پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

بررسی موتورهای سری RB از شرکت نیسان (بخش اول)

یکی از معروف ترین و پرکاربردترین سری موتورهای شرکت «نیسان» (Nissan) مجموعه موتورهای RB است که از سال ۱۹۸۵ تا سال ۲۰۰۴ در خودروهای این شرکت مورد استفاده قرار می گرفت.

به علت تعادل، انعطاف پذیری و پاسخ گویی به تغییرات بالای این موتورها، شرکت نیسان از حروف اول دو کلمه Response و Balance استفاده کرد و این سری از موتورهای خود را RB نامید. این سری از موتورهای شرکت نیسان حجم هایی بین ۲ لیتر تا ۳ لیتر را پوشش می دهند و آرایش سیلندرهای همه آن ها به صورت خطی است. جالب است بدانید همه این موتورها ۶ سیلندر هستند، حتا موتورهای ۲ لیتری. این موتورها در دو نوع ۱۲ سوپاپ (۱۲Valve) و ۲۴ سوپاپ (۲۴Valve) تولید شده اند. برای موتورهای ۱۲ سوپاپ از یک میل بادامک در بالای موتور استفاده می شود (SOHC: Single Over Head Camshaft) و در موتورهای ۲۴ سوپاپ دو میل بادامک در بالای موتور (DOHC: Double Over Head Camshaft) به کار برده می شود. نسخه ۲۴ سوپاپ این موتورها پتانسیل بالایی برای پرخورانی دارند، زیرا فشار و جریان هوای ورودی در موتورهای پرخوران شده بالاست. این فشار و جریان بالا نیاز به راهگاه هایی برای ورود به سیلندر دارد و تعبیه شدن ۲ سوپاپ هوا به جای ۱ سوپاپ هوا می تواند این امکان را به جریان هوای پرفشار بدهد تا به راحتی وارد سیلندر بشود. از این رو نسخه های ۲۴ سوپاپ برای پرخورانی مناسب ترند.

تنوع در حجم این سری از موتورهای شرکت نیسان بسیار بالاست و این گستردگی توانسته پاسخ گوی نیازهای این شرکت باشد، از این رو تیراژ تولید موتورهای RB در زمان تولیدش بسیار بالا بود. نام گذاری این موتورها نیز براساس حجم آن ها بود، به این صورت که پس از نام سری، که RB است، حجم موتور در واحد سی سی اما با حذف دو صفر نوشته می شود. برای مثال موتور ۲۰۰۰ سی سی از این سری با نام تجاری RB20 معرفی شد. برخی حروف انگلیسی نیز پس از RB و حجم موتور در نام تجاری خودور به چشم می خورد که هر کدام از آن ها دلالت بر وجود تکنولوژی و یا قطعه ای خاص دارد.

D: به معنای وجود دو میل بادامک و یا ۲۴ سوپاپ بودن خودروست.

T: به معنای پرخوران بودن موتور توسط یک توربوشارژر است که فرآیند نصب آن توسط کارخانه انجام شده است.

TT: به معنای پرخوران شدن موتور توسط دو توربوشارژر است که به Twin Turbo معروف اند و فرآیند نصب آن در کارخانه و به صورت فابریک انجام شده است.

E: به معنای سوخت رسانی تزریقی یا انژکتوری به صورت الکتریکی است.

S: به معنای کاربرات بودن موتور است.

P: به معنای این است که سوخت مورد استفاده موتور LPG (Liquefied Petroleum Gas) است.

RB20:

موتور RB20 حجمی برابر با ۱۹۹۸٫۳cc دارد و مشخصات ابعادی آن به این ترتیب است: قطر سیلندر (Bore) برابر با ۷۸mm و کورس رفت و برگشت پیستون درون سیلندر (Stroke) نیز ۶۹٫۷mm است. این مشخصات در همه موتورهای RB20 ثابت است، اما آن چه باعث تغییر در قدرت و گشتاور خروجی هر یک از آن ها می شود، اضافه شدن و یا تغییر دیگر قطعات موتور است. تغییر در سرسیلندر و تعداد سوپاپ ها، که در پی آن ۲ میل بادامک در موتور قرار داده می شود، پرخوران کردن موتور، تفاوت در سیستم سوخت رسانی (انژکتور یا کاربراتور)، اضافه شدن کامپیوتر کنترل کننده (ECU)، و بسیاری از تغییرات دیگر موجب می شود خروجی متفاوتی دریافت شود.

اولین موتورهایی که ۲۴ سوپاپ داشتند به علت قرمز بودن کاور موتور آن ها به “Red Top” معروف بودند.

نسل دوم این موتورها از سال ۱۹۸۸ تا سال ۱۹۹۳ تولید شدند، با این تفاوت که در آن ها، هم از سرسیلندر ارتقایافته استفاده شد و هم این که موتور تحت کنترل ECU قرار گرفت. نسل دوم نیز به علت نقره ای بودن کاور موتور با نام “Silver Top” شناخته شد.

RB20E:

بیشینه قدرت ۱۴۵ اسب بخار در دور موتور ۵۶۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۱۸۱N.m در دور موتور ۴۴۰۰rpm، ۲۳۲ درجه گشایش در سوپاپ ورود هوا و ۲۴۰ درجه گشایش در سوپاپ خروج گاز، کورس جابه‌جایی برای سوپاپ ورودی هوا ۷٫۳mm و برای سوپاپ خروج گاز ۷٫۸mm است.

RB20ET:

بیشینه قدرت ۱۶۸ اسب بخار در دور موتور ۶۰۰۰rpm ، بیشینه گشتاور ۲۰۶N.m در دور موتور ۳۲۰۰rpm.

RB20DE:

نسبت تراکم ۱۰، بیشینه قدرت ۱۵۳ اسب بخار در دور موتور ۶۴۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۱۸۶N.m در دور موتور ۵۶۰۰rpm، ۲۳۲ درجه گشایش در سوپاپ ورود هوا و ۲۴۰ درجه گشایش در سوپاپ خروج گاز، کورس جابه‌جایی برای سوپاپ ورودی هوا ۷٫۳mm و برای سوپاپ خروج گاز ۷٫۸mm است.

RB20DET:

بیشینه قدرت ۲۱۲ اسب بخار در دور موتور ۶۴۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۲۶۴N.m در دور موتور ۳۲۰۰rpm، ۲۴۰ درجه گشایش در سوپاپ ورود هوا و ۲۴۰ درجه گشایش در سوپاپ خروج گاز، کورس جابه‌جایی برای سوپاپ ورودی هوا ۷٫۳mm و برای سوپاپ خروج گاز ۷٫۸mm است. در نسخه Red Top، ۲۴۸ درجه گشایش در سوپاپ ورود هوا و ۲۴۰ درجه گشایش در سوپاپ خروج گاز، کورس جابه‌جایی برای سوپاپ ورودی هوا ۷٫۸mm و برای سوپاپ خروج گاز ۷٫۸mm است.

RB20P:

بیشینه قدرت ۹۳ اسب بخار در دور موتور ۵۶۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۱۴۲N.m در دور موتور ۲۴۰۰rpm.

RB20DET-R:

بیشینه قدرت ۲۰۷ اسب بخار در دور موتور ۶۴۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۲۴۵N.m در دور موتور ۴۸۰۰rpm.

RB20DE NEO:

بیشینه قدرت ۱۵۳ اسب بخار. تمایز این موتور به علت کاهش آلایندگی های تولیدی آن است که منتج از ارتقا محفظه احتراق و زمان بندی سوپاپ ها، اضافه شدن ECU و سنسور موقعیت میل لنگ اضافی است.

RB24S:

موتور RB24S با حجم ۲۴۲۹ سی سی طراحی شد، اما از آن فقط در خودروهای صادراتی مانند نیسان سفیرو
 (Nissan Cefiro)، که فرمان آن ها در سمت چپ قرار داشت، استفاده می شد.

کورس جابه‌جایی پیستون (Stroke) این موتور مشابه موتور RB20 و برابر با ۶۹٫۷mm است، اما قطر سیلندر (Bore) آن برابر با ۸۶mm است. این موتور ترکیبی از موتورهای مختلف سری RB است، سرسیلندر آن متعلق به موتور RB30E با یک میل بادامک است، بلوک سیلندر آن از موتور RB25DE و میل لنگ آن از موتور RB20DE گرفته شده است. RB24S این قابلیت را دارد که دورهای بالاتری نسبت به RB25DE داشته باشد. بیشینه قدرت این موتور با وجود یک میل بادامک برابر با ۱۳۹ اسب بخار در دور موتور ۵۰۰۰rpm و بیشینه گشتاور آن برابر با ۱۹۷N.m در دور موتور ۳۰۰۰rpm است.

RB25:

حجم این موتور برابر با ۲۴۹۸٫۹ سی سی است، کورس جابه‌جایی پیستون (Stroke) آن برابر با ۷۱٫۷mm و قطر سیلندر (Bore) آن برابر با ۸۶mm است. تولید این موتور از سال ۱۹۹۳ آغاز شد و در همان ابتدا سیستم زمان بندی میل سوپاپ هوای ورودی آن به NVCS (Nissan Variable Cam System) یا زمان بندی متغیر شرکت نیسان مجهز شد.

زمان بندی متغیر میل سوپاپ ورود این امکان را به موتور می دهد که در دورهای پایین تر، گشتاور و قدرت بیش تری نسبت به نسخه ساده به دست دهد. از سال ۱۹۹۵ کلید خارجی از کویل حذف شد و جای خود را به ترانزیستور داد. به این ترتیب، سیستم جرقه زنی این موتور ارتقا یافت. علاوه بر سیستم جرقه زنی، ECU، سنسور MAF، سنسور موقعیت میل سوپاپ و سنسور موقعیت دریچه گاز نیز اضافه شد تا در نتیجه توان موتور به ۱۹۰ اسب بخار برسد.

در سال ۱۹۹۸ سرسیلندر NEO جایگزین سرسیلندر قدیمی شد تا خودروهایی که از این موتور استفاده می کردند به علت مصرف سوخت و آلایندگی پایین تر در دسته LEV (Low Emission Vehicle) یا خودروهای با آلایندگی پایین قرار گیرند. در سری NEO به جای متعادل کننده های هیدرولیکی از تاپیت های قدیمی استفاده شد، هندسه میل بادامک ها عوض شدند، منیفولد چندشاخه ای (Forked Manifold) جایگزین منیفولد ورودی شد، از شاتون های RB26 و پیستون های جدید استفاده شد تا محفظه احتراق کوچک تر شود و به دنبال آن نسبت تراکم بیش تر شود، از توربین های بزرگ تری در توربوشارژرها استفاده شد و جنس پره های کمپرسور و توربین توربوشارژر، به ترتیب، به کامپوزت و سرامیک تغییر پیدا کرد و در آخر از ECUهای ارتقایافته برای کنترل موتور استفاده شد تا همزمان با کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، توان خودرو به ۲۰۰ اسب بخار برسد.

RB25DE:

بیشینه قدرت ۲۰۰ اسب بخار در دور موتور ۶۰۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۲۵۵N.m در دور موتور ۴۰۰۰rpm و نسبت تراکم ۱۰٫

RB25DET:

بیشینه قدرت ۲۵۰ اسب بخار، بیشینه گشتاور ۳۱۹N.m، مجهز به توربوشارژر T3 و نسبت تراکم ۸٫۵٫

RB25DE NEO:

بیشینه قدرت ۱۹۷ اسب بخار در دور موتور ۶۰۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۲۵۵N.m در دور موتور ۴۰۰۰rpm و نسبت تراکم ۱۰٫

RB25DET NEO:

بیشینه قدرت ۲۷۶ اسب بخار در دور موتور ۶۴۰۰rpm، بیشینه گشتاور ۳۶۲N.m در دور موتور ۳۲۰۰rpm، مجهز به توربوشارژر T3 با کمپرسور OP-6 و نسبت تراکم ۹٫

محمد جبارزاده شیاده
پایگاه خبری اسب بخار