پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

نحوه کار واترپمپ در موتور و علائم خرابی آن

با شروع به کار موتور و فعل و انفعالات درون آن، دمای کل موتور و قطعات اطراف آن بالا می رود.

افزایش دمای موتور تا حد مشخصی باعث می شود موتور عملکرد خوبی داشته باشد، اما افزایش دمای بیش از حد می تواند به موتور و اجزای اطراف آن آسیب جدی وارد کند و کارکرد آن ها را مختل کند. به همین دلیل دمای موتور باید در محدوده معینی باشد تا هم موتور بازده خوبی داشته باشد و هم به بقیه قطعات آسیب وارد نشود.

برای کنترل دمای موتور و نگه داشتن آن در یک محدوده معین به مکانیزمی نیاز داریم تا بتوانیم دمای آب را اندازه بگیریم و هرگاه این دما از مقدار تعریف شده فراتر رفت، بتوانیم با خنک کردن موتور از دمای آن بکاهیم.

برای تشخیص میزان گرمای آب درون موتور از قطعه ای به نام ترموستات استفاده می کنیم. این قطعه مانند شیری عمل می کند که در مسیر جریان آب از موتور به رادیاتور نصب می شود و در دو حالت کاملاً باز و کاملاً بسته عمل می کند.

برای به جریان درآوردن مخلوط آب و ضدیخ (Coolant) از پمپی استفاده می شود که با میل لنگ در ارتباط است، به جریان انداختن مخلوط خنک ساز آب و ضدیخ باعث می شود دمای موتور توسط این مخلوط کنترل شود.

این قطعه یا توسط تسمه از میل لنگ انرژی می گیرد و یا از طریق چرخ‌دنده ای به میل لنگ متصل می شود، بنابراین سرعت چرخش یا پمپاژ واترپمپ به دور موتور خودرو بستگی دارد و متناسب با آن است.

واترپمپ ها از نوع پمپ های گریز از مرکز یا سانتریفیوژال (Centrifugal) هستند و در آن ها از پره هایی استفاده شده است که با چرخش خود انرژی جنبشی سیال درون پمپ را افزایش می دهند، در هنگام خروج سیال از پمپ این انرژی جنبشی به فشار استاتیک تبدیل می شود و باعث می شود سیال به سمت نقاط کم فشار درون موتور حرکت کند.

کارکرد صحیح این قطعه بسیار مهم و حیاتی است و اهمیت آن به اندازه ای است که در صورت از کار افتادن آن ممکن است دمای موتور بیش از اندازه بالا رود و قطعات داخلی موتور به علت دمای بالا از فرم و شکل ایده آل خود خارج شوند و کارایی قبل را نداشته باشند.

نشانه های خرابی واترپمپ

۱- یکی از نشانه های خرابی واترپمپ نشتی آب از حوالی وسط موتور است و علت آن هم خرابی درزبندها (کاسه نمد Seal) و یا واشرهای (Gasket) به کار برده شده در آن است. در اثر نشتی سیال خنک کننده لکه هایی به رنگ سیال خنک کننده و لکه های زنگ زدگی در اطراف واترپمپ دیده می شود.

۲- فرسوده شدن بلبرینگ واترپمپ و به دنبال آن از کار افتادن پولی واترپمپ باعث می شود تسمه محرک آن به درستی کار نکند و به همین دلیل چرخش آن باعث بروز صدای مشخصی شود که خبر از وجود مشکل در آن ناحیه می دهد. فرسوده شدن بلبرینگ هم عمدتاً به علت خشک شدن روغن درون آن است که در اثر این اتفاق صدایی حاصل از ساییده شدن فلز بر روی فلز به گوش می رسد.

۳- افزایش دمای موتور نیز می تواند یکی از دلایل از کار افتادن واترپمپ باشد، زیرا در صورت عمل نکردن واترپمپ جریان سیال خنک ساز متوقف می شود و به همین دلیل سیال خنک شده توسط رادیاتور به مجراهای موتور راه پیدا می کند و همین باعث می شود دمای موتور به شدت افزایش یابد. البته افزایش دمای موتور به طور مکرر و سپس کاهش دما نمی تواند از علل خرابی واترپمپ باشد، زیرا در اثر خرابی واترپمپ دمای موتور به شدت زیاد می شود و کاهش نمی یابد.

۴- خروج بخار از درِ کاپوت نیز یکی از نشانه های خرابی واترپمپ و جریان نداشتن سیال خنک کننده در چرخه است.

محمد جبارزاده شیاده
پایگاه خبری اسب بخار