پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

ترموستات الکتریکی چیست و چگونه کار می کند؟

ترموستات الکتریکی (Electrically Assisted Thermostat) یکی از جدیدترین تکنولوژی های به‌کاررفته در سیستم خنک کاری موتور خودروهاست که در بیش تر حالت ها مانند ترموستات معمولی کار می کند، اما در زمان تخت گاز کردن (Full Load) از سیستم الکترونیکی کمک می گیرد تا جریان محلول خنک کننده را کنترل کند.

تقریباً از سال ۱۹۵۰ بود که مهندسان طراح موتور، قطعه ای برای سیستم خنک کاری خودروهای آب خنک (Water Cooled Engine) طراحی کردند تا محلول آب و ضدیخ از ابتدای شروع به کار موتور بین رادیاتور و مجراهای موتور در جریان نباشند و موتور ابتدا بتواند به دمای عملکردی خود برسد و سپس در صورت بالا رفتن دمای موتور نسبت به دمای مناسب عملکردی (Operating Temperature) خود، جریان آب و ضدیخ (Coolant) برقرار شود و خنک کاری موتور صورت گیرد. قطعه ای که توسط مهندسان طراحی شد تا بتواند جریان محلول خنک کننده را کنترل کند ترموستات (Thermostat) نام دارد.

حتماً بخوانید: چند نوع ضد یخ یا کولنت (Coolant) برای خودرو وجود دارد؟

ترموستات چیست و چگونه کار می کند؟

ترموستات (Thermostat) قطعه ای‌ست که در مسیر سیستم خنک کاری موتور قرار می گیرد و با عملکرد خود می تواند مسیر عبور جریان محلول خنک کننده را کنترل کند. این قطعه براساس حساسیت به دما کار می کند و درون آن از نوعی موم (Wax) استفاده شده است که این موم با افزایش دما منبسط می شود و موجب باز شدن شیر می شود و به دنبال آن، محلول خنک کننده می تواند در مسیر خنک کاری چرخش کند. پس از خنک شدن محلول، از دمای موم نیز کاسته می شود و ترموستات به کمک فنری که درون آن قرار دارد بسته می شود. بنابراین اساس کار ترموستات تغییر دمای محلول خنک کننده موتور است و مطابق آن باز و بسته شدن ترموستات به صورت تدریجی (Gradually) صورت می گیرد.

حتماً بخوانید: ترموستات چیست و چگونه کار می کند؟

چرا در خودروهای پیشرفته از ترموستات الکتریکی استفاده می کنند؟

ترموستات های مکانیکی عملکرد خوبی تا رسیدن به دمای عملکردی موتور دارند، زیرا می توان با تغییر در میزان موم به‌کاررفته و همچنین برخی تغییرات دیگر، آن را طوری طراحی کرد تا در دمای مشخصی که در هر خودرو متفاوت است شروع به کار کند. عملکرد ترموستات مکانیکی در زمان هایی که بار و فشار زیادی بر روی موتور نیست (Part Load) تقریباً دقیق است و مشکلی به وجود نمی آورد، اما در صورتی که، موتور تحت فشار زیاد قرار می گیرد و به عبارتی، تخت گاز (Full Load) می شود ممکن است ترموستات نتواند به سرعت مسیر را باز کند تا موتور هم‌زمان با افزایش دما خنک هم شود. در این حالت با توجه به تأخیر در عملکرد ترموستات های قدیمی، احتمال بالا رفتن بیش از اندازه دمای آب، آسیب رسیدن به قطعات سازنده موتور و یا جوش آوردن موتور بیش تر می شود. پس به دلیل این که ترموستات های معمولی در حالت تخت گاز با تأخیر عمل می کنند و احتمال بالا رفتن دمای موتور، آسیب رسیدن به قطعات آن و جوش آوردن وجود دارد، از این قطعه استفاده می شود تا در زمانی که فشار زیادی بر روی موتور است بخش الکتریکی ترموستات به کمک بیاید.

ترموستات الکتریکی چیست؟

ترموستات الکتریکی از جدیدترین تکنولوژی های به‌کاررفته در سیستم خنک کاری خودروهاست که می تواند با گرفتن اطلاعات از ECU، در مواقع بحرانی عملکرد سریع تری داشته باشد و نسبت به افزایش دمای ناگهانی موتور واکنش مناسب تری نشان دهد. ECU با فهمیدن وضعیت موتور در مواقع پرفشار دستور لازم را به ترموستات الکتریکی انتقال می دهد و این بخش مسیر عبور جریان آب و ضد یخ را زودتر باز می کند تا خنک کاری به موقع انجام شود و از آسیب رسیدن به موتور جلوگیری به عمل آید.

ترموستات الکتریکی از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

این قطعه علاوه بر این که از یک ترموستات مکانیکی تشکیل شده است، یک بخش الکتریکی نیز دارد که این بخش در واقع یک گرم کن الکتریکی (Heater) است. از طرفی، به این دلیل که گرم کن الکتریکی به‌کاررفته نیاز دارد با ECU در ارتباط باشد، یک سوکت و سیم کشی نیز در ترموستات الکتریکی وجود دارد.

ترموستات الکتریکی چگونه کار می کند؟

همان طور که گفته شد، این قطعه از یک ترموستات معمولی و یک گرم کن الکتریکی تشکیل شده است و کارایی اصلی و مهم آن در زمانی است که موتور تحت بار کامل است. در این زمان ECU متوجه می شود که موتور در حال تحمل فشار بالایی است و به همین دلیل به بخش الکتریکی ترموستات دستور می دهد تا گرم کن را فعال کند. با فعال شدن گرم کن به‌کاررفته در این قطعه، دمای موم نیز بیش تر می شود و مسیر عبور مخلوط آب و ضدیخ زودتر باز می شود، به دنبال آن، سیستم خنک کاری زودتر شروع به کار می کند و از دمای موتور می کاهد. از آن جایی که این ترموستات ها با ECU و طبق برنامه عملکردی موتور یا Map کنترل می شوند به آن ها Map-Controlled Thermostat نیز می گویند.

مزایای به کارگیری ترموستات الکتریکی چیست؟

۱. مزیت اصلی به‌کارگیری ترموستات الکتریکی این است که در زمان عملکرد موتور تحت بار کامل، به اندازه مناسب از دمای موتور می کاهد و موجب می شود دمای موتور بیش از اندازه بالا نرود و موتور جوش نیاورد.

حتماً بخوانید: هنگام جوش آوردن خودرو چه کنیم؟

۲. به‌کارگیری این ترموستات ها موجب می شود موتور در زمان های بیش تری نزدیک به دمای مناسب عملکردی (Operating Temperature) کار کند و این قضیه مزایایی همچون احتراق بهتر، مصرف سوخت کم تر، توان تولیدی بیش تر و… را به همراه داشته باشد.

۳. از مزیت های دیگر ترموستات الکتریکی این است که در صورت خراب شدن بخش الکتریکی آن باز هم می تواند مانند یک ترموستات معمولی کار کند و مشکل حادی در سیستم خنک کاری به وجود نیاید.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار