش هزینه آن می‌شود، با این حال، باید توجه داشت که مزایای این سیستم در محافظت از انجین و گیربکس، ارزش هزینه آن را دارند.
3. نیاز به تنظیم صحیح: کلاچ لغزنده اگر به درستی تنظیم نشود، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت، به همین دلیل، نیاز به تنظیم درست و دقیق این سیستم در زمان نصب و تعمیرات وجود دارد.