پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

انواع دیسک های ترمز و ویژگی های آن ها

سیستم ترمز خودروها شامل چند بخش اصلی است که عبارتند از لنت ترمز (Brake Pad)، کلیپر ترمز (Brake Caliper)، روغن ترمز، بوستر ترمز (Brake Booster) و دیسک (Disc).

همه بخش های نام برده شده دارای انواع و اقسام گوناگونی هستند که با توجه به نیاز و نوع خودرو انتخاب می شوند و در خودرو به کار گرفته می شوند.

دیسک ترمز نیز یکی از قطعاتی است که انواع مختلفی دارد. هر کدام از این دیسک ها ویژگی های مربوط به خود را دارند و با توجه به نیاز خودرو می توان از آن ها استفاده کرد. در ادامه انواع دیسک های ترمز و همچنین ویژگی های مهم آن ها توضیح داده شده است.

دیسک یکپارچه (Solid Disc)

ساده ترین دیسک موجود در بازار دیسک یکپارچه است. ساختار آن ها مانند یک بلوک یکپارچه فلزی است، از این رو تولید آن بسیار ساده و ارزان است، به همین دلیل ارزان ترین دیسک موجود در بازار است. مشکل اصلی این نوع از دیسک ها تبادل حرارتی آن هاست. این دیسک ها به علت این که به صورت یکپارچه قالب گیری می شوند، کاملاً از فلز تشکیل شده اند، سنگین اند و هیچ هوایی وارد قسمت میانی آن ها نمی شود و به همین دلیل به راحتی خنک کاری نمی شوند. این عیب باعث می شود به کلیپر آسیب برسد و مصرف لنت نیز افزایش یابد.

دیسک مجرادار (Vented Disc)

امروز تقریباً در همه خودروهای تولیدی دنیا از دیسک هایی استفاده می شود که بین لایه بیرونی و درونی آن فضایی خالی ایجاد شده است تا هوا بین دو لایه از دیسک جریان یابد و به این ترتیب از دمای مجموعه کاسته شود. بین دو لایه دیسک بیرونی و درونی کانال هایی برای عبور هوا طراحی شده اند، این کانال ها باعث می شوند گرمای تولیدشده در اثر اصطکاک بین دیسک و لنت، در مجموعه باقی نماند و توسط هوای در جریان از مجموعه خارج شود. وجود این کانال ها باعث می شود دیسک بیش از اندازه گرم نشود و به دنبال آن ترک برندارد و همچنین از مصرف لنت نیز کاسته می شود.

در طول زمان شکل و شمایل کانال های درون دیسک تغییر یافته است، این تغییرات در راستای کاهش حداکثری دما صورت گرفته است و اساس آن ها علم سیالات و انتقال حرارت است.

دیسک حفره دار (Drilled Disc)

در برخی از خودروها، بر حسب کاربردی که دارند، ترمزگیری های شدیدی اتفاق می افتد، در اثر این ترمزگیری های شدید گرد و گازهایی در اثر تماس لنت با دیسک تولید می شود که انباشته شدن این محصولات بین دیسک و لنت موجب می شود بازده سیستم ترمز کاهش یابد. با توجه به بروز چنین مشکلی، روزنه هایی بر روی دیسک ها به وجود می آورند تا گرد و گازهای حاصل از فضای بین لنت و دیسک تخلیه شود. به این ترتیب، هم بازده ترمزگیری بهتر می شود و هم به دلیل ایجاد روزنه ها، از وزن دیسک کاسته می شود.

با حفره دار کردن این دیسک ها از مساحت آن ها کاسته می شود، کاهش در مساحت دیسک موجب می شود تبادل حرارتی کم تری صورت گیرد و به همین ترتیب، دمای مجموعه افزایش می یابد. یکی دیگر از ویژگی های منفی این دیسک ها وجود نقاط حساس در اطراف حفره هاست که موجب می شوند در اثر قرار گرفتن تحت تنش زیاد، دیسک دچار ترک شود. امروز لنت ها از موادی ساخته می شوند که گرد و گاز کم تری در خود دارند، به همین دلیل به کارگیری این نوع از دیسک ها نیز کم تر می شود. اما همچنان شاهد هستیم که در بسیاری از خودروهای پرقدرت از این دیسک ها استفاده می شود، زیرا هم جذابیت خاصی به خودرو می بخشند و هم ساخت آن ها به گونه ای است که به ندرت پیش می آید دچار شکست شوند.

دیسک شیاردار (Grooved Disc)

دیسک های شیاردار همانند دیسک های حفره دار موجب می شوند گرد و گازهای حاصل از تماس لنت با دیسک از فضای بین آن دو تخلیه شوند. علاوه بر آن، شیارهای این دیسک ها موجب می شوند نیروی اصطکاک بین لنت و دیسک بیش تر شود که این مسئله موجب افزایش مصرف لنت می شود.

شیارهای ایجادشده برروی این دیسک ها متفاوت است، اما یکی از بهترین طراحی ها، طرح Jمانند است. این طرح علاوه بر این که هم جذابیت خاصی به خودرو می بخشد و هم به خروج بهتر گرد و گازهای حاصل کمک می کند، کاهش لرزش های حاصل از ترمزگیری را نیز به همراه دارد.

دیسک حفره دار(Dimpled Disc)

یکی دیگر از راه های خارج کردن گرد و گازها، به وجود آوردن گودی هایی بر روی سطح دیسک است. این گودی ها موجب می شوند گردها پس از تولید شدن بین دیسک و لنت در درون آن ها قرار گیرند و به محض جابه‌جایی گودی ها در اثر چرخش دیسک از مجموعه خارج شوند.

در برخی از دیسک ها شاهد ترکیب شدن این گودی ها با شیارها و یا حفره ها هستیم که این ترکیب منجر به بالا رفتن کارایی دیسک می شود.

دیسک سرامیکی کربنی (Carbon Ceramic)

سرامیک کربن مقاومت دمایی بالاتری نسبت به فلز دارد، یعنی در مقابل نیروی اصطکاک برابر، افزایش دمایی کم تر از فلز دارد. ویژگی دیگر این دیسک ها این است که در فشار بالای ترمز، تغییر شکل کم تری نسبت به دیسک های فلزی از خود نشان می دهد و همچنین از وزن کم تری نیز برخوردار است. علت رایج نبودن این دیسک ها نیز قیمت بالای آن هاست که از توان بسیاری از شرکت های خودروساز خارج است.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار