پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

ماندگارترین خودروهای ایران: نیسان ماکسیما

در میان صنایع دستی ایران، فرش و قالی کرمان از دیرباز، شهرتی جهانی داشته است. مهم ترین ویژگی قالی کرمان این است که هر روز با افزایش عمر و قدیمی تر شدن، ارزش بیش تری نسبت به دیروز پیدا می کند.
درواقع گذر زمان بر قالی کرمان اثری ندارد و نسبت به دیگر کالاها، کم تر دچار افت قیمت می شود. در بازار خودرو نیز می توان مصادیقی از قالی کرمان را مشاهده کرد. بازار خودروی کشور ما از جمله بازارهایی است که به تنوع پایین و انحصاری بودن شهرت دارد. تحریم های اقتصادی، قوانین دست و پاگیر گمرکی و انحصارطلبی خودروسازان داخلی سه عامل اصلی اند که در محدود شدن بازار خودرو در ایران، نقش مهمی ایفا می کنند. با وجود تمام این سنگ اندازی ها و محدودیت ها، بازار خودروی کشور در دو دهه اخیر نسبت به گذشته، تنوع بسیار مناسبی پیدا کرده و به حالت نیمه رقابتی در آمده است. از میان انبوه خودروهای موجود در بازار، گاه خودروهایی هستند که نسبت به سایر مدل ها، بیشتر مورد توجه مردم قرار می گیرند و طرف داران بی شماری پیدا می کنند. این خودروها آنچنان محبوب اند که با گذشت سال ها از توقف تولید هم، بازار خرید و فروش داغ و پررونقی دارند. عمده دلیل محبوبیت چنین خودروهایی، کیفیت بالا و توانایی های حرکتی مناسب است که آن ها را از دیگر خودروهای بازار، متمایز می کند. این پدیده مختص بازار ایران نیست و در بازار جهانی هم مشابه آن بارها رخ داده است. در ایران، عمدتاً خودروهایی که ماندگار می شوند، از برندهای معتبر اروپایی و آسیایی هستند. کم تر پیش می آید که یک خودروی ایرانی یا چینی به چنین مقامی دست یابد. در سلسله مقالات «خودروهای ماندگار» به بررسی دقیق محبوب ترین خودروهای واردشده به ایران، در دوران پس از انقلاب اسلامی می پردازیم. در قسمت اول، «نیسان ماکسیما» را برای بررسی انتخاب کردیم.

سرگذشت نیسان ماکسیما در ایران
«نیسان» از معتبرترین و قدیمی ترین خودروسازان ژاپن است. نیسان در جهان با خودروهایی چون GT-R، ۳۷۰Z، ۳۵۰Z، پاترول، جوک، آلتیما و … شناخته می شود. پر بیراه نیست که بگوییم در ایران، نام نیسان با دو خودروی معروف گره خورده است. وانت نیسان و نیسان ماکسیما! اولی را با نام های دیگری همچون «نیسان آبی» و «نیسان» هم می شناسند. وانتی قدیمی که درحقیقت، «نیسان جونیور» نام دارد. اما دومی، سدانی نیمه لوکس از نیسان است که تنها در یک نسل وارد بازار ایران شد و در همان نسل، در مقام اسطوره ای فراموش نشدنی باقی ماند. ماکسیما از سال ۱۹۷۷ روی خط تولید نیسان قرار دارد. ماکسیما بر روی پلت فرم آلتیما، دیگر سدان سگمنت D نیسان ساخته می شود. ماکسیما و آلتیما همواره به طور موازی تولید شده اند. در برخی بازارها، آلتیما به عنوان نماینده نیسان در این کلاس حضور دارد و در برخی کشورهای دیگر، این ماکسیماست که نقش اصلی را ایفا می کند. در بازار ایران هم، ماکسیما نام شناخته شده تری از آلتیما است. نسل اول این خودرو در دهه هفتاد و هشتاد میلادی، تحت عنوان «داتسون ماکسیما» هم در برخی از بازارها به فروش می رسید. نسل دوم در اواخر دهه هشتاد معرفی و تا نیمه های دهه نود به تولید رسید.

نسل سوم با تغییرات نسبتاً گسترده از میانه دهه نود وارد بازار شد و تا سال ۲۰۰۰ روی خط تولید دوام آورد. اما نسل چهارم که درحقیقت فیس لیفت نسل سوم بود، از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ در ژاپن به تولید می رسید. این همان نسلی بود که وارد ایران شد و به ماکسیمای محبوب ایرانیان بدل گشت. در سال ۲۰۰۴، نسخه ای تغییریافته از آلتیما با نام ماکسیما در برخی از بازارها عرضه شد که در شجره نامه رسمی ماکسیما نمی توان آن را به عنوان یک نسل رسمی به حساب آورد. اما در سال ۲۰۰۹، نسل پنجم ماکسیما با دگرگونی زیاد، وارد بازار شد. خودرویی که بعدها به دلیل طراحی شبیه به کوسه ماهی، سروصدای زیادی به پا کرد. نیسان تا سال ۲۰۱۵ هم به تولید این نسل ادامه داد و از سال ۲۰۱۶، نسل ششم ماکسیما را به عنوان یک مدل کاملاً جدید، پیش روی جهانیان قرار داد. لازم به ذکر است که در طول این سال ها، کمپانی نیسان همواره ویرایشی اختصاصی از ماکسیما را برای بازار استرالیا درنظر می گرفت. درواقع ماکسیمای مخصوص استرالیا، ترکیبی از ماکسیما و آلتیما بود که به طور ویژه برای بازار این کشور طراحی می شد. از قضا یکی از مدل های ماکسیما ویرایش استرالیا، خودرویی آشنا برای مردم ایران است. خودرویی که در بازار کشورمان تحت عنوان «نیسان تیانا» شناخته می شود.

شرکت «پارس خودرو» که از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۱ به تولید ماکسیما می پرداخت، پس از پایان قرارداد ده ساله تولید این خودرو در ایران، با همکاری نیسان اقدام به جایگزینی تیانا با ماکسیما کرد. درواقع ادامه راه ماکسیما در ایران، با مدل استرالیایی این خودرو رقم خورد. هرچند این مدل هم چندان بر روی خطوط تولید ایرانی ها دوام نیاورد و به دلیل وضع تحریم های سنگین علیه صنعت خودرو کشور، با یک خداحافظی اجباری روبه رو شد. با توقف تولید تیانا، عملاً کتاب سرنوشت ماکسیما در ایران به صفحه آخر رسید. تیانا در زمان تولید، بارها به عنوان باکیفیت ترین خودروی مونتاژ ایران شناخته شد. اما تیانا هیچ گاه نتوانست به اندازه پدر فقیدش موفق شود. درواقع ماکسیما هم محبوبیت خود را مدیون سال های بسته بودن واردات خودرو بود و این محبوبیت را از آن زمان، به عنوان یک میراث ماندگار با خود به سال های بعد آورد. اما در زمان مونتاژ تیانا، بازار سدان های نیمه لوکس خانوادگی با امثال تویوتا کمری، هیوندای سوناتا و کیا اپتیما اشباع شده بود. بنابراین تیانای تازه وارد نتوانست از میراث محبوبیت ماکسیما استفاده کند و به حضور در حاشیه بازار، رضایت داد. درحالی که کارشناسان پیش بینی می کنند که تیانا درصورت استمرار تولید، می توانست به تدریج، محبوبیت از دست رفته نیسان در این بخش از بازار را برگرداند.

طراحی کلاسیک و ایرانی پسند
ماکسیما یک سدان نسبتاً بزرگ است. خودرویی که هم می تواند با سدان های سگمنت D رقابت کند، هم نیم نگاهی داشته باشد به خودروهای لوکس تری همچون هیوندای آزرا. ماکسیما کاملاً مناسب با سلیقه ایرانی است. خودرویی بزرگ و قدرتمند. درواقع تولید ماکسیما در پارس خودرو برای بسیاری از افراد، یادآور تولید سدان های لوکس و بزرگ آمریکایی در همین کارخانه بود. ماکسیما در نمای جلو، خودرویی جسور و باصلابت است. چراغ های جلو کشیده هستند و از گرافیک کریستالی ساده بهره می برند. سپر طراحی استخوانی و ظریفی دارد و بر روی آن، یک زه کرومی باریک به چشم می خورد. در بخش پایینی آن، یک شبکه ورود هوا قرار دارد و در کناره ها، پروژکتورهای بزرگ خودرو نصب شده اند. ماکسیما از معدود خودروهایی است که به چهار پروژکتور در جلو مجهز شده است. جلوپنجره به سبک خودروهای تشریفاتی، در امتداد کاپوت قرار گرفته و ابعاد نسبتاً کوچکی دارد. در سال های اول تولید ماکسیما، از جلوپنجره با خطوط عمودی کرومی استفاده می شد که جلوه ای لوکس به چهره ماکسیما می بخشید. لوگوی نیسان در این جلوپنجره بسیار کوچک بود و در بیش تر موارد، اصلاً دیده نمی شد. اما در سال های بعد، طراحی جلوپنجره ماکسیما تغییر کرد و خطوط آن به فرم افقی در آمدند. لوگوی نیسان هم در ابعادی بزرگ تر، در وسط جلوپنجره نصب شد. ماکسیما با این جلوپنجره جدید، اندکی از چهره کلاسیک گذشته فاصله گرفت و اسپرت تر شد. از دیگر المان های جالب طراحی جلو، دو خط عضلانی روی کاپوت هستند که در راستای جلوپنجره طراحی شده اند.

ماکسیما همچون بیشتر همسن و سالانش، پوزه ای با ارتفاع کم دارد. با این حال، ترکیب چهره ماکسیما برای خودرویی با نزدیک به ۲۰ سال سن، زیبا و قابل قبول است. به گونه ای که کم تر کسی پیدا می شود که بتواند ماکسیما را زشت خطاب کند. در نمای کناری، فاصله محوری زیاد و اوورهنگ (فاصله لبه سپر تا محور) زیاد جلو و عقب، پیش از هر چیز، جلب توجه می کنند. درهای ماکسیما نسبتاً بزرگ هستند و پنجره ها و ستون ها هم طراحی زیبایی دارند. آینه های کناری با خطوط منحنی طراحی شده اند. نوار دور پنجره ها و دستگیره درها، آبکاری شده اند و جلوه لوکسی به طراحی این بخش از خودرو بخشیده اند. یک زه همرنگ بدنه هم بر روی درها به چشم می خورد. در کناره های سپر جلو و عقب، شبرنگ های مثلثی نارنجی رنگی به چشم می خورند که نمونه مشابه آن ها را در دیگر خودروهای لوکس آن دوران می توان مشاهده کرد. رینگ های ماکسیما از نوع ۱۶٫۰ اینچی آلیاژی هستند. هرچند طرح پنج شاخه آن ها بیش تر از آن که لوکس باشد، اسپرت به نظر می رسد، اما با ظاهر کلی خودرو تناسب دارند. در نمای عقب، چراغ هایی بزرگ را می توان یافت که به نوعی، امضای طراحی ماکسیما به حساب می آیند. گرافیک چراغ ها از نوع کریستالی ساده است، اما ابعاد بزرگ و طراحی زیبای آن ها به خوبی با اصول طراحی یک سدان لوکس، مطابقت دارد. محل نصب پلاک، در فاصله دو چراغ عقب درنظر گرفته شده است و بالای آن هم یک فلاپ کرومی باریک دیده می شود. زه کرومی سپر جلو، بر روی سپر عقب هم وجود دارد. سپر عقب در کمال سادگی طراحی شده و فاقد هرگونه نکته است. یکی از اساسی ترین المان های طراحی عقب ماکسیماهای تولید ایران، بال اسپرت روی صندوق است که یک چراغ ترمز LED را هم دربر می گیرد.

کابین لوکس و راحت
ماکسیما در داخل اتاق نیز همچون بیرون، خودرویی لوکس و چشم نواز است. ماکسیما درواقع از آن خودروهای موردپسند قشر بازاریان مرفه ایران است که به سنت مرسدس بنزها و کادیلاک های قدیم، به سوار شدن بر خودروهای بزرگ با کابین جادار و صندلی های راحت، عادت کرده اند. هرچند شاید امروز به کار بردن واژه لوکس برای کابین ماکسیما خنده دار به نظر برسد، اما بیایید با خودمان صادق باشیم! ماکسیما در دوره خودش، خودرویی مرغوب و درجه یک به حساب می آمد. داشبورد ماکسیما از سطوح صاف تشکیل شده است. کنسول مرکزی در بالاترین قسمت، یک محفظه و ساعت دیجیتالی را به خود می بیند. پایین تر از آن، دریچه های تهویه وجود دارند و در بخش میانی، پنل سیستم صوتی و دکمه های کنترل سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک خودرو تعبیه شده اند. طراحی دریچه های تهویه کناری با مرکزی، متفاوت است. اهرم تعویض دنده، بزرگ و زمخت طراحی شده است و همچون غربیلک فرمان، از روکش چرمی بهره می برد. فرمان ماکسیما، به شکل ۴ شاخه است و ابعاد بزرگی دارد. در کناره های آن هم دکمه های کنترل سیستم صوتی (اینتر فیس) به چشم می خورند.

نشان دهنده های پشت آمپر، طرحی ساده و قدیمی دارند و شاید تنها نقطه جذابیت آن ها، نشانگر وضعیت دنده باشد که در وسط آمپرهای سرعت شمار و دورموتور، قرار گرفته است. نورپردازی این صفحه کیلومتر و دیگر تجهیزات خودرو در شب، به رنگ سبز روشن است که چندان هیجان انگیز به نظر نمی آید. نقطه اوج فضای کابین ماکسیما، تودوزی و طراحی صندلی های آن است. صندلی ها از روکش مخمل بهره می برند و از حق نگذریم، راحتی و نرمی فوق العاده بالایی دارند. درواقع کیفیت مبلمان ماکسیما آن قدر خوب است که هیچ یک از سرنشینان آن در سفرهای طولانی مدت با این خودرو، احساس خستگی نمی کنند. رودری ها هم با همان روکش مخمل صندلی ها پوشانده شده اند و در کنار تزیینات طرح چوب که در دیگر نقاط کابین هم به چشم می خورند، فضایی لوکس و تجملاتی در کابین ماکسیما به وجود آورده اند. فضای پا برای سرنشینان عقب واقعاً مناسب است و به جرئت، ماکسیما از این نظر می تواند در نقش یک بچه لیموزین ظاهر شود! تنها نقطه ضعف کابین ماکسیما، عدم تعبیه دریچه تهویه مستقل برای سرنشینان عقب است که حداقل انتظار وجود آن در چنین خودرویی می رود.

ویژگی ها
مهم ترین خصیصه ماکسیما که منجر به ماندگار شدن این خودرو در بازار شد، موتور حجیم و قدرتمند آن بود. پیشرانه ای به حجم دقیق ۲۹۹۸ سی سی با آرایش ۶ سیلندر که ۲۴ سوپاپ دارد. این پیشرانه در دور موتور ۶۴۰۰ rpm، قادر به تولید ۲۰۰ اسب بخار قدرت است. بیشینه گشتاور آن هم در دور ۳۶۰۰ rpm، به ۲۷۰ نیوتن متر می رسد. پارس خودرو ماکسیما را با دو نوع جعبه دنده به بازار فرستاد. ۵ دنده دستی و ۴ دنده اتوماتیک. هرچند مدل های اتوماتیک باتوجه به ذات لوکس ماکسیما، محبوبیت بیش تری در بازار دارند و به تعداد فراوان تری هم تولید شده اند. باتوجه به اقبال بیش تر خریداران نسبت به نمونه های اتوماتیک، در ادامه فقط بررسی این نسخه را در دستور کار خود قرار می دهیم. ماکسیما با موتور و جعبه دنده یادشده، توانایی های حرکتی قابل توجهی دارد. درواقع ماکسیمای اتوماتیک می تواند در مدت زمانی کم تر از ۹ ثانیه، جثه ۱۴۳۰ کیلوگرمی خود را از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برساند. مدل های دنده ای، به طبع بهتر از نمونه های مجهز به جعبه دنده اتوماتیک سرعت می گیرند و در بحث شتاب صفر تا ۱۰۰، اختلافی کم تر از ۱ ثانیه دارند. ماکسیما در سرعت های بالا و در شتاب گیری های ثانویه نیز خودرویی تیز و چالاک است. جعبه دنده ۴ دنده نیسان، با وجود تکنولوژی قدیمی ای که دارد، با معکوس دادن های به موقع، قدرت لازم برای سبقت گیری یا انجام مانورهای سرعتی را برای راننده فراهم می آورد.

شاید تنها نقطه ضعف جعبه دنده ماکسیما، فقدان حالت تعویض دستی یا تیپ ترونیک باشد. هرچند نیاز چندانی هم به این موضوع احساس نمی شود! پشت فرمان ماکسیما به خوبی می توانید بفهمید چرا عده ای معتقدند که هرگز پیشرانه های توربو، نمی توانند جای موتورهای پرحجم را بگیرند. درواقع می توان گفت که هیچ گاه احساس کمبود قدرت به مالک ماکسیما دست نمی دهد. در کابین ماکسیما، سکوت و آرامش نسبی برقرار است. نفوذ صدای بیرون به درون اتاق، به ندرت اتفاق می افتد. تنها در هنگام شتاب گیری، صدای طنین انداز پیشرانه وحشی نیسان به گوش می رسد که این مورد هم برای بسیاری از خریداران ماکسیما و عاشقان قدرت، صدایی گوش نواز و لذت بخش است. ماکسیما در بحث امکانات رفاهی، چندان گزینه وسوسه انگیزی به شمار نمی رود. درواقع زمانی که این خودرو به بازار ایران آمد، بسیاری از رقبای وارداتی آن هنوز عرضه نشده بودند و ماکسیما هم از حداقل امکانات لازم برخوردار بود. با ورود رقبای کره ای با آپشن های رنگارنگ، ارزش خرید ماکسیما اندکی پایین آمد. سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، سیستم صوتی فابریک مجهز به CD چنجر پنج تایی، شش بلندگو، تنظیم برقی صندلی های جلو، آینه های برقی مجهز به گرم کن، مه شکن کمکی جلو، کنترل سیستم صوتی بر روی فرمان، ستون فرمان تنظیم شونده در ارتفاع و سیستم ضد سرقت شاید تنها آپشن های رفاهی ماکسیما باشند!

