پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

رقابتی شدن صنعت خودرو همچنان در هاله ای از ابهام

۱۵ بهمن، همان روزی که جلسه هیئت تجدیدنظر شورای رقابت درباره کروز برگزار شد، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، نیز در نشستی که با شورای معاونان وزارت صمت داشته گفته است: «اگر می‌خواهیم موفق شویم باید شرایط رقابتی ایجاد شود. این درحالی است که اولین گام رقابتی شدن صنعت خودرو همچنان در هاله ای از ابهام است.»

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، اگر حاشیه ها و دست اندازها و مانع گذاری مخالفان اجازه بدهد، بخش خصوصی می تواند با فراغ بال به مدیریت بزرگ‌ترین خودروساز کشور پرداخته و زمینه های رقابتی شدن را فراهم کند.

این همان مسئله ای است که تقریباً دو هفته پیش، معاون اول دولت، محمدرضا عارف در نشستی که با معاونان وزارت صمت داشته بر آن تأکید کرده است.

عارف در این دیدار گفته است: «در صنعت خودرو باید جدی‌تر باشیم، ما در این بخش خوب پیش نرفته‌ایم، اما اگر می‌خواهیم موفق شویم باید شرایط رقابتی ایجاد شود. بررسی کنید با چه راهبردی و با تولید چه خودرویی می‌توانیم به موفقیت برسیم، در گذشته در آسیای میانه طرف‌داران خودروی ما زیاد بود و حتا دفاتری در آسیای میانه تشکیل شد و قرار بود در آن‌جا خودرو مونتاژ کنیم، اما بررسی کنید که نتیجه آن‌چه شد و بعد از آن برای ایجاد شرایط رقابتی قدم بردارید.»

این اشارات در هیاهوی جلسه هیئت نظارت شورای رقابت و برگزاری مجمع سهام‌داران ایران خودرو و حواشی ایجادشده قبل و بعد آن چندان شنیده نشد. شاید هم از فرط تکراری و بی‌محتوا بودن به توجه ماند و اهمیتی به آن داده نشد، چراکه در این سال ها هر مسئولی که آمده است، این حرف ها را تکرار کرده است. حرف هایی که از یک مسئول به مسئول دیگر و از یک دولت به یک دولت دیگر بدل شده است.

با این حال، تفاوت دولت فعلی با دولت های قبلی در این است که حداقل رقابتی شدن یا در اصل همان خصوصی سازی آغاز شده است. اما چه آغازی؟ از همین ابتدای کار مخالفت های زیادی در این مسیر ایجاد شده است. مخالفان معتقد هستند که کروز به دلیل تعارض منافع نباید در هیئت مدیره ایران خودرو حضور داشته باشد. آن‌ها به پرونده قضایی این شرکت تکیه کرده و با استناد به رأی شورای رقابت بر عدم اهلیت این شرکت تأکید دارند.

در مقابل، کروز نیز استدلال های قانونی خود را مطرح کرده و بر این‌که در ایران خودرو حضور و نقشی ندارد اصرار می کند. آن‌گونه که به نظر می رسد این چرخه همچنان ادامه خواهد داشت. شاید مانند دور قبل تا رسیدن به نتیجه عمر هیئت مدیره جدید تمام شود.

اما آن‌چه اهمیت دارد، کلی گویی های متولیان و مسئولان است. البته معاون اول دولت در خصوص رقابتی شدن، به نکته درستی اشاره کرده است، اما آن‌چه ایران را از بازارهای منطقه ای دور کرده، حضور حاکمیت و دیدگاه امنیتی و سیاسی بر این صنعت است.

البته رانت های پنهان را مانع از رقابتی شدن این صنعت می دانند، اما این رانت ها نیز ریشه در نوع مدیریت خودروسازی کشور دارد. در همین شرایط سیاست خارجی و تحریم ها نیز می تواند دلیل بی توجهی خاورمیانه به محصولات ایرانی باشد. البته این توجه مدنظر عارف، چندان توجه جدی‌ای به حساب نمی آید. خودروسازی ایران در این چهار دهه هیچ وقت نتوانسته است در سطح اول منطقه و آسیا خود را مطرح کند.

اکنون وی خواسته است که چرایی این موضوع بررسی شود، اما این بررسی ها سالیان سال است که انجام می شود و نتیجه ای هم در بر ندارد.

با این حال اگر واقعاً دولت قصد دارد که شرایط رقابتی شدن این صنعت را فراهم کند، در اولین مرحله باید دست اندازهای ایجادشده و مخالفت ها را مدیریت کند. همچنین باید زمینه را برای خروج دولت از دومین خودروساز بزرگ کشور فراهم کند و خود در نقش اصلی‌اش قرار بگیرد.

به بیان ساده تر، صنعت خودروسازی کشور زمانی رقابتی می شود که دولت از یک سو باید مقدمات تولید و واردات ارزان را فراهم کند و از سوی دیگر باید به سمت بهبود روابط بین الملل حرکت کند. در تحریم  فاصله با تکنولوژی روز دنیا و میزان وابستگی به چین بیش‌تر و بیش‌تر می شود. در این میان، دولت هنوز در گام اول رقابتی و خصوصی سازی مانده است. این یعنی رقابتی شدن صنعت خودرو همچنان در هاله ای از ابهام قرار دارد.