انواع پیشرانه خودروهای داخلی

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

پیشرانه یک خودرو قلب یک خودروست؛ تفاوتی نمی کند این قلب بنزینی باشد یا دیزلی یا برقی و یا حتا یک پیشرانه اتمی! یک پیشرانه برای انتخاب و خرید یک خودرو همیشه نقشی حیاتی و مؤثر دارد.

تیگو 8 پلاگین تیگو 8 پلاگین

ویژگی هایی همچون میزان توان و گشتاور تولیدی، استهلاک، مصرف سوخت، نوع موتور، میزان تولید آلاینده ها و… همیشه مورد توجه یک خریدار خودرو بوده است. در ایران هر چند تنوع پیشرانه ها بالا نیست اما به حدی هست که پرسش هایی برای خریداران ایجاد کند. در این مقاله به بررسی انواع پیشرانه های نصب شده بر روی خودروهای داخلی می پردازیم.

موتور ec5

موتور بهینه شده “tu5” برای جایگزینی سری “TU5” در بعضی بازارهای هدف «پژو»، مانند روسیه و شمال آفریقا، پا به میدان گذاشت. این موتور با کد “ec” شناخته می شود و برای اولین بار همراه با پژو ۳۰۱ وارد کشورمان شد. با توجه به قراردادهای منعقد شده «ایران خودرو» و شرکت پژو و همچنین اشتراک بسیار زیاد “ec5” با tu5 مشخص بود که زمان زیادی برای تولید این پیشرانه و داخلی سازی آن از آبی ها گرفته نخواهد شد. همین پیش بینی تحقق یافت و نسل جدید پیشرانه tu5 با نام ec5 قرار است روی چند خودروی ایران خودرو قرار گیرد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

این پیشرانه cvvt با ساختار dohc حجمی معادل ۱۵۸۷ سی سی دارد. این موتور ۴ سیلندر ۱۶ سوپاپ توانایی تولید ۱۱۴ اسب بخار قدرت در دور موتور ۵۸۰۰ دور بر دقیقه و ۱۵۰ نیوتن متر گشتاور در دور ۴۰۰۰ دور بر دقیقه را دارد. درحالی که این پیشرانه از سوی کمپانی مادر با استاندارد یورو۶ پلاس عرضه می شود، در ایران قرار است این پیشرانه با استاندارد آلایندگی یورو ۵ عرضه شود. استفاده از تکنولوژی زمان متغیر سوپاپ ها قطعاً کاهش استهلاک و افزایش بهره وری و همچنین مصرف سوخت کم تر را نسبت به tu5 برای این موتور به ارمغان خواهد آورد. ادعا می شود این پیشرانه به صورت ترکیبی مصرفی کم تر از ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر خواهد داشت. این موتور را قرار است بر روی خودروهایی همچون رانا پلاس، K132 و پژو ۲۰۷ ببینیم.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

موتور xu7

می رسیم به موتور پرسر و صدای “xu7”. موتوری که همواره مورد مجادله و بحث خودروسواران ایرانی است. بعضی آن را یک بی مصرف مطلق و بعضی آن را بهترین موتور تولید داخل می دانند. موتورهای سری xu از خانواده «پژو – سیتروئن» از سری موتورهای برتر دنیا در دهه ۸۰ بودند که تا اواخر دهه ۹۰ بر محصولات این کمپانی ها نصب می شدند. یکی از آن ها برای ما بیش تر شناخته شده است و آن کد موتور xu7 است.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

اما این موتور که در چند کد مختلف تولید می شود یک موتور ۴ سیلندر به حجم دقیق ۱۷۶۱ سی سی است که با سیستم انژکتور سوخت می تواند در حالت پایه قدرتی معادل ۹۷ اسب بخار و گشتاور ۱۴۸ نیوتن متری را در دور ۲۸۰۰ دور بر دقیقه ارائه کند. اما نمونه های بهبودیافته آن با کدهای پسوند دیگری هم تولید می شوند که کد  LFZ توانایی تولید ۱۰۱ اسب بخار و گشتاور ۱۵۳ نیوتن متر در دور ۳۰۰۰ دور بر دقیقه را دارد. این موتور را می توانیم در «سمند LX پارس سال» و «پژو ۴۰۵» بیابیم. همچنین کد دیگر، یعنی LFY که توانایی تولید ۱۱۰ اسب بخار قدرت و گشتاور ۱۵۵ نیوتن متر در دور ۴۲۵۰ دور بر دقیقه را دارد، تولید شد که بر روی «پارس ELX» و «سمند سریر» و «زانتیا» ۱.۸ یافت می شود. به دلیل تعدد همین یک نمونه موتور نیز بعضاً افسانه هایی همچون «پژو با پژو فرق دارد» را از بیش تر دلالان بازار می شنویم که تنها سعی در سوءاستفاده از ناآگاهی خریدار دارند.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