تعداد محدودی ماکسیما هم با تجهیزات سفارشی از قبیل کروز کنترل، نمایشگر چندرسانه ای، دوربین دنده عقب، سنسور عقب و سان روف از سوی پارس خودرو در سال های گذشته عرضه شده اند. اما ماکسیما به طور کلی چه در زمان عرضه و چه امروز، هرگز خودروی پرآپشنی نبوده است. نسل چهارم ماکسیما از نظر ایمنی در وضعیت نسبتاً قابل قبولی قرار دارد. این خودرو در بیش تر بازارها با شش کیسه ایمنی هوا و امکانات بیش تر عرضه شده است و در آزمایش های انجام شده توسط مؤسسه آمریکایی IIHS، استانداردهای لازم را گذرانده است. اما متأسفانه ماکسیماهای مونتاژ ایران تنها به دو کیسه هوا مجهز هستند که قطعاً سطح ایمنی آن ها را نسبت به مدل های عرضه شده در آمریکا و دیگر بازارها، پایین می آورد. سواری نرم ماکسیما، دیگر ویژگی معروف این خودرو است. سیستم تعلیق ماکسیما، کاملاً مناسب یک سدان نیمه لوکس بزرگ طراحی شده است و به خوبی از پس جذب ضربه ها و رد کردن ناهمواری های مسیر، برمی آید. مبلمان لوکس و باکیفیت کابین و فضای جادار اتاق ماکسیما هم در ایجاد آسایش و لذت سواری برای سرنشینان این خودرو، بی تأثیر نبوده است. ماکسیما در بحث فرمان پذیری هم حرف هایی برای گفتن دارد. ویل بیس (فاصله محوری) بلند این سدان لوکس، به همراه لاستیک های بزرگ و وزن نسبتاً زیاد، پایداری خوبی به آن بخشیده اند.

اما ماکسیما تا زمانی پایدار است که با آن در اتوبان رانندگی کنید! در مسیرهای کوهستانی پرپیچ و خم، قدرت زیاد پیشرانه، راننده را به فشردن پدال گاز تشویق می کند، اما نبود سیستم کنترل پایداری (ESP) در کنار توزیع وزن ناعادلانه، انحراف قسمت عقب بدنه را به دنبال دارد. بخش عقب ماکسیما به علت سبک بودن، تمایل زیادی به خروج از مسیر نشان می دهد، بنابراین توصیه می کنیم رانندگان با تجربه کم تر، هنگام ورود به پیچ های تند با سرعت زیاد، احتیاط بیش تری به خرج دهند. ترمزهای ماکسیما در چرخ های جلو از نوع دیسکی خنک شونده و در عقب، دیسکی ساده هستند. مجموعه ترمزها به خوبی از پس متوقف کردن این سدان بزرگ برمی آیند. بنابراین می توان گفت که تقریباً جای نگرانی در این خصوص وجود ندارد. پاشنه آشیل ماکسیما که بسیاری از افراد را در دقیقه نود از خرید منصرف می کند، مصرف سوخت زیاد و غیراقتصادی آن است. مصرف ماکسیما در سیکل ترکیبی به طور متوسط، نزدیک به ۱۲ لیتر است. عددی که بسته به شرایط می تواند کم و زیاد شود. هرچند در جاده مصرف نسبتاً مناسبی دارد، اما در شهرهای شلوغ و پرترافیک، گاه ماکسیما حتا فراتر از ۱۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر بنزین می سوزاند! بنابراین پیش از انتخاب ماکسیما برای خرید، به گران شدن بنزین در آینده نزدیک فکر کنید تا حساب جیب خود را داشته باشید! هرچند عاشقان سینه چاک نیسان ماکسیما معتقدند که این خودرو هرچه قدر بنزین مصرف کند، حق دارد و این مصرف بالا، دستمزد شتاب و قدرتی است که در اختیار راننده می گذارد!
سپهر عظیمی
پایگاه خبری اسب بخار