کروز کنترل (Cruise Control) چیست و چگونه کار می کند؟

کروز کنترل
کروز کنترل

یکی از آپشن ها و امکانات پرکاربرد خودروها، کروز کنترل (Cruise Control) است. این سیستم در جاده های صاف و بدون پیچ و خم به کمک راننده می آید و آسایش در رانندگی را برای او و سرنشینان فراهم می آورد.

فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید

اولین بار، از این سیستم در خودروهای آمریکایی استفاده شد، چراکه جاده های بین شهری در کشور آمریکا بسیار هموار، صاف و طولانی است، به همین دلیل نیاز بود مکانیزمی طراحی شود تا در این جاده ها به راننده کمک کند. راحتی راننده و سرنشینان در مسیرهای طولانی، عدم نیاز به کنترل پدال گاز توسط راننده و در نتیجه، خسته نشدن راننده و کاهش مصرف سوخت از مزایای این آپشن کاربردی است. عدم کارایی در ترافیک شهری و همچنین عدم توانایی در شناخت وضعیت جاده (خشک یا لغزنده) از معایب این سیستم است.

عملکرد این سیستم به این صورت است که با فعال کردن و تنظیم آن بر روی سرعت دلخواه، خودرو در همان سرعتی که راننده تنظیم کرده است به مسیر خود ادامه می دهد. پس از فعال کردن این سیستم راننده باید پای خود را از روی پدال گاز (Gas Pedal) بردارد، زیرا پس از شروع به کار این سیستم، کنترل دریچه گاز (Throttle) توسط کروز کنترل انجام می شود و نیاز به فشار دادن پدال گاز از بین می رود.

با فشار دادن پدال گاز و یا پدال ترمز، کروز کنترل غیرفعال می شود و راننده می تواند کنترل سرعت خودرو را بر عهده گیرد. این ویژگی باعث می شود در مواقع اضطراری، اگر راننده پدال گاز یا ترمز را فشرد، کروز کنترل غیرفعال شود و بنابر خواسته راننده سرعت خودرو کم یا زیاد شود.

در خودروهایی که دارای آپشن کروز کنترل هستند، اغلب از دکمه های کنترلی بر روی فرمان و یا یک اهرم کنترلی در کنار فرمان استفاده می شود. با استفاده از این سخت افزارهای کنترلی می توان وضعیت فعالیت این سیستم را مشخص کرد و سرعت دلخواه را تنظیم کرد.

بخش تنظیم کروز کنترل عمدتاً دارای ۴ بخش ON/OFF، CANCE، RES+ و SET- است.

ابتدا با فشار دادن دکمه ON/OFF، کروز کنترل را روشن می کنیم. پس از روشن شدن سیستم، چراغ مخصوص کروز کنترل در صفحه کیلومتر خودرو روشن می شود. با فشردن این دکمه، خودرو در حالت کروز کنترل قرار نمی گیرد، بلکه ECU را برای حالت کروز کنترل حاضر می کند.

نمایشگر کروز کنترل
نمایشگر کروز کنترل

سپس با فشار دادن دکمه SET- کروز را فعال می کنیم. در این زمان خودرو با همان سرعتی که در حال حرکت بود به مسیر خود ادامه می دهد. دقت داشته باشید که برای فعال شدن این سیستم نیاز است خودرو حداقل در سرعت ۴۰ یا ۵۰ کیلومتر بر ساعت در حال حرکت باشد (این سرعت در خودروهای مختلف، متفاوت است).

دکمه ست
دکمه ست

 برای افزایش سرعت خودرو در این حالت، باید دکمه RES+ را فشار دهیم. در اکثر خودروها با هر بار فشاردادن دکمه RES+ یک کیلومتر بر ساعت به سرعت خودرو در حالت کروز اضافه می شود، در نتیجه، برای افزایش سرعت خودرو به میزان ۱۰ کیلومتر بر ساعت نیاز است ۱۰ مرتبه دکمه RES+ را فشار دهیم.

کلید CANCEL برای غیرفعال سازی مقطعی کروز کنترل استفاده می شود، البته می توان با کمی تحریک پدال گاز و یا ترمز نیز این کار را انجام داد که شاید کمی خطرآفرین باشد.

همان طور که می دانیم از سیستم کروز کنترل بیش تر در خودروهای گیربکس اتوماتیک (Automatic Transmission) استفاده می شود، زیرا در این خودروها برای تعویض دنده نیاز به کلاچ گیری نیست و فقط با تغییر وضعیت دریچه گاز می توان سرعت خودرو را افزایش داد و دنده را عوض کرد. بنابراین سیستم کروز کنترل، که فقط کنترل دریچه گاز را بر عهده دارد، می تواند از سرعت های کم تری فعال شود، اما در برخی از خودروهای گیربکس دستی (Manual Gearbox) هم شاهد به کارگیری این سیستم هستیم. برای فعال سازی این سیستم در خودروهای گیربکس دستی نیاز است خودرو در سبک ترین دنده قرار گیرد (فعال سازی در سرعت های بالاتر نسبت به گیربکس اتوماتیک) و سپس کروز کنترل فعال شود، زیرا با قرارگیری خودرو در سبک ترین دنده، دیگر نیازی به تعویض دنده نیست و خودرو می تواند تا سرعت های بالا بدون تعویض دنده پیش برود. در این خودروها علاوه بر پدال گاز و ترمز، پدال کلاچ هم می تواند کروز کنترل را غیرفعال کند.

در خودروهایی که ارتباط بین پدال گاز و دریچه گاز از طریق سیم برقرار می شود، یک موتور الکتریکی وجود دارد. این موتور الکتریکی پس از فعال شدن کروز کنترل سیم گاز را به میزان لازم می کشد تا دور لازم برای موتور فراهم شود و خودرو به سرعت تعیین شده توسط راننده برسد.

دریچه گاز سیمی
دریچه گاز سیمی

این سیستم در خودروهایی که دارای دریچه گاز برقی هستند، به گونه دیگری عمل می کند. در این خودروها پدال گاز سیگنالی به ECU می فرستد و سپس ECU موتور برقی به کاررفته در دریچه گاز را به میزان لازم می چرخاند تا دریچه گاز باز شود و دور موتور افزایش یابد، به عبارتی، کنترل دریچه گاز به صورت الکتریکی انجام می شود. در این خودروها با فعال شدن کروز کنترل، ECU متناسب با سرعتی که راننده درخواست کرده است، دریچه گاز را باز می کند و پس از رسیدن به آن سرعت، دریچه گاز را در همان وضعیت به صورت ثابت نگه می دارد.

دریچه گاز برقی
دریچه گاز برقی

ممکن است در هر دو نوع دریچه گاز (سیمی و برقی)، با توجه به افت و خیزهای مسیر و همچنین تغییر جهت خودرو، نیاز باشد موقعیت دریچه گاز برای ثابت ماندن در سرعت تعیین شده تغییر کند. برای مثال، اگر در حال عبور از مسیری صاف بودیم و ناگهان به سربالایی رسیدیم، دریچه گاز توسط عملگر کروز کنترل بیش تر گشوده می شود تا توان بیش تری را در اختیار موتور قرار دهد که در نهایت، خودرو بتواند در همان سرعت باقی بماند.

در مجموع، باید گفته شود که کروز کنترل یک سیستم کنترلی است که با استفاده از سنسور سرعت (این سنسور بر روی گیربکس نصب می شود و سرعت خودرو را اندازه می گیرد)، میزان اختلاف بین سرعت لحظه ای خودرو و سرعت خواسته شده را می سنجد و متناسب با همین اختلاف، تعیین می کند که دریچه گاز چه مقدار بازتر شود. هر چه اختلاف بین سرعت لحظه ای خودرو و سرعت خواسته شده بیش تر باشد، کروز کنترل با بیش تر گشودن دریچه گاز، شتاب بیش تری را به دست می دهد تا زمان رسیدن به سرعت خواسته شده کم تر شود (کاهش تأخیر یا Lag). با نزدیک شدن سرعت لحظه ای خودرو به سرعت خواسته شده، به تدریج از میزان باز بودن دریچه گاز و همچنین شتاب خودرو کاسته می شود.

محمد جبارزاده شیاده

پایگاه خبری اسب بخار

۵ امتیاز از ۲ رای

تازه ترین اخبار و ویدیوهای خودرویی را در کانال تلگرام و اینستاگرام اسب بخار دنبال کنید.