پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

موفق ترین فیس لیفت های ایرانی – قسمت دوم

در صنعت خودروسازی جهان، واژه ” فیس لیفت ” معنا و مفهوم مشخصی دارد. کمپانی های خودروسازی با گذشت چند سال از عرضه یک محصول، با توجه به قدیمی شدن ظاهر آن محصول و برای عقب نماندن از رقیب های جدید، اقدام به باز طراحی آن خودرو می کنند تا با ایجاد ظاهری جدید و افرودن امکانات بیشتر، همچنان اصل رقابتی بودن محصول خود را حفظ کنند.
فیس لیفت در زبان لاتین به ” ارتقای ظاهری ” معنا می شود. اما معمول است که خودروسازان علاوه بر باز طراحی خودرو، تغییراتی در آپشن ها و مشخصات فنی آن نیز به وجود می آورند تا انتخاب محصول جدید برای خریدار، توجیه پذیر باشد.
با توجه به فاصله به نسبت زیاد صنعت خودروسازی کشورمان با استاندارد های جهانی، مفهوم فیس لیفت نیز به روایت دیگری توسط خودروسازان وطنی جا افتاده است. فیس لیفت های ایرانی به طور معمول، تنها محدود به تغییرات ظاهری می شوند و اثری از بهبود های فنی در آنها نیست. همچنین از عجیب ترین اتفاقات پیرامون این موضوع آنجاست که پس از معرفی نسخه جدید یک خودرو ایرانی، عرضه نسخه قدیمی نیز همچنان به قوت خود ادامه می یابد! در واقع فیس لیفت های ایرانی نه به عنوان محصول جایگزین، بلکه در قالب نسخه ای گران تر از مدل های سابق، به طور موازی با آنها به فروش می رسند.
با این وجود، گاه از دل همین صنعت بیمار خودروسازی، محصولات قابل قبولی متولد شده اند که نسبت به دیگر نقاط کارنامه این صنعت، نمره قابل قبول تری داشته اند. در این مقاله به بررسی موفق ترین فیس لیفت های صنعت خودروسازی ایران پرداخته ایم. فیس لیفت هایی که بیشتر آنها در دو دهه اخیر معرفی شده اند و از پر فروش ترین خودروهای بازار شناخته می شوند.
پراید ۱۱۱

کیا پراید در سال ۱۳۷۲ به ایران آمد. در آن سالها که مردم به قیافه تکراری پیکان و رنو عادت کرده بودند، پراید یک اتفاق مبارک در بازار خودرو به شمار می رفت. پراید موتور کم استهلاک و کم مصرفی داشت. در شتاب گیری راننده را نا امید نمی کرد و از اولین خودروهای داخلی بود که به طور استاندارد با شیشه بالابرهای برقی و کولر عرضه می شد.
پراید های اولیه که این روزها با لقب ” پراید کره ای ” شناسایی می شوند، با المان های ظاهری کلاسیک و در دو نسخه صندوق دار و هاچ بک، وارد بازار ایران شدند. دیری نپایید که سایپا، فیس لیفت کیا بر روی پراید را به ایران آورد. البته این فیس لیفت، تنها نسخه سدان را در بر می گرفت و تولید نمونه های هاچ بک با همان شکل و شمایل اولیه ادامه یافت. در فیس لیفت پراید صندوق دار، طراحی سپرها و چراغ های جلو و عقب از حالت استخوانی به انحنا دار تغییر شکل داد. پراید هاچ بک و صندوق دار تا سال ۱۳۸۴ با لوگوی کیا به بازار می آمدند، اما از آن سال به بعد، سایپا نام و نشان خود را بر روی پراید گذاشت و بنابراین مدل های سدان و هاچ بک پراید از این پس به ترتیب با نام های ” صبا ” و ” نسیم ” عرضه شدند.
اما با گذشت چند سال از عرضه خانواده پراید، احساس نیاز به تنوع در مدل های این خودرو شکل گرفت. پراید ۱۴۱، نخستین تلاش سایپا برای تنوع بخشیدن به سبد محصولات خود بود. ۱۴۱ که در واقع نمونه لیفت بک پراید صندوق دار به شمار می رود، کم فروش ترین مدل از این خودرو تا به امروز بوده است. هر چند ۱۴۱ در سال های اول با توجه به برخورداری از چراغ های کریستالی، سپر های هم رنگ با بدنه، طراحی جدید در قسمت عقب و داشبورد جدید، با استقبال نسبی بازار روبرو شد، اما به تدریج به علت بروز مشکلات کیفی گوناگون و بازار خرید و فروش ضعیف تر از دیگر مدل های پراید، از خط تولید کنار گذاشته شد.
دومین تلاش سایپا برای به روز نگه داشتن پراید، مدل جدید ۱۳۲ بود. سایپا در این مدل برای اولین بار، دست به تغییرات بیشتر در قالب های جلو و عقب پراید زد. اگرچه ۱۳۲ ظاهر به روز تری نسبت به پراید نسیم پیدا کرده بود، اما باز هم تجربه ۱۴۱ را برای سایپا تکرار کرد و هیچ گاه نتوانست به اندازه صبا، موفق ظاهر شود. در سال های میانی دهه هشتاد با بالا گرفتن انتقادات نسبت به ایمنی ضعیف خانواده پراید و سهم زیاد این خودروها در تلفات جاده ای، پروژه بهسازی پلت فرم پراید در مرکز تحقیقات سایپا استارت خورد. سایپا با تقویت ستون ها، قرار دادن میله های محافظ در درها، افزایش عایق بندی حد فاصل موتور و اتاق و از نو طراحی کردن صندلی ها با ارگونومی بیشتر، پلت فرم X100 را وارد فاز تجاری سازی کرد. همچنین در پروژه X100 برای اولین بار، امکان نصب کیسه ایمنی هوا در داشبورد پراید نیز فراهم شد.

اما تغییرات فنی X100 آنچنان برای سایپا گران تمام شد که این خودروساز از ایجاد تغییرات ظاهری در طراحی محصولات خانواده پراید، صرف نظر کرد. بنابراین پراید ۱۳۲ با همان ظاهر قبلی، این بار تحت بهسازی های پلت فرم X100 عرضه شد. عرضه پراید صبا نیز به عنوان محبوب ترین عضو این خانواده، با تغییرات اندک در طراحی چراغ ها ادامه یافت. تولید پراید نسیم متوقف شد. ۱۴۱ هم در نهایت تحت همان بهسازی های X100 به حیات خود ادامه داد. اما تکلیف مدل هاچ بک پراید چه می شد؟ سایپایی ها که به خوبی از محبوبیت پراید هاچ بک در بین مردم خبر داشتند، این بار با تلفیق مدل های ۱۳۲ و نسیم، نسخه جدید پراید هاچ بک را طراحی کردند. نسخه ای که از استاندارد های X100 هم پیروی می کرد.
پراید ۱۱۱ نام این محصول جدید بود. جدید ترین و آخرین عضو معرفی شده از خانواده پراید تا به امروز. البته اگر پراید وانت یا همان سایپا ۱۵۱ را به حساب نیاوریم! چرا که این محصول چند سال بعد از ۱۱۱ به بازار آمد. مهم ترین دلیل قرار گرفتن ۱۱۱ در فهرست موفق ترین فیس لیفت های ایرانی از نظر ما، تکرار موفقیت های پراید هاچ بک است. در واقع این مدل بر خلاف فیس لیفت های عرضه شده بر روی پراید صندوق دار که هیچ گاه نتوانستند به اندازه نسخه اولیه موفق ظاهر شوند، توانست به همان اندازه پراید هاچ بک کره ای یا حتی بیشتر، خوش بدرخشد. البته که توقف تولید پراید نسیم هم در موفقیت ۱۱۱ بی تاثیر نبود. اما به عقیده ما حتی اگر عرضه نسیم هم به طور موازی با ۱۱۱ ادامه می یافت، باز هم ۱۱۱ از پتانسیل بسیار بالایی برای فروش برخوردار بود.
در یک جمع بندی می توان گفت که پراید ۱۱۱ در عین اینکه از نظر ایمنی و فنی نسبت به مدل های اولیه ارتقا یافت، از لحاظ طراحی هم توانست مهم ترین عنصر هویتی پراید هاچ بک که همان جذابیت ذاتی این محصول است را در خود حفظ کند. این دو اصل، همان مواردی هستند که یک فیس لیفت برای موفقیت به آنها نیاز دارد. حفظ شخصیت اصلی خودرو در کنار بهبود عملکردی. ۱۱۱ همواره از ارزان ترین خودروهای جوان پسند قابل خریداری در کشورمان بوده است و عمده مشتریان این خودرو علاقه دارند تا بعد از خرید آن، دستی به سر و روی آن کشیده و ظاهر آن را به اصطلاح، تیون و شخصی سازی کنند. با این حال لازم به ذکر است که قرار دادن این خودرو در فهرست موفق ترین فیس لیفت ها هرگز به معنای تایید کیفیت یا تبلیغ برای سازنده از سوی ما نیست.
ساینا

پروژه خودرو ملی سایپا در دهه هفتاد شمسی شکل گرفت. زمانی که رقیب دیرینه این شرکت، ایران خودرو، در حال طراحی و توسعه سمند بود. اما سایپایی ها هرگز نتوانستند به اندازه رقیبشان سرعت عمل نشان دهند و میوه نهایی اولین خودرو ملی سایپا با کد S81، با تاخیر زیاد و در سال ۱۳۸۸ به بازار رسید. این محصول که ابتدا ” مینیاتور ” نام داشت، اولین محصول مستقل سایپا و دومین خودرو ملی ایران به شمار می رفت. بعدها به دلیل انتقادات وارد به واژه قرضی انتخاب شده برای نام این خودرو، سایپا در یک همه پرسی، نام ایرانی ” تیبا ” را بر روی آن گذاشت.
تیبا از همان ابتدای ورود به بازار، با موجی از حملات و نظرات منفی نسبت به طراحی ظاهری مواجه شد. ظاهر تیبا که حاصل دست طراحان ایتالیایی بود، کمتر به سلیقه ایرانی خوش می آمد. بنابراین سایپایی ها از همان روزهای اول، وعده عرضه نسخه فیس لیفت تیبا را به مردم دادند. اما قبل از ورود نسخه فیس لیفت، این نمونه هاچ بک تیبا بود که وارد بازار شد. سرانجام مدل فیس لیفت تیبا نیز در سال ۱۳۹۵ به خیابان ها آمد. دو سال قبل از همین سال، سایپا مراسم رونمایی از این خودرو را ترتیب داده بود و در ابتدا این محصول، نام مشخصی نداشت.

در روز رونمایی، سایپا به جای گذاشتن نام بر روی این خودرو، از کد سه رقمی ” ۲۳۲ ” استفاده کرد. سپس در جریان برگزاری یک کلینیک خودرویی، نام ” ساینا ” برای آن انتخاب شد. دو سال بعد از عرضه ساینا، مدل هاچ بک کراس آن نیز با نام ” کوییک ” و تحت عنوان محصولی جدید، معرفی شد. سایپا در طراحی ساینا، تمام بازخورد های منفی که در نظر سنجی های مردمی در رابطه با طراحی تیبا گرفته بود را مورد توجه قرار داد. به عنوان مثال، ضعف طراحی عقب تیبا که کوتاه بودن سپر آن برشمرده می شد، در ساینا اصلاح شده است. همچنین فرم طراحی خاص چراغ ها و جلو پنجره تیبا که بیشتر به سبک خودروسازان ایتالیایی همچون لانچیا و آلفارومئو انجام گرفته و باب میل مشتری ایرانی نیست، در ساینا با یک طرح آسیایی عامه پسند جایگزین شده است.
طراحی داخلی تیبا نیز که به عقیده بسیاری از منتقدان، از مد افتاده و بی کیفیت به نظر می آید، در ساینا از نو تعریف شده است. سایپا در کابین ساینا با استفاده از المان های برگرفته از خودروهای مدرن تری چون پژو ۲۰۶ و به کار بردن پلاستیک های مشکی با ترکیب قطعات تزئینی نقره ای در داشبورد، ظاهر شیک تری به تریم داخلی این محصول بخشیده است. کیفیت متریال داخلی ساینا هم اگرچه اختلاف چندانی با تیبا ندارد، اما به واسطه همین رنگ مشکی و المان های مدرن، مرغوب تر از تیبا به چشم می آید. سایپا در ابتدای زمان عرضه ساینا با افزودن برخی امکانات جدید از جمله رینگ های آلومینیومی، سیستم تهویه دیجیتال، سنسور های دنده عقب و آینه های برقی، ارزش خرید این محصول را نسبت به تیبا بالا برده بود.
اما متاسفانه در یک سال اخیر با توجه به تشدید یافتن تحریم ها، خودروسازان ایرانی به حذف بسیاری از آپشن های محصولاتشان روی آورده اند و ساینا نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین شاید با توجه به نبود آیتم هایی همچون رینگ های آلیاژی بر روی ساینا های جدید، دیگر نتوان خرید آن را نسبت به تیبا و حتی مدل های کارکرده پژو، منطقی دانست.

نقطه ضعف اصلی پروژه ساینا، عدم بهبود فنی در این خودرو است. در حالی که سایپا می توانست در ساینا به عنوان نمونه ارتقا یافته و گران قیمت تیبا، از موتور ۱۶ سوپاپ با جعبه دنده جدید استفاده کند. اما این محصول از لحاظ فنی و ساختاری، هیچ تفاوت بارزی با تیبا و تیبا ۲ ندارد. اما ممکن است بپرسید که در نهایت پس چرا ما آن را به عنوان یک فیس لیفت موفق می شناسیم؟
پاسخ روشن است. موفقیت در فروش و ایجاد یک موقعیت استراتژیک در بازار! البته که ما نیز همچون شما می دانیم که فروش بالای یک محصول، لزوما خوب بودن آن را تضمین نمی کند. اما بحث ما پیرامون ساینا آنجایی قوت می گیرد که سایپا توانست با عرضه این محصول، یک بازه قیمتی بالاتر از تیبا را پوشش دهد و بسیاری از افراد منتقد به ظاهر نا زیبای تیبا را، متقاعد به خرید ساینا کند! سایپا با ساینا پس از مدت ها توانست در برابر پژو ۴۰۵ و سمند ایران خودرو، قد علم کند! در واقع نیمی از مشتریان محصولات ایران خودرو که مصرف سوخت کمتر و ظاهر غیر تکراری و تجربه جدیدتر را ترجیح می دادند، قید خرید پژو و سمند را زدند و به سراغ ساینا آمدند. در درست یا غلط بودن انتخاب این افراد، دخالت نمی کنیم. اما با اطمینان می گوییم که ساینا یک فیس لیفت موفق است. چرا که امروز به جایگاهی تثبیت شده در بازار رسیده است که نه به اجبار، بلکه از سوی قشر بزرگی از خریداران به عنوان یک خودرو اقتصادی پذیرفته شده است و تنور تقاضای آن در بازار، همواره گرم است.
بار دیگر لازم است تاکید کنیم که تعریف ما از ساینا یا هر خودرو دیگری به عنوان یک فیس لیفت موفق، حاکی از زدن مهر تایید بر کیفیت یا ایمنی این محصولات نیست و ما صرفا از جنبه برخورداری از فاکتور های لازم برای یک فیس لیفت خوب، این خودروها را در فهرست خود قرار دادیم.
سپهر عظیمی
پایگاه خبری اسب بخار

پراید 111 سایپا سایپا کوییک ساینا