پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

ادبلو (AdBlue) چیست و در چه خودروهایی استفاده می شود؟

ادبلو مایعی است که از آب و اوره تشکیل شده است و در خودروهای دیزل که سیستم SCR دارند استفاده می شود تا بتواند با خاصیت خود باعث کاهش ورود اکسیدهای نیتروژن (NOx) به محیط زیست شود.

با توجه به افزایش سخت گیری های سازمان های جهانی درباره کاهش میزان آلایندگی های محیط زیستی توسط خودورها، قوانینی به وجود آمد که خودروسازها را موظف می کرد تا میزان آلایندگی های خودروهای خود را کاهش دهند و بتوانند استانداردهای مورد نظر را پاس کنند.

یکی از تغییراتی که به خاطر قوانین استانداردهای یورو ۶ در خودروهای دیزل به وجود آمد اضافه شدن سیستم SCR (Selective Catalytic Reduction) به خودروهای دیزل بود که برای عملکرد خود از مایعی به نام  ادبلو (AdBlue) استفاده می کرد تا بتواند از ورود آلایندگی های مخرب نیتروژنی به محیط زیست جلوگیری کند. به طور کلی، سیستم SCR با حذف آلاینده های مضر از طریق واکنش های خنثی ساز می تواند از ورود آن ها به محیط جلوگیری کند.

شاید واژه ادبلو برای بسیاری عجیب به نظر رسد و هیچ ایده ای در مورد آن نداشته باشند. علت ناآشنا بودن واژه ادبلو به خاطر نبودن خودروهای دیزل در ایران است چون از ادبلو فقط در خودروهای دیزل استفاده می شود تا بتوانند از میزان ناکس (NOx) تولید شده موتورهای دیزلی بکاهند.

قرارگیری سیستم EGR یا Exhaust Gas Recirculation در خودروهای دیزلی نیز یکی دیگر از تغییرات صورت گرفته است و خودروهایی که از این سیستم استفاده می کنند دیگر نیازی به سیستم ادبلو ندارند. در این سیستم گازهای حاصل از احتراق دوباره از طریق هوای ورودی و سوخت، وارد محفظه احتراق (Combustion Chamber) می شوند و به همین دلیل از دمای احتراق کاسته می شود و به دنبال آن، میزان ناکس (NOx) تولیدشده کاهش می یابد.

حتماً بخوانید: سیستم EGR چیست و چگونه کار می کند؟

علت به کارگیری ادبلو در خودروهای دیزل چیست؟

همان طور که پیش تر گفته شد علت اصلی به کارگیری ادبلو در خودورهای دیزل، پاس کردن استانداردهای آلایندگی‌ای بود که به خودرو سازی ها داده شد و آن ها را موظف کرد تا از آلایندگی های خودروهای دیزل خود کم کنند. به همین دلیل خودروسازها از سال ۲۰۱۶ و با اجباری شدن یورو ۶، سیستم SCR را به همراه ادبلو به خودروهای خود اضافه کردند. اضافه کردن ادبلو باعث شد تا آلاینده های نیتروژنی (NOx) حاصل از احتراق گازوییل به شدت کم شوند و از راه اگزوز خارج نشود.

تزریق ادبلو چگونه میزان آلایندگی را کاهش می دهد؟

طرز کار سیستم تزریق ادبلو این گونه است که با پاشش ادبلو به گازهای حاصل از احتراق شروع می شود. سپس با مخلوط شدن محلول ادبلو با گاز های احتراقی، اکسیدهای نیتروژنی که واکنش پذیرند به حالت پایدار می رسند و خطر آن ها برای محیط زیست از بین می رود.

محلول ادبلو قبل از کاتالیست SCR به منیفولد اگزوز تزریق می شود تا در کاتالیست به آب و نیتروژن بدون ضرر تبدیل شود و به صورت بخار از اگزوز خارج شود.

محلول ادبلو از چه چیزی تشکیل شده است؟

ادبلو یک محلول غیر سمی  و بی رنگ است که از ترکیب آب و اوره (Urea) به دست می آید. اوره به کاررفته در ادبلو خالص تر از اوره به کاررفته در دیگر محصولات مانند چسب و لوازم آرایش است، اما این خلوص باعث نمی شود تا ادبلو به محلولی سمی تبدیل شود. به طور معمول، برای تهیه ادبلو از ۳۳ درصد اوره و ۶۷ درصد آب مقطر (de-mineralized water) استفاده می شود.

میزان ادبلو باقی مانده در خودرو چگونه مشخص می شود؟

درون مخزن ادبلو مانند مخزن بنزین از شناوری استفاده شده است که میزان ادبلو در مخزن را اندازه گیری می کند، اما در کلاستر (Cluster) خودرو آمپری برای نشان دادن میزان ادبلو وجود ندارد، چون مصرف ادبلو خیلی کم‌تر از مصرف بنزین است و ممکن است تا مدت ها نیاز به پر کردن مخزن آن نباشد. به همین دلیل در صورت کاهش بیش از اندازه ادبلو، هشداری در کلاستر (صفحه کیلومتر) خودرو نمایش داده می شود و راننده را از میزان کم بودن ادبلو باخبر می کند.

چراغ هشدار ادبلو حدود ۱۵۰۰ مایل مانده به تمام شدن کامل آن روشن می شود و تا زمانی که مخزن پر نشود روشن می ماند.

به طور کلی، در هر سرویس دوره ای خودرو های دیزلی میزان ادبلو موجود در خودرو چک می شود و در صورت نیاز مخزن پر می شود.

محل پر کردن مخزن ادبلو در کدام قسمت خودرو قرار دارد؟

در اکثر خودروهای سواری و باری، مخزن محلول ادبلو در کنار باک بنزین (Fuel Tank) قرار دارد و به همین دلیل، محل پر کردن مخزن ادبلو (AdBlue) هم در پشت در باک (Tank) خودرو قرار دارد. با باز کردن در باک این خودروها دو در پیچی (Filler Cap) وجود دارد که یکی از آن ها برای بنزین و دیگری برای محلول ادبلو است. در پیچی ادبلو معمولاً آبی رنگ و کوچک تر از در پیچی بنزین است.

در صورت تمام شدن ادبلو چه اتفاقی می افتد؟

توجه نکردن به کاهش میزان ادبلو اصلاً توصیه نمی شود و می بایست همیشه میزان مورد نیاز ادبلو در مخزن آن وجود داشته باشد، زیرا در صورت خالی بودن مخزن ادبلو عملکرد موتور برای کاهش میزان آلایندگی تغییر می کند. در این زمان، ECU موتور را در حالت Limp قرار می دهد. در این حالت، موتور به دلیل سوخت کمی که به آن ورود می شود به خوبی کار نمی کند و از سویی دیگر، بخش هایی از خودرو مانند سیستم صوتی و تهویه که با برق کار می کنند نیز از کار می افتند تا خودرو از همه نظر انرژی کم‌تری مصرف کند و آلاینده کم‌تری تولید شود.

در این زمان در بسیاری از خودروها در صورت توقف خودرو و خاموش شدن آن، دیگر موتور روشن نمی شود و نیاز است برای روشن شدن آن مخزن ادبلو پر شود.

کدام خودروها سیستم ادبلو دارند؟

بسیاری از خودروهای سواری و همچنین خودروهای باری دیزل از سال ۲۰۱۵ به سیستم تزریق ادبلو مجهز شدند تا از میزان آلایندگی های محیطی موتورهای دیزل کاسته شود. در نام برخی از خودروهای مجهز به سیستم تزریق ادبلو از دو کلمه Blue و یا SCR استفاده می شود.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار