پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

اهمیت تسمه دینام در عملکرد خودرو و زمان تعویض آن

تسمه دینام یکی از تسمه‌های حیاتی در سیستم برق خودروست. این تسمه برای انتقال قدرت از موتور خودرو به دینام استفاده می‌شود و در فعالیت صحیح دینام برای تولید برق عملکرد مهم و اساسی دارد.

تسمه‌ها اغلب از جنس لاستیک ساخته می‌شوند، که از مواد مقاوم و انعطاف‌پذیر تشکیل شده‌اند. جنس لاستیک به تسمه‌ها امکان انعطاف و کشش می‌دهد تا بتوانند قدرت را از منابع پیشرانه مانند موتور به اجزای دیگر خودرو منتقل کنند. وظیفه عمومی تسمه‌ها در خودروها، انتقال قدرت و گشتاور از موتور به اجزای دیگر است. به عنوان مثال، در سیستم‌های تسمه‌ای در خودرو، تسمه‌ها ممکن است برای انتقال قدرت از موتور به دینام برای تولید برق، پمپ‌ها برای انتقال مایعات مانند آب خنک کننده موتور و سیستم ترمز، کمپرسورها برای فشرده‌سازی هوا در سیستم تهویه و غیره استفاده شوند.

در طول زمان، به دلیل استفاده مداوم و شرایط کاری سخت، تسمه‌ها ممکن است خراب شوند یا کشش آن ها کاهش یابد. به همین دلیل، تعویض دوره‌ای تسمه‌ها و تأمین تسمه‌های سالم و قابل اعتماد بسیار مهم است تا عملکرد صحیح خودرو حفظ شود.

تسمه دینام چیست و چه کاربردی در خودرو دارد؟

تسمه دینام (یا تسمه آلترناتور) یکی از اجزای حیاتی در سیستم برق خودروست. وظیفه اصلی این تسمه، انتقال حرکت از موتور خودرو به دینام (آلترناتور) برای تولید برق الکتریکی است. معمولاً از جنس لاستیک مقاوم ساخته شده و بر روی پولی های موتور و دینام قرار می‌گیرد. از این تسمه گاهی اوقات با نام تسمه پروانه نیز نام برده می‌شود. بدون وجود دینام باتری کار نخواهد کرد و اگر اندکی با بخش فنی خودرو آشنا باشید حتماً می‌دانید این تسمه چه نقش مهمی در این فرآیند ایفا می‌کند.

دینام واقعاً وظیفه مهمی در کارکرد سیستم‌های برقی خودرو دارد. درست است که برق مورد نیاز برای اجزای الکتریکی خودرو از طریق شارژ باتری تأمین می‌شود. بدون وجود دینام، خودرو فقط به باتری متکی خواهد بود و باتری تنها توانایی تأمین برق مورد نیاز را به مدت محدودی دارد. پس از مدت زمان مشخصی، باتری به طور طبیعی خالی می‌شود و نیاز به شارژ مجدد دارد.

دینام با حرکت پیشرانه (موتور خودرو) کار می‌کند و به عنوان یک ژنراتور فعالیت می‌کند. با چرخش دینام، توان مکانیکی به توان الکتریکی تبدیل می‌شود و این توان الکتریکی به صورت شارژ به باتری ارسال می‌شود. این شارژ باتری، سیستم‌های برقی خودرو را تأمین می‌کند. تسمه دینام نیز یک قسمت اساسی در دینام است و برای حفظ کارایی و عملکرد صحیح دینام، نیازمند تسمه دینام است. به این ترتیب، دینام با شارژ باتری، کارکرد سیستم‌های برقی خودرو را تأمین می‌کند و وجود تسمه دینام به منظور حفظ کارایی و عملکرد صحیح دینام ضروری است.

در خودروهای قدیمی معمولاً از تسمه‌های جداگانه برای هر قطعه استفاده می‌شد، اما در خودروهای امروزی معمولاً از یک تسمه مشترک به نام تسمه مارپیچ (Serpentine Belt) استفاده می‌شود. این تسمه یک تسمه بلند و باریک است که از جنس مقاومی ساخته شده است و بر روی پولی‌های مختلف قرار می گیرد.

تسمه مارپیچ به پولی تسمه دینام وصل می‌شود و با چرخش پولی‌ها، تسمه به حرکت درمی‌آید. این تسمه نیروی مکانیکی را به بخش‌های مختلف مانند دینام، واترپمپ، کمپرسور کولر و سایر قطعات مهم پیشرانه منتقل می‌کند. از آن جایی که تسمه مارپیچ نقش بسیار حیاتی در کارکرد صحیح خودرو دارد، هر گونه خرابی، کم کارکردی یا پارگی در آن می‌تواند باعث از کار افتادن بخش‌های مهم پیشرانه شود. بنابراین، نیازمندیم به سلامتی و عملکرد صحیح تسمه دینام توجه کنیم.

چگونه متوجه شویم زمان تعویض تسمه دینام است؟

به طور کلی، سرویس و نگهداری تسمه دینام کاری نسبتاً آسان است و با بازدیدهای دوره‌ای می‌توانید نشانه‌های استهلاک در آن را تشخیص دهید. در صورتی که علائم زیر را در تسمه مارپیچ خودرو مشاهده کنید، نشانه‌ای است که زمان تعویض آن فرا رسیده است:

سطح براق: بازدید چشمی می‌تواند براق شدن سطح تسمه را نشان دهد و همچنین ممکن است در هنگام رانندگی صدای خاصی از تسمه به گوش برسد. در این حالت، تسمه می‌تواند نیاز به تنظیم تنش داشته باشد تا چسبندگی خود را حفظ کند. اما اگر تسمه به مدت طولانی استفاده شده باشد، توصیه می‌شود آن را به طور کامل تعویض کنید.

ترک روی تسمه: هرگونه ترک‌خوردگی روی تسمه را باید جدی گرفت و تسمه را در اسرع وقت تعویض کرد.

روغنی شدن: وجود روغن روی تسمه نشان دهنده مشکلاتی در پولی تسمه است و ممکن است خطراتی را به دنبال داشته باشد.

کاهش قابلیت انعطاف‌پذیری تسمه: کاهش قابلیت ارتجاعی تسمه دینام به معنای کاهش انعطاف‌پذیری آن است. در این حالت، بخش پایین تسمه با پولی کم تر در تماس است و بنابراین اصطکاک لازم برای عملکرد صحیح را ندارد. اگر تسمه به این مرحله رسیده باشد، دیگر قابل استفاده نیست و تعویض آن ضروری است. در صورت مشاهده هر یک از این علائم در تسمه دینام خودرو، توصیه می‌شود تسمه را به سرعت تعویض کنید تا عملکرد صحیح سیستم‌های پیشرانه تضمین شود.

علائم خرابی تسمه دینام

همچنین برخی علائم دیگر نیز ممکن است به خرابی یا مشکلات تسمه مرتبط باشند، علائمی که عموماً با خرابی تسمه دینام ظاهر می‌شوند.

چراغ های ضعیف: زمانی که چراغ‌های خودرو به طور معمول نمی‌درخشند و به اصطلاح سوسو می‌زنند و ضعیف می‌شوند، احتمالاً مشکلی در تسمه دینام وجود دارد. تسمه دینام وظیفه شارژ کردن باتری را بر عهده دارد و هر گونه خرابی یا مشکل در تسمه ممکن است باعث اختلال در عملکرد دینام شود. این مشکلات می‌توانند باعث کاهش شدید در شارژ باتری شوند که نتیجه آن کاهش کیفیت نوردهی چراغ‌هاست.

از کار افتادن پیشرانه: اگر خودرو به طور ناگهانی خاموش شده، ممکن است عدم کار صحیح دینام، علت این اتفاق باشد. یکی از دلایل مشترک این موضوع پارگی تسمه دینام در زمان رانندگی است. زمانی که تسمه دینام پاره می‌شود، اتصال بین موتور خودرو و دینام قطع می‌شود و باعث خاموش شدن ناگهانی پیشرانه می‌شود. در این حالت، دینام قادر به تولید برق برای شارژ باتری نیست و عملکرد سیستم برق خودرو تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

چراغ هشدار باتری: حضور چراغ هشدار باتری در پشت آمپرها همیشه نشانه خرابی باتری نیست، بلکه ممکن است نشان دهنده وجود مشکل در دینام باشد. دینام وظیفه شارژ باتری را بر عهده دارد و در صورتی که دینام به درستی کار نکند، باتری قادر به شارژ شدن نخواهد بود. اگر شما باتری را بررسی کردید و مشکلی در آن پیدا نکردید، می‌توانید به تسمه دینام توجه کنید. ممکن است تسمه دینام خراب شده یا کشیده شده باشد، که باعث کاهش عملکرد دینام و عدم توانایی در شارژ کردن باتری می‌شود.

صدای جیغ: صدای جیغ که می‌شنوید، هرچند مستقیماً مرتبط با خرابی تسمه نیست، اما در برخی موارد مشکلات تسمه می‌توانند باعث ایجاد اصطکاک ناخواسته شوند و صدایی شبیه جیغ ایجاد کنند. اگر تسمه دینام پاره شود یا به هر دلیل دیگری خراب شود، باعث می‌شود که تسمه از محل خود بیافتد و به سایر قطعات موتور بخورد یا در آن ها اصطکاک ایجاد کند. این اصطکاک می‌تواند باعث تولید صداهای غیرطبیعی و شبیه جیغ شود.