این موتور با بوش تر و بلوک آلومینیومی به صورت تئوری مصرفی به صورت ترکیبی معادل ۸.۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر دارد که در عمل گاه ۱ تا ۱.۵ لیتر هم بیش تر می شود. از خرابی های شایع این موتور می توان به مشکل در بوش ها و یا سرسیلندر اشاره کرد. از مزایای آن هم ارائه گشتاور مناسب در دورهای نسبتاً پایین و به اصطلاح کشش خوب اشاره کرد.

موتور EF7

برویم به سراغ موتور پرسر و صدای بعدی. این پیشرانه نیز طرف داران پروپا قرصی دارد. موتور “EF7” با هزینه ای بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار در اواخر دهه گذشته میلادی با همکاری مرکز تحقیقات موتور آلمان طراحی و سرانجام به تولید انبوه رسید. این موتور، به اصطلاح ملی، پایه گازسوز است اما قابلیت کار با سوخت بنزین و دیزل را هم دارد. یک موتور ۴ سیلندر بلوک چدنی با سرسیلندر آلومینیوم و ۴ سیلندر خطی با ۱۶ سوپاپ. حجم آن دقیقاً ۱۶۴۸ سی سی است و توانایی تولید ۱۱۵ اسب بخار قدرت در دور ۶۰۰۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۵۹ نیوتن متر در دور ۳۵۰۰ دور بر دقیقه را دارد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

نخستین موتور ایرانی با سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ با استاندارد آلایندگی یورو ۴ در مدل پایه مصرفی معادل ۷.۹۴ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر به صورت سیکل ترکیبی دارد. این موتور را می توانیم بر روی خودروهای سمند، دنا، دنا پلاس، سمند سورن ببینیم.

اما این موتور در کنار مزایایی همچون مصرف کم و انعطاف خوب با سوخت گاز طبیعی معایبی همچون استهلاک بالا و ضعف در قسمت های مختلفی همچون شاتون را دارد.

موتور EF7 پرخوران

بله اگر فکر کرده اید ایران خودرو با علم به ضعف طراحی شاتون سعی در برطرف کردن آن دارد سخت در اشتباهید. نه تنها این عیب برطرف نشده بلکه تنفس طبیعی آن به پرخوران با توربوشارژ ارتقا پیدا کرده است. هرچند آبی های جاده مخصوص ادعا می کنند که این موتور بهینه شده است و در عمل هم این تغییرات دیده شدند اما فقط زمان مشخص کننده دوام و کارایی خواهد بود. این موتور ۴ سیلندر خطی با همان معماری و با کاهش نسبت تراکم به ۹.۶  به ۱ و افزودن توربوشارژر توانایی تولید ۱۵۰ اسب بخار قدرت در دور ۵۵۰۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۲۱۵ نیوتن متر در دور ۲۲۰۰ تا ۴۸۰۰ دور بر دقیقه را دارد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

ایران خودرو مدعی است توانسته مصرف سوخت این موتور را هم به ۷.۳۳ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر به صورت ترکیبی نسبت به نمونه استاندارد کاهش دهد. این موتور را می توانیم بر روی دنا پلاس توربو دستی و اتوماتیک و همچنین سمند سورن توربو بیابیم.

موتور TU5

 می رسیم به موتور قابل احترام “TU5”. در سال ۱۹۸۹ بود که سری TU جایگزین XU شد، گرچه XU در پژو – سیتروئن تا اواخر دهه ۹۰ و حتا سال ۲۰۰۰ همچنان زنده بود، اما TU کم کم جای خود را به خوبی پیدا کرد. یک موتور ۴ سیلندر خطی و تنفس طبیعی با ۱۶ سوپاپ به حجم دقیق ۱۵۸۷ سی سی که توانایی تولید ۱۱۰ اسب بخار قدرت در دور ۵۸۰۰ دور بر دقیقه و گشتاوری معادل ۱۴۲ نیوتن متر در دور ۴۰۰۰ دور بر دقیقه را دارد. مصرف سوخت ترکیبی این پیشرانه اندکی بیش از ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است که این عدد با جعبه دنده های مختلف و روی خودروهای متفاوت تفاوت ۱ لیتری را هم دارد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

گرچه استفاده از موتور یک خودرو با یک کاربری بر روی خودرویی دیگر با کاربری متفاوت چندان صحیح به نظر نمی رسد، اما TU5 با شایستگی های خود این کار را به خوبی انجام داد و تقریباً رضایت تمام مصرف کنندگان مختلف را کسب کرد و از این رو یک موتور قابل احترام برای مصرف کننده ایرانی است.

از مزایای آن می توان به کم صدا بودن و خرابی های کم اشاره کرد و در کنار این ها مصرف قابل قبول تری نسبت به سایر موتورهای اشاره شده دارد. از معایب آن هم می توان به هزینه تعمیرات بالاتر و حساسیت زیاد به روغن اشاره کرد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

این پیشرانه روی خودروهای بسیاری نصب شده است که می توان به رانا، پژو ۲۰۷، پژو ۲۰۶ سدان، پژو پارس اتوماتیک، پژو پارس LX، پژو SLX 405 و دانگ فنگ H30 کراس اشاره کرد.

موتور TU3

موتور بعدی موتور پرحرف و حدیثی بود. آغاز تحریم ها و کنار گذاشته شدن مقطعی آن و بازگشت دوباره و ایرانیزه شدن آن و بسیاری مسائل دیگر که باعث شد “TU3” به شهرت برسد. این موتور کوچک و کم مصرف برای استفاده درون شهری بسیار مناسب و اقتصادی به نظر می رسد. یک موتور ۴ سیلندر خطی به حجم دقیق ۱۳۶۱ سی سی که توانایی تولید قدرتی معادل ۷۲ اسب بخار در ۵۳۰۰ دور بر دقیقه و گشتاوری معادل ۱۱۸ نیوتن متر در دور ۳۴۰۰ دور بر دقیقه را دارد. این موتور از جنس آلومینیوم و بسیار سبک و جمع و جور است. این موتور کوچک ۸ سوپاپ مصرفی معادل ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر به صورت ترکیبی دارد که واقعاً نزدیک به همین عدد است و جزو کم مصرف های این فهرست است. این پیشرانه را می توانید بر روی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ بیابید.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

موتور OHVG

اگر تصور کرده اید که سال هاست با «پیکان» خداحافظی کرده ایم باید بگویم سخت در اشتباه هستید. پیکان خیلی زیرپوستی و بدون جلب توجه تا همین امروز همراه ماست. موتور بهینه شده پیکان خودمان با کدی مجهول و اسمی که نمی دانیم دقیقاً چیست اما به “OHVG II” معروف است، امروز در «آریسان» نصب و استفاده می شود. این موتور با بهینه سازی هایی که در خود می بیند توانایی تولید ۸۵ اسب بخار قدرت در دور ۵۰۰۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۴۰ نیوتن متر را در نمونه بنزینی دارد. در نمونه گازسوز این اعداد به ۷۳ و ۱۲۸ تنزل دارند.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

مصرف سوخت این پیشرانه نیز کمی بیش از ۹ لیتر به ازای ۱۰۰ کیلومتر عنوان می شود که به نظر در واقعیت بیش تر از ۱۰ لیتر است. این موتور و صاحب آن، آریسان، را می توانیم یکی از شکست های بزرگ تاریخ صنعت خودروی ایران عنوان کنیم.

موتور K4M

شاهکار «رنو» در بازارهای اقتصادی – مقاومتی. رنو را باید متخصص شناخت بازارهای مقاومتی نامید. اتفاقی که در بازارهایی همچون ایران، روسیه، ازبکستان و شرق اروپا شاهد آن هستیم. یک موتور بسیار مقاوم با خرابی کم و مصرف معقول و البته پاسخ‌گو به نیازهای متفاوت. با یک موتور ۴ سیلندر خطی روبه‌رو هستیم که با معماری DOHC و ۱۶ سوپاپ توانایی تولید ۱۰۵ اسب بخار قدرت در ۵۷۵۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۵۲ نیوتن متری در ۳۷۵۰ دور بر دقیقه را دارد. این موتور با حجم ۱۵۹۸ سی سی به صورت ترکیبی ۷.۱ لیتر بنزین را در ۱۰۰ کیلومتر مصرف می کند و اعداد اعلامی از سوی سازنده نسبتاً دقیق هستند و به همین علت هم مصرف کنندگان، K4M را واقعاً یک موتور کم مصرف می دانند.

موتور K4m

از مزایای آن می توان به عدم پیچیدگی فنی، مصرف کم، استهلاک کم و سر و صدای کم آن اشاره کرد و در مقابل، می توان به گرانی قطعات یدکی این موتور و حساسیت به روانکار را مد نظر قرار داد. این موتور را می توان در کاربری های متفاوت با رضایت نسبتاً بالا در خودروهایی چون تندر ۹۰، تندر ۹۰ پلاس، تندر پیکاپ، ساندرو و ساندرو استپ وی مشاهده کرد. هرچند با شدت گرفتن تحریم ها به نظر می رسد بازار ایران به زودی با آن خداحافظی خواهد کرد.

موتور M13 (بتا)

می رسیم به موتور «پراید»، موتوری که شاید بیش ترین اعمال تغییرات را در بین موتورهای این فهرست در خود می بیند. یک موتور ۴ سیلندر ۸ سوپاپ خطی از جنس چدن با سرسیلندر آلومینیومی به حجم دقیق ۱۳۲۲ سی سی که حداکثر قدرت ۶۳ اسب بخار در دور ۵۵۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۰۳ نیوتن متر در دور ۲۸۰۰ دور بر دقیقه را ارائه می دهد. این موتور ابتدا به صورت کاربراتوری بود اما در اوایل دهه ۸۰ با کمک شرکت «زیمنس» آلمان این موتور انژکتوری شد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

بعدها و در سری X100 «سایپا» نیز تغییرات دیگری اعمال شدند تا کمی به قدرت و گشتاور آن اضافه شود. مصرف سوخت این موتور هم کمی بیش از ۷ لیتر به ازای ۱۰۰ کیلومتر است که برای توان و گشتاور ارائه شده آن مصرف زیاد و غیرقابل توجیه ای است. این موتور را می توانید روی انواع پراید بیابید و با خروج پراید از چرخه تولید، در تمام مدل ها، بالاخره این موتور سمج هم از بازار ایران خداحافظی خواهد کرد.

موتور M15

موتور استراتژیک! نارنجی های جاده مخصوص یک موتور قدیمی و کم بازده است. در حالی که، ادعا می شود این موتور با بازدهی مناسب و البته به روز بودن می تواند پاسخ‌گوی سایپا باشد اما در عمل، کاملاً عکس این حرف ثابت شد تا سایپا خود را در طراحی و تولید موتور یک گام عقب تر از رقیب دیرینه بیابد. موتور M15 یک موتور ۴ سیلندر خطی با ۸ سوپاپ است که با حجم دقیق ۱۵۰۳ سی سی توانایی تولید حداکثر ۸۷ اسب بخار در دور ۵۳۰۰ دور بر دقیقه و گشتاور ۱۲۸ نیوتن متر در دور ۴۰۰۰ دور بر دقیقه را دارد.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

این موتور انژکتوری با آلایندگی یورو ۴ مصرفی بیش از ۷ لیتر بر ۱۰۰ کیلومتر دارد که با استناد دارندگان خودروهایی همچون «تیبا»، «ساینا» و «کوئیک» این عددِ اعلامی اصلاً صحیح نیست و در واقعیت کمی بیش از ۸ لیتر به صورت ترکیبی، سوخت مصرف می کند. عدد و رقم هایی که به هیچ وجه نشانگر یک موتور به روز و استراتژیک نیست.

موتور M15 پرخوران

شاهکاری دیگر از صنعت قوای محرکه کشورمان؛ اگر تصور کرده اید که مهندسان سایپا با مطالعه و تحقیق سعی در ساخت یک پیشرانه به روز را دارند سخت در اشتباهید. حتماً و قطعاً قصد زیرسؤال بردن هیچ پیشرفت و کاری از صنعت خودروسازی کشور را نداریم، اما موتور قدیمی و کم راندمان “M15” در اقدامی عجیب و با شروع تحریم ها به توربوشارژ مجهز شد تا توانایی رقابت را به جدیدترین ساخته سایپا، یعنی «شاهین»، بدهد. خودرویی که قرار است در سگمنتی بالاتر از ساینا رقابت کند و خود را رقیب دنا و پارس و سورن می داند.

انواع پیشرانه خودروهای داخلی

این موتور ۴ سیلندر و ۸ سوپاپ توانایی تولید ۱۰۸ اسب بخار قدرت و ۱۶۵ نیوتن متر گشتاور را دارد. با استاندارد یورو۵ مصرف ترکیبی آن نیز ۷.۴ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر عنوان شده است که باید تا آزمایش های طولانی تر و در بازار هدف به صورت عملی این اعداد و ارقام مورد بحث و بررسی قرار گیرند. البته به نظر می رسد سایپا و «مگا موتور» برنامه هایی برای بهینه سازی این موتور و تغییراتی در منیفولد و سوپاپ ها را دارند که امیدواریم هر چه سریع تر عملی شود.

نظر شما در مورد هر کدام از پیشرانه ها چیست؟ انتخاب شما کدام است؟

علی عشقان ملک

پایگاه خبری اسب بخار

تازه ترین اخبار و ویدیوهای خودرویی را در کانال تلگرام و اینستاگرام اسب بخار دنبال کنید.