پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

اولین تست و بررسی سایپا شاهین + ویدیو

سایپا شاهین دنده ای تیپ G یکی از سدان های جدید بازار است که به تازگی توسط اسب بخار تست و بررسی آن انجام داده و در این محتوا هم به بررسی همه جانبه این خودروی ایرانی پرداخته ایم.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار ، سایپا شاهین که پیش از این به ” رهام ” معروف بود، برای اولین در نمایشگاه خودروی شیراز ۱۳۹۷ رونمایی شد. در آن زمان قرار بود تا این سدان جدید سایپا با پیشرانه ۱۶۵۰ سی سی برلیانس و جعبه دنده ۶ سرعته اتوماتیک به بازار بیاید. اما مشکلات تحریم و خروج آمریکا از برجام سبب گردید تا امکان مشارکت مهندسی میان گروه سایپا و کمپانی برلیانس از بین برود. برای همین سدان خانواده SP100 برای حضور در بازار با مشکلات جدی مواجه شد و ماه ها بدون هیچ پیشرفتی، در حد یک پروژه در مرکز تحقیقات سایپا باقی ماند. اما با تغییر مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا و حضور جواد سلیمانی در جایگاه سکان دار این خودروساز، دوباره پروژه شاهین از سر گرفته شد و زیرمجموعه های گروه خودروسازی سایپا و شرکت های قطعه ساز به تکاپو افتادند تا این خودرو را به خط تولید برسانند.

در نهایت اواخر سال ۱۳۹۸ رهام سابق با نام شاهین به بازار معرفی شد و مشخصات رسمی نسخه دنده ای و قابل تولید آن بر روی وبسایت گروه سایپا قرار گرفت. همچنین از پاییز ۱۳۹۹ هم تولید رسمی سایپا شاهین دنده ای به صورت آزمایشی در کارخانه تهران این خودروساز آغاز شد و از ابتدای زمستان ۹۹ نیز خط تولید این خودرو با تیراژ بالا به راه افتاد.

اما در این مدت سایپا شاهین بدون حاشیه و کم خبر نبوده و اتفاقا جز سوژه های پرمخاطب رسانه ها به حساب می آید. در میان تمام این حواشی، تغییر رویکرد را در ساختار سایپا و روابط عمومی این خودروساز شاهد بودیم و در اتفاقی نادر دیدیم که این شرکت دومین دستگاه تولید شده از شاهین را جهت تست و بررسی در اختیار رسانه های مختلف قرار داد. پیش از این شاهد بودیم که تنها خودروسازان بخش خصوصی تمایل به معرفی محصولشان داشتند و خودروسازان دولتی پیش از تحویل خودروهای جدید به مشتریان، امکان دسترسی رسانه ها به خودروی جدید را فراهم نمی کردند. در نهایت به خاطر این سیاست جدید در گروه سایپا، این امکان فراهم شد تا به مدت ۵ روز سایپا شاهین دنده ای در اختیار تیم رسانه ای اسب بخار باشد و ویدیوی تست و بررسی آن به همراه متن آن تولید شود.

ویدیوی تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای در قسمت هفتم فصل ششم اسب بخار منتشر شد و شما مخاطبان می توانید بررسی این خودرو را به همراه تست شتاب آن در بازه زمانی ۲۵:۰۷ تا ۰۱:۰۳:۲۵ ویدیوی زیر تماشا کنید. همچنین امکان تماشای ویدیوی تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای در کانال های رسمی یوتیوب ، فیلیمو و آیگپ اسب بخار هم فراهم است و می توانید وارد لینک هر کدام از این قسمت ها شوید.

سایپا شاهین بر اساس چه پلتفرمی ساخته شده است؟

آن طور که گروه خودروسازی سایپا و مرکز تحقیقات این شرکت اعلام می کند، شاهین اولین سدان پلتفرم SP100 است. پلتفرم SP100 یک مگا پلتفرم به حساب می آید و امکان توسعه ۵ محصول بر روی آن فراهم است. این پلتفرم از نظر معنوی به نام سایپا ثبت شده و برای همین، یکی از سازه های چندگانه ملی در کشور به حساب می آید. در کنار این نکات، چند روز پس از رونمایی از سایپا شاهین ( رهام سابق ) در سال ۱۳۹۷، اطلاعاتی در اختیار پایگاه خبری اسب بخار قرار گرفت که نشان می داد، شاهین و پلتفرم SP100 بر اساس یک الگوی ژاپنی توسعه پیدا کرده اند و این پروژه به سال های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ باز می گردد. این خبر برای اولین بار از جانب اسب بخار در آن موقع مخابره می شد که حواشی زیادی را هم به دنبال داشت. آن چه که مشخص شد، استفاده از طرح پلتفرم B تویوتا (Toyota B Platform) برای رسیدن به سازه SP100 بود. پلتفرم B کمپانی تویوتا بر اساس پلتفرم NBC این خودروساز ژاپنی توسعه پیدا کرده و این اتفاق سبب شده تا پلتفرم B تویوتا به یک مگاپلتفرم تبدیل شود. پلتفرم NBC به سال ۱۹۹۹ بر می گردد و معرفی پلتفرم B نیز در سال ۲۰۰۴ توسط تویوتا انجام شد و در نهایت با معرفی یاریس XP90 با مدل ۲۰۰۵ وارد بازار جهانی گردید. با توجه به این پلتفرم B تویوتا یک سازه چندگانه در بحث مهندسی خودرو به حساب می آید، این کمپانی ژاپنی بعد از حدود ۵ سال واگذاری امتیاز این پلتفرم را به سایر کمپانی های ژاپنی، چینی، اروپایی، آمریکایی و… آغاز کرد.

پلتفرم B تویوتا قابلیت این را دارد تا از محصولات کلاس B، B پلاس و C رده های فنی مختلف پشتیبانی کند. همچنین سازگاری این پلتفرم با ساختار خودروهای هیبرید و تمام برقی، سبب شده تا Toyota B Platform به یکی از معروف ترین سازه های تولید خودروهای پرتیراژ تبدیل شود. یکی دیگر از نکات جالب در مورد این پلتفرم، اعطای لقب پرفروش ترین پلتفرم در صنعت خودروی جهان است. زیرا تنها در کمپانی تویوتا از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱ بیش از ۲۲ محصول بر روی این سازه ساخته شده و خودروهای پرفروشی مانند کرولا و پریوس بر روی پلتفرم B توسعه پیدا کرده اند. در کنار تویوتا هم کمپانی هایی مانند گریت وال، مزدا، سوبارو و… از پلتفرم B تویوتا استفاده کرده اند و حال می بینیم که سایپا هم با در اختیار گرفتن این پلتفرم به سازه اصلی SP100 و شاهین رسیده اند. اما در این بین برخی بر این باور هستند که پلتفرم جدید سایپا و سدان شاهین بر اساس سازه یاریس XP10 ساخته شده و عملا این مسئله از نظر قانونی، مهندسی و فنی امکان ناپذیر است. زیرا با بررسی منابع رسمی مانند وبسایت کمپانی های مهندسی تویوتا، ویکی پدیا و وبسایت شرکت های ارائه خدمات مهندسی پلتفرم و سازه خودرو در کشورهایی چون چین، ژاپن، کره جنوبی، تایوان، اسپانیا، ایتالیا و آلمان امکان دسترسی به پلتفرم XP10 به خاطر ساختار آن وجود ندارد و در این کلاس خودرویی خرید امتیاز به صورت مستقیم، واسطه ای و یا عقد قراردادهای مهندسی برای توسعه پلتفرم B تویوتا جهت رسیدن به محصولی جدید امکان پذیر است.

با این حال، ارائه چنین اطلاعاتی به معنی عالی بودن یک پلتفرم نیست و بدیهی است که نتیجه گیری در مورد هر پلتفرم باید بر اساس محصول نهایی انجام شود. اما حضور سازه های معروفی مانند پلتفرم B تویوتا، PF1 گروه PSA، پلتفرم B0 و M0 گروه رنو در خودروسازان و شرکت های ایرانی این اعتماد را برای عموم و کارشناسان صنعت خودرو ایجاد می کند که با تمام انتقادهای صحیح وارده به محصولات داخلی، حداقل این خودروها پایه و اساس به نسبت معتبری را دارند.

طراحی سایپا شاهین چگونه است؟

پیش از اینکه به تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای بپردازیم، نگاهی به طراحی این خودرو می اندازیم. شاهین یا همان سدان خانواده SP100 توسط مرکز تحقیقات سایپا و به سرپرستی حسین سلیمانی طراحی شده است. سلیمانی در گفت و گوهای خود عنوان می کند که برای طراحی شاهین مبنای کپی برداری وجود ندارد و با این حال نمی تواند منکر شباهت های این خودرو با برخی از محصولات موجود در بازار جهانی شد. با این حال بسیاری از کاربران فضای مجازی الگوی نمای جلویی سایپا شاهین را مشابه به خودروهای مرسدس بنز و بیوک می دانند و از سویی الگوی جانبی آن را به محصولات برلیانس تشبیه می کنند. همچنین فضای داخلی آن و خطوط طراحی در کابین سایپا شاهین را شبیه خودروهای گریت وال و وولیکس C30 می دانند. با تمام این صحبت ها، می بینیم که نگاه عمومی نسبت به طراحی شاهین مثبت است و با وجود انتقادهایی مانند ظاهر غربلیک فرمان، آینه های جانبی، سپر عقب و… طراحی این خودروی ملی را به روزتر از سایر محصولات قبلی سایپا و حتی ایران خودرو می دانند. در چند وقت اخیر نظرسنجی های زیادی در بحث طراحی سایپا شاهین (مقایسه هایی که صرفاً پیرامون بحث طراحی بوده است) با خودروهایی مانند ایران خودرو تارا در فضای مجازی برگزار شده است. و می بینیم که سدان جدید سایپا ظاهر محبوبتری را نسبت به رقبا دارد.

همچنین افرادی مانند ” فلیپ موناز ” که یکی از کارشناسان موسسه ” جاتو ” ( موسسه جاتو یک مرکز تحقیقاتی و آینده نگاری در بحث مهندسی، بازاریابی و توسعه صنعت خودرو است که به عنوان مشاور رسمی خودروسازانی چون گروه PSA، گروه دامیلر، گروه FCA و… ) به حساب می آید، چندی پیش در استوری های صفحه اینستاگرامی خود، بهترین خودروی ایرانی در بحث طراحی را سایپا شاهین معرفی کرد.

مشخصات فنی سایپا شاهین دنده ای چیست؟

همان طور که در بخش بالا اشاره شد، قرار بود تا شاهین با پیشرانه ۱.۶۵ لیتری برلیانس وارد بازار شود. این پیشرانه قدرتی بیش از ۱۱۲ اسب بخار را با گشتاور فراتر از ۱۵۵ نیوتن تولید می کند و به عنوان یک پیشرانه تنفس طبیعی دارای سامانه زمان بندی متغییر سوپاپ ها ( از نوع سه زمانه ) بود. همچنین گفته می شد که سایپا شاهین در نسخه اتوماتیک به جعبه دنده ۶ سرعته HPT مجهز می شود و به این ترتیب در بخش قوانی محرکه، به روزتر از برلیانس H330 در بازار به فروش می رسد.

اما مسائل مربوط به تحریم سبب شد تا این قوای محرکه بر روی شاهین نصب نشود و از سویی پیشرانه های جدید گروه خودروسازی سایپا که در فضای رسانه ای به خانواده موتور M18 معروف شده اند، به خاطر آماده نبودن نسخه نهایی بر روی این سدان جدید قرار نگیرد. منابع آگاه می گویند که خانواده موتور M18 پیشرانه هایی ۱.۵ لیتری هستند و به فناوری زمان بندی متغییر سوپاپ ها مجهز شده اند. این خانواده موتور که در نسخه تنفس طبیعی و توربوشارژر در حال توسعه است، امکان تولید قدرتی در بازه ۱۱۰ تا ۱۵۶ اسب بخار را دارند و گشتاوری در محدوده ۱۴۸ تا ۲۳۵ نیوتن متر را تولید می کنند. به گفته برخی منابع آگاه در حال حاضر فرایند مهندسی این پیشرانه ها در دست انجام است و با توجه به یکی از ویدیوهای اخیر گروه خودروسازی سایپا، به احتمال زیاد این پیشرانه ها در اواخر سال آینده معرفی خواهند شد.

با این وجود در حال حاضر سایپا شاهین دنده ای با پیشرانه ۱.۵ لیتری توربوشارژر M15TC تولید می شود. این پیشرانه ۴ سیلندر دارد و مانند پیشرانه M15 تنفس طبیعی دارای ۸ سوپاپ است. ۱۱۰ اسب بخار قدرت و ۱۶۵ نیوتن متر گشتاور جز اعداد و ارقامی است که پیشرانه سایپا شاهین آن ها تولید می کند. در مورد این پیشرانه انتقادهای مختلفی به گروه سایپا و مگا موتور وارد شده و بسیاری این سوال را دارند که چرا این خودروساز به جای استفاده از یک پیشرانه ۱۶ سوپاپ تنفس طبیعی، از پیشرانه توربو با فناوری ۸ سوپاپ در شاهین استفاده کرده است؟

در پاسخ به ابهامات، گروه خودروسازی سایپا یکی از قسمت های مستند اختصاصی خود را به پیشرانه M15 توربو اختصاص داد و مهندسان مگا موتور توضیحاتی را در مورد این پیشرانه ارائه دادند. به گفته مهندسان این خودروساز، پیشرانه M15TC یک موتور جدید است و صرفاً نمی توان گفت که یک قطعه توربوشارژر به M15 تنفس طبیعی اضافه شده است. بلکه بیش از ۹۰ قطعه در ساختار M15 به روزرسانی و اضافه شده و قطعاتی مانند بالانسر، ساختار BCM، بلوک، سرسیلندر، سامانه برق رسانی، سامانه خنک کاری، سر سیلندر و… تغییر کرده است. همچنین این پیشرانه برای پشت سر گذاشتن تست های مهندسی و دوام، تاییدیه های کمپانی های مهندسی کره ای و اروپایی را پشت سر گذاشته است. اما در نهایت در همین ویدیو هم مهندسان مگا موتور می گویند که پروژه تولید یک پیشرانه ۱۶ سوپاپ در دست انجام است و قطعا هیچ فردی منکر استفاده از فناوری های جدید و ساختار ۱۶ سوپاپ در پیشرانه های در دست طراحی نمی شود.

با تمام این توضیحات همچنان در میان اکثر کارشناسان صنعت خودرو و بخشی از افراد جامعه که نگاه تخصصی تری به این حوزه دارند، نبود ساختار پیشرانه ۱۶ سوپاپ را نوعی ضعف در شاهین می دانند و به این مسئله انتقاد می کنند. از سویی برخی دیگر هم شرایط تحریم را در نظر می گیرند و می گویند که بالاخره سایپا توانسته تا با کمترین وابستگی خارجی و پایین ترین نرخ ارزبری و از همه مهم تر، بدون وابستگی معنوی اجزای خودرو و پرداخت هزینه های رویالتی محصولی قابل عرضه را تولید کند.

همچنین در بحث اعداد و ارقام و مقایسه کلاس فنی سایپا شاهین با رقبا، با این نکته طرف هستیم که این خودرو در رقابت با خودروهایی مانند دنا، دنا پلاس تنفس طبیعی، رانا پلاس، سورن پلاس، برلیانس H230 دنده ای، برلیانس H330 دنده ای، ایران خودرو تارا دنده ای و… توان اسب بخار مشابه به آن ها را دارد و در بحث گشتاور، بیشترین قدرت و کشش را در دور موتور کمتر نسبت به رقبا تولید می کند. سایپا شاهین دنده ای با وجود اینکه در بحث عدد اسب بخار معمولی ظاهر می شود و تنها ۱۱۰ اسب بخار را تولید می کند، اما به خاطر ساختار توربو گشتاور ۱۶۵ نیوتن متر را از دور حدود 1760RPM در اختیار راننده می گذارد که توانی بهتر نسبت به رقبای یاد شده است.

با این حال بدیهی است که اگر شاهین با پیشرانه ۱.۵ لیتری توربو و ۱۶ سوپاپ عرضه می شد، این قدرت به فراتر از ۱۴۰ اسب بخار و ۲۰۰ نیوتن متر می رسید. البته که گفته می شود، با نصب پیشرانه M18 توربو بر روی خانواده SP100 و سدان شاهین، قدرتی نزدیک به ۱۵۰ اسب بخار با گشتاور فراتر از ۲۱۰ نیوتن متر برای این خودروهای ملی سایپا پدید می آید.

ساختار قطعه توربوشارژر پیشرانه سایپا شاهین، ساخته کمپانی ” فو یوان ” چین است. این کمپانی قطعه ساز از سال ۱۹۷۲ فعالیت خود را در کشور چین آغاز کرده است و در حال حاضر توربوشارژرهایی را در محدوده ۵۰ تا ۴۶۰۰ کیلووات تولید می کند. این قطعه ساز چینی در زمینه ساخت توربوشارژر با کمپانی هایی چون ” کنتینتال آ گِ “، ” بوش ماهله ” و ” کامینز ” مشارکت دارد و به عنوان یکی از قطعه سازان دارای امتیاز فناوری سری SH توربو شارژرها شناخته می شود.

بدیهی است که بسیاری تا به امروز نام فو یوان را نشنیده باشند و در بحث توربو شارژر خودروها، برندهایی مانند هانیول و بورگوارنر را بشناسند. اما جالب است بدانید که فو یوان چین به خاطر جوایز طرح های فناورانه در جهان شناخته می شود و به خاطر تولید توربو شارژرهای بزرگ و خاص، از جمله تامین کنندگان قطعات کمپانی های کشتی سازی چون هیوندای است و در زمینه مهندسی و ساختار اجزای موتور هواپیما هم فعالیت می کند. سانترفیوژ چندکاره فو یوان که در صنایع تولید انرژی، انتقال مایعات و گاز، پزشکی و صنعتی معروف است، یکی از اصلی ترین عوامل موثر در پیشرفت این قطعه ساز چینی در بازار جهانی بوده است.

جعبه دنده سایپا شاهین از نوع دستی ۵ سرعته است و با کد 5F18 شناخته می شود. این جعبه دنده دستی ساختاری کابلی دارد و توان پیشرانه شاهین را به چرخ های جلوی این سدان سایپا می رساند. در هفته های گذشته شاهد بودیم که مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، آغاز فرایند مهندسی شاهین اتوماتیک را اعلام کرد. اما هنوز مشخص نیست که شاهین اتوماتیک به چه پیشرانه ای و با چه نوع جعبه دنده اتوماتیکی به خط تولید سایپا می آید.

امکانات سایپا شاهین دنده ای در چه سطحی قرار دارد؟

سایپا شاهین حاضر در تست و بررسی اسب بخار، از نوع تولیدات آزمایشی بود و معیار نهایی برای امکانات این خودرو به حساب نمی آمد. با این حال خودروهای حاضر در تست و بررسی ۵ روزه ما، اکثر امکانات نهایی را در خود جای داده بود. چندی پس از آغاز ثبت نام شاهین، ویژگی های نمونه دنده ای این خودرو در دو تیپ S و G اعلام شد. اما واکنش های مشتریان سایپا شاهین در فضای مجازی سبب شد تا سایپا از همان ابتدا شاهین G را وارد خط تولید کند و فعلا از عرضه نسخه پایه این خودرو، یعنی شاهین S، منصرف شود. با توجه به آخرین اطلاع رسانی های انجام شده در مورد نسخه قابل تحویل سایپا شاهین، می توان فهرست زیر را برای امکانات این خودرو در تیپ G ملاک قرار داد:

دو کیسه هوای SRS

ترمزهای دیسکی جلو و عقب

ترمز ABS ، EBD و BAS

فرمان کمکی برقی

رینگ آلومینیومی ۱۵ اینچی

چراغ روشنایی روز

سنسور نور

تنظیم الکتریکی بازه نور چراغ جلو

سانروف دو حالته

آینه های تاشو برقی با گرمکن

ورود بدون کلید و استارت دکمه ای

کنترل سیستم صوتی از روی فرمان

نمایشگر لمسی

رهیاب ماهواره ای

قابلیت نمایش صفحه تلفن همراه بر روی نمایشگر خودرو

بلوتوث

دوربین و سنسور پارک عقب

تریم داخلی پارچه

صندلی های دستی جلو

استاندارد ایزو فیکس صندلی ها

تهویه اتوماتیک

زیر آرنجی جلو

نمایشگر و دستیار مجازی تعویض دنده GSI

سنسور باد لاستیک

کامیپوتر سفر

سامانه پایش خودرو بر روی نمایشگر

با وجود اینکه امکاناتی نظیر سنسور باد لاستیک، استارت دکمه ای، سنسور نور و برخی آپشن های دیگر برای اولین بار در نسخه پایه یک خودروی ایرانی معرفی می شود و این موضوع به نام سایپا شاهین ثبت شده است، اما برخی افراد معتقد هستند که شاهین دنده ای برای رقابت در بازار کشور باید به امکاناتی نظیر تریم داخلی چرم، صندلی برقی، سامانه کنترل پایداری و کروز کنترل مجهز شود. پیگیری های انجام شده نشان می دهد که سایپا شاهین در سال ۱۴۰۰ با تیپ های جدیدتری وارد خط تولید می شود و امکانات بیشتری بر روی آن نصب خواهد شد.

ایمنی سایپا شاهین در چه جایگاهی است؟

همیشه در بحث ایمنی خودروهای داخلی حواشی زیادی مطرح بوده و بخش قابل توجهی از این حاشیه ها به خاطر نبود اطلاعات دقیق است. بسیاری از افراد فعال در فضای مجازی معتقد هستند که برای اثبات ایمنی خودروهای داخلی، باید این محصولات در موسسه های ایمنی چون یورو انکپ و گلوبال انکپ مورد تست و بررسی قرار بگیرند. اما واقعیت ماجرا این است که به هیچ وجه امکان بررسی ایمنی خودروهای ایرانی بر اساس استاندارد یورو انکپ و سایر مناطق وجود ندارد. زیرا تنها خودروهایی امکان حضور در تست های یورو انکپ و یا سی انکپ را دارند که در محدوده اروپا و یا چین عرضه شوند و در صورتی که در این مناطق فروششان صورت نگیرد، امکان سنجش ایمنی این خودروها بر اساس استانداردهای اعلام شده وجود ندارد. همچنین باید توجه داشته باشیم که سنجش های ایمنی مانند یورو انکپ، سی انکپ، گلوبال انکپ، لاتین انکپ، کره انکپ، ژاپن انکپ و… جز استانداردهای اجباری نیستند و در بسیاری موارد برخی خودروهای کمپانی هایی مانند مرسدس بنز، ب ام و، رنو، جگوار، پژو، فیات، فولکس واگن و… در این تست ها حضور پیدا نمی کنند. این اتفاق به دلیل اجباری نبودن چنین استانداردهایی است و معمولا این گونه از استانداردها کاربرد اطلاع رسانی و سنجش عمومی را دارد. اما قطعا این سوال برای بسیاری پیش می آید که بر چه اساسی ایمنی خودروها سنجیده می شود؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که هر منطقه جغرافیایی دارای استانداردهای ایمنی اجباری است. به عنوان مثال در اتحادیه اروپا سنجش های ایمنی بر اساس استانداردهای ECE و EEC انجام می شود و اگر خودرویی در این تست های ایمنی شش گانه موفق شود، اجازه عرضه را به دست می آورد. استانداردهای ایمنی یورو انکپ، گلوبال انکپ و… هم نمونه های گزارشی این تست ها هستند که نتایج را در قالب مقایسه ای منتشر می کنند و با اعطای ستاره ایمنی، جایگاه هر خودرو را نسبت به رقبا تعیین می نمایند. اما در تست های ایمنی اجباری ( ۸ نوع استاندارد اجباری برای ایمنی در جهان تعریف شده است که کشورهایی مانند ایران، الجزایر، آفریقای جنوبی، ترکیه و… از استانداردهای اتحادیه اروپا، یعنی ECE و EEC، تبعیت می کنند ) گزارش های به صورت پیچیده و غیر قابل قیاس اعلام می شود و معمولا بخش زیادی از افراد جامعه امکان تحلیل این گزارش های مهندسی را ندارند.

حال با بیان این مقدمه باید بگوییم که بر اساس استانداردهای اجباری ایران، تمام خودروهای موجود در بازار کشور باید استانداردهای ایمنی ECE را داشته باشند و گزارش آن را برای اخذ مجوز شماره گذاری به دستگاه های نظارتی اعطا کنند. همچنین برای کسب مجوز عرضه یک خودرو در ایران، به اعتبارنامه های ای مارک و… هم نیاز است. در سال های اخیر هم برخی خودروهای مونتاژی و چینی که پیش از این اعتبارنامه ECE را دریافت نکرده بودند، با ضمانت ارائه این مدارک مجوز تولید موقت را به دست آوردند و متحد شدند تا پس از تیراژ ۱۰ هزار دستگاه، در مراکز مورد تایید ایتالیایی، آلمانی، اسپانیایی، ژاپنی و یا تایوانی تست های ایمنی و تطبیق ECE را بگذارنند. اما هیچگاه در میان خودروسازان ایرانی رسم نبوده تا مستندات برگزاری این تست ها را در اختیار عموم جامعه قرار دهند.

حتماً ببینید: ویدیوی تست تصادف سایپا شاهین

در این بین شاهد بودیم که چند ماه قبل گروه خودروسازی سایپا ویدیوی تست و بررسی ایمنی شاهین را منتشر کرد. با دقت به آمار صادرات گمرک جمهوری اسلامی ایران، می توان متوجه شد که تست های این خودرو در مراکز اسپانیایی و تایوانی انجام شده است. سایپا شاهین هم مانند سایر خودروهای موجود در بازار شش تست معروف ECE را پشت سر گذاشته و توانسته تا اعتبارنامه های این استاندارد را به دست آورد. اما تفاوت ماجرا اینجاست که سایپا ویدیوهای تست تصادف شاهین را منتشر کرده و اعلام نموده که در آینده نزدیک مستندات سایر تست ها را هم منتشر می کند. همچنین اتفاق سبب شد تا بسیاری از فعالان فضای مجازی مطالبه ای را در مورد نشر ویدیوهای تست تصادف خودروهای مختلف به راه بیایندازند و به خاطر این اقدام سایپا، ایمنی پایه شاهین در تصادف ها را بهتر از رقبای هم رده بدانند.  با نگاهی به این ویدیوها متوجه می شویم که ایمنی شاهین در هنگام تصادف، به نسبت رقبا خوب و قابل قبول است و تا حدی اصول بروزتری را نسبت به سایر خودروهای ملی در بحث توزیع نیروی ضربه دارد. سایپا شاهین دنده ای به دو کیسه هوای SRS مجهز است و ترمز ABS، EBD و BAS بر روی آن نصب شده است. تا اینجای کار با در نظرگیری نشر ویدیوی تست تصادف شاهین، می توان وضعیت این سدان جدید را در بحث ایمنی مناسب و تا حدی بهتر از رقبا دانست. اما بدیهی است که توقع می رود تا سایپا ایمنی خودرویی مانند شاهین را با اضافه کردن برخی امکانات افزایش دهد. امروز بسیاری مشتریان بازار خودرو توقع دارند تا خودروهای ملی هم به امکاناتی نظیر سامانه کنترل پایداری، کیسه های هوای جانبی و پرده ای، سامانه پیشگیری از هرزگردی و… مجهز شوند. اما با وجود این توقع ها هنوز چنین امکاناتی را در سایپا شاهین دنده ای نمی بینیم. البته این خودروساز اعلام نموده که در تیپ های کامل تر سایپا شاهین و سایپا آریا (نسخه کراس اوور پلتفرم SP100) امکاناتی نظیر کیسه هوای جانبی جلو، کیسه هوای پرده ای یک پارچه، سامانه کنترل پایداری و پیشگیری از هرزگردی نصب خواهد شد.

نگاهی به ابعاد و اندازه سایپا شاهین

در بررسی ابعاد و اندازه سایپا شاهین باید توجه داشته باشیم که با یک خودروی کلاس C طرف هستیم. خودرویی که از نظر کلاس فنی در برخی تعاریف، با سدان های B پلاس هم رقیب می شود و به عنوان مثال در کنار رانا پلاس قرار می گیرد. اما باید بدانید که از نظر ابعاد کابین، شاهین به مراتب بزرگتر از رانا پلاس است و فاصله محوری بیشتری را دارد.

فاصله محوری سایپا شاهین ۲۶۵۰ میلی متر است. تارا با فاصله محوری ۲۶۵۲ و دنا پلاس با فاصله محوری ۲۶۷۱ از جمله سدان های کلاس C هستند که با اختلاف ۲ و ۲۱ میلی متری در رقابت با سدان جدید سایپا قرار می گیرند. با توجه به اینکه شاهین از اصول پایه پلتفرم B تویوتا استفاده می کند و تا حدی اصول طراحی به روزتری را دارد، می بینیم که به خاطر همین مسئله، با عرض ۲۰۵۰ میلی متر (از آینه تا آینه) پهن تر از رقبای نام برده به چشم می آید. در بحث طول باید گفت که این سدان سایپا از تارا و دنا پلاس کوتاه تر است و با ارتفاع ۱۴۹۰ میلی متری، تا حدی قد بلندتری نسبت به رقبای ایران خودرویی دارد.

با این وجود فضای کاربردی صندوق عقب سایپا شاهین ۴۲۰ لیتر اعلام شده است. این در حالی است که دنا پلاس با ۵۰۰ لیتر و تارا با ۶۴۰ لیتر فضای بار بیشتری را در اختیار سرنشینان می گذارند. در بحث جرم خودرو هم شاهین حدود ۳ کیلوگرم از دنا پلاس سنگین تر است و نسبت به تارا نزدیک به ۱۱۰ کیلوگرم جرم بیشتری را دارد. جرم خالص سایپا شاهین دنده ای ۱۲۶۰ کیلوگرم اعلام شده است.

پشت فرمان سایپا شاهین دنده ای تیپ G

وقتی برای تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای پشت فرمان آن می نشینید، با نکات مختلفی مواجه می شوید. اولین نکته که شاید از همان ابتدای کار به چشم بیاید، نوع کیفیت متریال به کار رفته در داشبورد و رودری ها است. با وجود اینکه دقت ساخت این قطعات بالا بوده و ضایعات پلاستیکی در بخش های مختلف آن دیده نمی شود، اما این توقع وجود دارد تا فضای کابین شاهین زیبایی بیشتری را داشته باشد. در ساخت کابین شاهین از متریال پلی پروپیلن 20TD استفاده شده و در بخش هایی ماند دریچه های هوا متریال ABS به چشم می خورد. با وجود اینکه برخی به زیبایی ظاهری این داشبورد انتقاد دارند، اما باید بدانیم که متریال استفاده شده در کابین این خودرو، کیفیت بیشتری را نسبت به برخی رقبا دارد و تنها اگر روکش و تزئینات کابین قویتر طراحی و اجرا شوند، این انتقاد هم قابل حل شدن است. البته در مورد این موضوع مرکز تحقیقات سایپا می گویند که تیپ های گران تر شاهین با تزئینات کابینی به روزتری به بازار معرفی خواهند شد.

اما در کنار این نقدها به متریال کابین، نباید فراموش کرد که جا نمایی دکمه ها، جای قرار گیری دست بر روی رودری ها، زاویه دید و دقت مونتاژ خودرو در بخش کابین شاهین خوب و مناسب است. همچنین استفاده از متریال پلی پروپیلن 20TD و ساخت داشبورد یک پارچه در خودروها سبب می شود تا این قطعه طول عمر بیشتری نسبت به داشبوردهای چند تکه داشته باشد و دیرتر به صدا بیافتد. البته که برای انجام تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای، نمونه صفر کیلومتر در اختیار ما قرار گرفت و فعلا نمی توانیم در مورد این موضوع اظهار نظر قطعی داشته باشیم و مطالب گفته شده بر اساس منطق استفاده از چنین متریال و فرایند ساختی است.

یکی از نکات مثبتی که در ۵ روز تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای به آن رسیدیم، راحتی و طراحی مناسب صندلی های این سدان جدید بود. صندلی راننده در این خودرو به صورت دستی و در شش جهت تنظیم می شود. همچنین ستون فرمان هم در دو جهت قابل تنظیم است و ترکیب این دو موضوع باعث می شود تا بتوانید دید مناسب را با توجه به جثه خود به دست آورید. سایپا شاهین دنده ای با وجود اینکه از صندلی برقی در بخش جلو بی بهره است، اما راحتی بیشتری نسبت به دنا پلاس را در این بخش به راننده و سرنشین منتقل می کند. فاصله صندلی های جلو از دَرها مناسب است و می توان گفت که صندلی های این خودرو در جای مناسب نصب شده اند. در بخش صندلی ها هم برخی افراد می گویند که باید از روکش چرم برای این خودرو استفاده شود. اما سایپا می گوید که در شاهین G از صندلی های پارچه ای استفاده می کند و در تیپ های بعدی تریم داخلی چرمی و صندلی های برقی را ارائه می دهد.

همان طور که در بالا اشاره شد، سایپا شاهین دنده ای در تمام تیپ ها به استارت دکمه ای مجهز است. برای روشن کردن این خودرو ابتدا لازم است تا کلاچ را تا انتها فشار دهید تا چراغ روی دکمه استارت سبز شود. در صورتی که این کار را انجام ندهید، خودرو روشن نمی شود. دلیل وجود این فرایند به خاطر جلوگیری از بروز برخی حوادث ساده مانند روشن کردن خودرو در دنده، است. وقتی سایپا شاهین دنده ای برای انجام تست و بررسی روشن می شود، حالت عادی و معمولی دارد و نمی توان توصیف خاصی را برای آن ارائه داد. در این خودرو هم می بینیم که مانند رقبا، در حالت ایستاده لرزش خاصی به کابین منتقل نمی شود. البته وجود BCMهای نسل جدید در پیشرانه شاهین سبب شده تا لرزش موتور به شکل چشم گیری کاهش پیدا کند.

وقتی تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای را با رانندگی آغاز می کنیم، با کلاچ نرم و قابل قبولی طرف می شویم. همچنین جعبه دنده 5F18 بسیار ما را به یاد جعبه دنده JHQ می اندازد که ترکیبی جدید از ضرایب کوتاه و بلند است. تعویض دنده در شاهین دنده ای نرم و راحت انجام می شود و می توان گفت که استفاده از گیربکس شاهین دنده ای تا حدی راحتتر از استفاده از گیربکس دستی دنا پلاس است. اما در نظر داشته باشید که فاصله دنده ها در پنل تعویض دنده تا حدی زیاد است و برای رفتن به هر دنده، باید مسیر نه چندان کوتاهی را طی کرد. با توجه به اینکه حداکثر گشتاور ۱۶۵ نیوتن متر پیشرانه در دور کمتر از 1800RPM در اختیار راننده گذاشته می شود، می توان رانندگی نه چندان پیچیده ای را با شاهین دنده ای تجربه کرد. وجود گشتاور بالا در دور موتور پایین و از سویی ضرایب جعبه دنده 5F18 سبب می شود تا در این خودرو به نسبت رقبای تنفس طبیعی نیاز کمتری به تعویض دنده و معکوس کشیدن داشته باشیم. ترکیب این توان گشتاوری با ضرایب مناسب جعبه دنده، سبب گردید تا در تست و بررسی سایپا شاهین بتوانیم سربالایی جاده لواسان را با دنده ۳ و بدون نیاز به معکوس کشیدن و با محدوده سرعت ۲۵ تا ۴۰ کیلومتر بر ساعت طی کنیم. توجه داشته باشید که این اتفاق بدون فشار به پیشرانه و ریپ زدن خودرو رخ داد. همچنین به توجه به ضریب دنده ۴ و پنج، می توان در این خودرو به سرعت های فراتر از ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت رسید.

نمایشگر تعویض دنده شاهین نیز در میان عقربه های جلو آمپر قرار دارد و به سامانه GSI معروف است. این سیستم در کنار نمایش وضعیت جعبه دنده، در حالت های رانندگی مختلف بهترین دنده را به راننده پیشنهاد می کند. به عنوان مثال در هنگام شتاب گیری ها در صورت مساعد بودن شرایط، دنده کمتر را به راننده پیشنهاد می کند و در هنگام رانندگی های عادی، دنده ای برای رسیدن به مصرف سوخت کمتر را به راننده می گوید. همچنین در هنگام ترمزگیری ها و کاهش سرعت نیز، سامانه GSI شاهین کم کردن دنده ها را به راننده هشدار می دهد.

عملکرد فرمان برقی در سایپا شاهین مناسب است و هنگام تست و بررسی این خودرو، با فرمانی مناسب و مشابه به سایر رقبا طرف بودیم. در بخش پایداری هم باید اشاره کرد که این خودرو وضعیت مناسب و قابل قبولی را دارد و در رانندگی های شهری و جاده ای که با آن تجربه کرده ایم، عملکرد مناسبی را از خود نشان داد. البته بدیهی است که حضور امکاناتی نظیر سامانه کنترل پایداری و پیشگیری از هرزگردی می تواند اطمینان خاطر بیشتری را قبل آغاز رانندگی به راننده بدهد و امیدواریم که در آینده نزدیک این ویژگی بر روی شاهین و سایر خودروهای داخلی به صورت استاندارد پایه قرار بگیرد.

در بخش سواری باید گفت که طی چند روز تست و بررسی سایپا شاهین دنده ای، با نرمی مناسبی طرف بودیم. سایپا شاهین را می توان خودرویی نرم و قابل قبول دانست و در این بخش امتیاز بیشتری را برای این سدان جدید نسبت به رقبا در نظر گرفت. عدم وجود کوبش های شدید و انتقاد ضربه کابین، تعادل مناسب در پیچ ها و نبود حرکات عرضی بیش از حد باعث می شود تا راحتی قابل قبولی را در بخش جلو و عقب شاهین داشته باشید. البته نبود زیر آرنجی در صندلی های عقب این خودرو نوعی ضعف به حساب می آید و می تواند لذت سفر را برای خانواده های ۴ نفره کاهش دهد. همچنین خودرویی که برای تست و بررسی سایپا شاهین در اختیار اسب بخار بود، کنسول میانی و زیرآرنجی بخش جلو را نداشت. سایپا پیش از این در نمایشگاه های خودرو نمونه هایی از شاهین را به نمایش گذاشته بود که دارای زیرآرنجی و کنسول میانی جلو بودند. بدیهی است که نبود این آپشن نقدی درست و به جا است و در ویدیوی تست و بررسی شاهین هم به آن اشاره شد. با این حال شاهد بودیم که سایپا در آخرین اطلاع رسانی های خود در مورد ویژگی های شاهین G، نصب کنسول میانی و زیرآرنجی جلو را در نمونه های تحویلی به مشتریان اعلام کرد.

با وجود اینکه سیستم تعلیق شاهین خوب کار می کند و صدای ناچیزی را از کف جاده به اتاق خودرو منتقل می کند، اما صدا پیشرانه این خودرو در دور موتورهای فراتر از 3600RPM تا حدی زیاد است. البته که در بخش زیر می توانید جدول تست نفود صدا به کابین سایپا شاهین دنده ای را مشاهده کنید و متوجه شوید که در برخی حالت ها، شاهین کابین ساکت تری را نسبت به رقبا دارد. اما دوباره به خاطر حضور پیشرانه ۸ سوپاپ در این خودرو، نبود یک پیشرانه ۱۶ سوپاپ به چشم می آید. بدیهی است که پیشرانه های ۱۶ سوپاپ نسبت به پیشرانه های ۸ سوپاپ هم رده، حجم صدای کمتری را در دورهای بالا تولید می کنند و از سویی صدای بهتری را هم دارند. یکی از دلایلی که نفوذ صدای موتور در کابین شاهین احساس می شود، نوع صدای این پیشرانه ۸ سوپاپ و توربو است. زیرا عموماً پیشرانه های ۸ سوپاپ و ۴ سیلندر صدای جذابی را ندارند و صدای زیاد این موتورها نمی تواند برای بسیاری منطقی و قابل قبول باشد.

در بحث ترمز باید گفت که در تست و بررسی این بخش از سایپا شاهین دنده ای، عملکرد خوبی را مشاهده کردیم. پمپ خلاء این خودرو عملکردی بهتر نسبت به سایر خودروهای توربوی داخلی دارد و می توان روی ترمزهای این خودرو حساب کرد. به عبارت ساده تر، وقتی برای اولین بار پشت فرمان شاهین می نشینید، نیاز نیست تا مدت زمان زیادی را برای پیدا کردن بهترین محدوده ترمزگیری صرف نمایید. در شرایط مختلف ترمزگیری شاهد بودیم که سامانه های سه گانه ترمز شاهین عملکرد خوبی را دارند. همچنین یکی از نکاتی که باعث می شود تا شاهین ترمزهای بهتری را نسبت به برخی رقبای داخلی داشته باشد، تعادل بهتر آن در هنگام ترمزگیری های شدید است.

در مورد شتاب گیری با شاهین دنده ای هم باید گفت که این خودروی در جایگاه معمولی قرار دارد. اگر این خودرو را یک سدان ۱۱۰ اسب بخار و با گشتاور ۱۶۵ نیوتن متر بدانیم و جرم ۱۲۶۰ کیلوگرم آن را هم در نظر بگیریم، شتاب در محدوده ۱۳ ثانیه شاهین در شهری مثل تهران معمولی و قابل قبول است. اما اگر در نظر بگیریم که در شناسنامه این خودرو فناوری توربو لحاظ شده است، می توانیم توقع شتاب بهتری را از این خودرو داشته باشیم. با این حال سایپا شاهین دنده ای با همین پیشرانه می تواند در شرایط واقعی و فرایند تست مشابه در تهران، بر اساس سنجش های از روی ECU و بر مبنای GPS شتاب مشابه به دنا پلاس دنده ای، رانا پلاس، سورن پلاس و… را داشته باشد. اما باید در نظر داشته باشیم که رسیدن به حداکثر گشتاور در دور موتور 1760RPM سبب می شود تا شاهین شتاب ثانویه بهتری را نسبت به رقبا داشته باشید. البته این معیار متفاوت از سرعت نهایی است و کشش خودرو در در دنده های بالاتر در نظر دارد. اگر جدول گشتاور-دور موتور سایپا شاهین و رقبای تنفس طبیعی این خودرو را با اعدادی مشابه ترسیم کنیم، به حجم زیر نمودار (انتگرال) بیشتری برای شاهین می رسیم که این نکته یکی از دلایل تئوری برای اثبات شتاب ثانویه بهتر این خودرو نسبت به سایر نمونه های تنفس طبیعی است.

در پایان هم به مصرف سوخت این خودرو اشاره می کنیم. طی تست و بررسی چند روزه اسب بخار از سایپا شاهین، به عددی در محدوده ۷.۸ تا ۸.۴ در شرایط واقعی و با رانندگی در شهر و جاده رسیدیم. به همین دلیل می توان این سدان جدید در جایگاه یکی از خودروهای کم مصرف داخلی دانست.

نتایج تست نفوذ صدا به کابین سایپا شاهین دنده ای G:

آلبوم تصاویر سایپا شاهین دنده ای تیپ G:

عکس ها: علیرضا پاداش / عرفان حمیدی

قیمت سایپا شاهین دنده ای تیپ G چه قدر است؟

شورای رقابت در اولین قیمت گذاری خود برای سایپا شاهین دنده ای تیپ G قیمت نزدیک به ۲۳۶ میلیون تومان را به صورت خالص برای این خودرو تعیین کرد که پس از اضافه شدن مالیات، عوارض، هزینه بیمه، شماره گذاری و… قیمت این سدان ملی به ۲۶۸ میلیون تومان رسید.
ایمنی سایپا شاهین در چه وضعیتی است؟

آن چه که مشخص است، خودروسازی سایپا توانسته تا استاندارد شش گانه ایمنی ECE و EEC را برای شاهین دریافت کند. این خودرو به دو کیسه هوای SRS مجهز است و ترمزهای ABS، EBD و BAS در چهار چرخ دیسکی آن دیده می شود. البته نبودن سیستم کنترل پایداری در نسخه های دنده ای شاهین، نقدی است به جا که جامعه کارشناسان صنعت خودرو به آن دارند.

سایپا شاهین دنده ای در تیپ G چه امکاناتی را دارد؟

فرمان کمکی برقی، سانروف، سنسور نور، استارت دکمه ای، آینه های تاشو برقی، تریم داخلی پارچه، کنترل سیستم صوتی از روی فرمان، نمایشگر لمسی، رهیاب ماهواره ای، سنسور پارک و دوربین عقب، سامانه مدیریت خودرو، نمایشگر و دستیار تعویض دنده GSI، رینگ آلومینیومی، BCM و… از جمله امکانات شاهین دنده ای در تیپ G است.

مشخصات فنی شاهین در نسخه دنده ای چیست؟

سایپا شاهین دنده ای به پیشرانه ۱.۵ لیتری توربو شارژر مجهز است که ۴ سیلندر و ۸ سوپاپ دارد. این پیشرانه ۱۱۰ اسب بخار را با گشتاور ۱۶۵ نیوتن متر تولید می کند و توان پیشرانه از طریق جعبه دنده دستی ۵ سرعته به چرخ های جلوی شاهین می رسد.