پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

فیلترهای خودرو را چه زمانی تعویض کنیم؟

فیلترهای خودرو جزو لوازم مصرفی محسوب می شوند و هر کدام از آن ها عمر مفیدی دارند. از این رو باید در زمان مناسب، آن ها را تعویض کنیم تا پیش از این که منافذ آن ها به طور کامل بسته شوند، یک فیلتر نو با منافذ باز، عمل جلوگیری از ورود ناخالصی ها را انجام دهد.

بدون استثنا همه خودرو دارای برخی قطعات اند که عمر محدودی دارند و پس از مدتی کارایی خود را از دست می دهند. به این قطعات، لوازم مصرفی می گویند و به دلیل عمر محدودشان باید در دوره های زمانی و یا مسافت های طی شده مشخص تعویض شوند. برای مثال، روغن موتور، روغن گیربکس، تایرها، لنت و فیلترها از جمله لوازم مصرفی معروف اند که تقریباً همه راننده ها با آن ها آشنایی دارند.

یکی از مهم ترین لوازم مصرفی خودروها فیلترهای مختلف به‌کاررفته در آن هاست. در ادامه انواع فیلترها و همچنین زمان تعویض آن ها به طور کلی توضیح داده شده است.

فیلتر چیست؟

فیلترهای خودرو در بخش های مختلفی از آن قرار می گیرند و از ورود ناخالصی ها و آلودگی ها به درون، کابین، موتور و گیربکس جلوگیری می کنند. این لوازم مصرفی دارای منافذ و حفره هایی هستند که عملکرد آن ها را مانند صافی یا آب‌کش می کند و از این طریق، ناخالصی ها و آلودگی های موجود را به خود جذب می کنند و مانع از ورود آن ها به بخش مورد نظر می شوند.

فیلترهای خودرو چه تعداد هستند؟

به طور کلی، در خودروهایی با گیربکس دستی ۴ فیلتر مهم و در خودروهایی با گیربکس اتوماتیک، ۵ فیلتر مهم داریم. فیلترهای هوا، کابین، روغن و بنزین هم در اتوماتیک ها وجود دارند و هم در دنده دستی ها، اما اتوماتیک ها به دلیل حساسیت بیش تر نسبت به دستی ها، یک فیلتر بیش تر برای گیربکس هم دارند که تعداد آن ها را به ۵ می رساند. پس به طور کلی، فیلتر هوا، فیلتر کابین، فیلتر روغن، فیلتر بنزین و فیلتر گیربکس اتوماتیک اند که در خودروها وجود دارند و باید در زمان مناسب تعویض شوند.

انواع فیلترهای خودرو و زمان تعویض آن ها

۱. فیلتر کابین (Cabin Or Pollen Filter)

فیلتر کابین، قبل از هوای ورودی به درون کابین قرار می گیرد و ناخالصی ها، گرد و خاک و بسیاری از ریزگردها را به خود جذب می کند و از طرفی دیگر، مانع از ورود برگ درختان و آشغال های بزرگ تر به درون سیستم تهویه خودرو می شود. این فیلتر قبل از این که هوای بیرون خودرو وارد سیستم تهویه شود آن را تصفیه و از ورود کثیفی ها به درون کابین جلوگیری می کند.

بنابراین با توجه به عملکرد این فیلتر، می توان نتیجه گرفت تعویض به موقع آن می تواند هوای تازه تری وارد کابین کند، عمر سیستم تهویه را بالا ببرد و همچنین فضای درون کابین را تمیزتر نگه دارد.

زمان تعویض فیلتر کابین

زمان تعویض فیلتر کابین می تواند متغیر باشد، بنابراین بهتر است در هر سرویس دوره ای میزان سلامت آن بررسی شود و در صورت لزوم آن را تعویض کرد، اما به طور کلی، بهتر است خودروهایی که در شهرهای آلوده تردد می کنند، در هر سرویس دوره ای فیلتر کابین خود را تعویض کنند، اما اگر چنین نیست بهتر است هر یک سرویس در میان این کار را انجام دهند.

۲. فیلتر هوا (Air Filter)

فیلتر هوای موتور قبل از ورود هوا به دریچه گاز قرار می گیرد و ساختار آن به گونه ای‌ست که می تواند گرد و خاک و ذرات ریز موجود در هوا را به خود جذب کند و مانع از آسیب رسانی توسط آن ها به موتور شود. در صورت نبودن فیلتر هوا، گرد و خاک و ذرات ریز موجود وارد موتور می شوند و می توانند بر روی دیواره سیلندر خط بیاندازند و به موتور آسیب بزنند. از این رو، به‌کارگیری این فیلتر بسیار مهم است و دقت در تعویض به موقع آن نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. ساختار فیلترهای هوا نیز مانند فیلترهای کابین است، اما منافذ فیلترهای هوا به دلیل اهمیتی که دارند ریزتر است و از ورود ذرات بسیار ریز هم جلوگیری می کند.

زمان تعویض فیلتر هوا

افزایش بازدهی موتور، کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر موتور از نتایج تعویض به موقع فیلتر هواست. از این رو، بهتر است این فیلتر را در هر سرویس دوره ای یا هر ۵ هزار کیلومتر تعویض کرد. البته برخی فیلترهای افترمارکت نیز هستند که نیاز به تعویض ندارند و فقط باید آن ها را با مواد مخصوص خود شست‌وشو داد. اطلاعات بیش تری در مورد این فیلترها در لینک پایین آمده است.

حتماً بخوانید: تفاوت بین فیلتر هوای افترمارکت و فابریک در چیست؟

۳. فیلتر روغن (Oil Filter)

عملکرد فیلتر روغن با فیلتر هوا و کابین کمی متفاوت است. فیلترهای هوا و کابین، آلودگی هایی که از محیط وارد خودرو می شوند را جذب می کنند، اما فیلتر روغن، آلودگی هایی که در اثر عملکرد موتور به وجود می آید را به خود جذب می کند و مانع از ورود دوباره آن ها به مدار روغن کاری می شود.

در حین عملکرد موتور، پلیسه ها یا ذرات ریز فلزی از موتور جدا و به روغن وارد می شوند، از طرفی دیگر، برخی گرد و خاک هم از فیلتر بنزین و هوا عبور کرده و وارد موتور می شود و در نهایت، روغن موتور آن ها را به خود جذب می کند. به این ترتیب، روغن موتور در حین جریانی که دارد، کثیفی های ناشی از عملکرد موتور را در خود حل می کند. در این زمان فیلتری در مسیر جریان روغن قرار می گیرد که آن کثیفی ها را به خود جذب می کند و مانع از ورود دوباره آن ها به مدار روغن کاری می شود.

زمان تعویض فیلتر روغن

با توجه به نحوه عملکرد فیلتر روغن می توان فهمید که اهمیت تعویض آن حتا از فیلتر هوا هم بیش تر است. از این رو، فیلتر روغن را باید بدون استثنا در هر سرویس دوره ای که تعویض روغن انجام می شود تعویض کرد، زیرا عملاً در صورت تعویض روغن و عدم تعویض فیلتر روغن، کار بیهوده ای انجام شده است.

بر روی قوطی بسیاری از روغن ها نوشته شده است تا ۸ یا ۱۰ هزار کیلومتر می توانند کار کنند، اما باید بدانید که خودروی شما درجا هم کار می کند (Idling) و طی این درجا کار کردن به کارکرد خودرو، که در کلاستر نمایش داده می شود، اضافه نخواهد شد. از این رو، بهتر است در کارکردهای زیر ۸ یا ۱۰ هزار کیلومتر (ترجیحاً هر ۵ هزار کیلومتر) روغن موتور و فیلتر روغن را تعویض کند.

۴. فیلتر بنزین یا صافی بنزین (Fuel Filter)

با توجه به کیفیت پایین بنزین های ایران، کثیفی ها و گرد و غبار زیادی در آن وجود دارد و وظیفه جلوگیری از ورود این کثیفی ها به مسیر سوخت رسانی خودرو بر عهده فیلتر بنزین است. فیلتر بنزین نه تنها در خودروهای ایرانی بلکه در همه خودروهای جهان وجود دارد، زیرا احتمال وجود ناخالصی ها در سوخت هر کشوری به میزان کم یا زیاد هست. البته بهتر است که این قطعه را فیلتر سوخت بنامیم، زیرا خودروهای دیزلی نیز به این فیلترها مجهز هستند.

زمان تعویض فیلتر بنزین

در صورت گرفتگی فیلتر بنزین یا سوخت، پمپ بنزین بیش تر تحت فشار قرار می گیرد تا بنزین را پمپاژ کند و در اثر این افزایش فشار، بخشی از آلودگی های انباشته شده در فیلتر وارد انژکتورها و ریل سوخت می شود و عملکرد آن ها را تضعیف می کند. با تعویض نکردن به موقع فیلتر سوخت، شتاب‌گیری خودرو کند می شود، پمپ سوخت تحت فشار بیش تری کار می کند و عمرش کوتاه می شود، روشن کردن خودرو سخت تر می شود و انژکتورها سریع تر از کار می افتند.

از این رو، بهتر است هر دو سال یا هر ۵۰ هزار کیلومتر آن را تعویض کنید. البته برای دانستن زمان دقیق این فیلتر بهتر است به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.

۵. فیلتر گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission Filter)

گیربکس های اتوماتیک نسبت به گیربکس های دستی بسیار حساس تر هستند، از این رو، هم روغن به‌کاررفته در آن ها متفاوت است و هم این که روغن آن باید توسط فیلتری تصفیه شود. وجود کلاچ ها، چرخ دنده های حساس تر و همچنین کنترل آن ها با کامپیوتر مخصوص، موجب می شود نیاز به مراقبت بیش تری داشته باشند و از این رو، برای آن ها فیلتری در نظر گرفته می شود.

زمان تعویض فیلتر گیربکس اتوماتیک

از آن جایی که این روزها در ایران، خودروهایی با گیربکس های AT ،CVT و دوکلاچه تردد می کنند، بهتر است برای دانستن زمان دقیق تعویض روغن و فیلتر گیربکس اتوماتیک خود به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید و از آن مطلع شوید، اما به طور کلی، بهتر است هر ۵۰ یا ۶۰ هزار کیلومتر روغن گیربکس اتوماتیک به همراه فیلتر آن را تعویض کنید.