پایگاه خبری اسب بخار
مرجع تخصصی اخبار و ویدیو خودرو

کلیپر ترمز Brake Caliper

یکی از بخش های مهم خودرو سیستم ترمزگیری آن است که از بخش های مختلفی تشکیل شده است. کنار هم قرار گرفتن همه این قطعات یک مجموعه هیدرولیکی – مکانیکی را در اختیار راننده قرار می دهد تا با استفاده از آن بتواند در صورت نیاز از سرعت خودرو بکاهد.

امروز در اکثر خودروهای روز دنیا از دیسک، کلیپر و لنت ها (Brake Pads) برای کاهش سرعت هر چرخ استفاده می شود.

اما در برخی از خودروهای ارزان قیمت و اقتصادی شاهد آن هستیم که برای چرخ های عقب از مکانیزم لنت های کفشکی و کاسه استفاده می شود و فقط برای چرخ های جلو از دیسک و کلیپر استفاده شده است.

نحوه عملکرد ترمزهای دیسکی به این صورت است که با فشار دادن پدال ترمز نیرویی به بوستر ترمز وارد می شود و پس از تغییر در میزان نیرو، روغن ترمز توسط لوله هایی به هر کلیپر می رسد. در این مرحله، روغن پرفشار به پشت سیلندری که با لنت درونی در ارتباط است نیرو وارد می کند.

نیروی واردشده به پشت سیلندر موجب می شود لنت درونی با دیسک برخورد کند و عکس العمل آن باعث شود قسمت کشویی کلیپر، که لنت بیرونی را در بر می گیرد، باز شود. باز شدن قسمت کشویی کلیپر و نیز فشرده شدن لنت های بیرونی و درونی بر روی دیسک، کاهش سرعت دَوران چرخ را به دنبال دارد.

عملکرد مکانیزم دیگر این گونه است که لنت های کفشکی (Brake Shoe) درونِ کاسه ای (Drum) قرار می گیرند. فشار روغن همانند مکانیزم قبلی به سیلندرهای قرارگرفته در پشت کفشک ها می رسد.

این سیلندرها با سیلندرهای به کار گرفته شده در کلیپر متفاوت است و در مقایسه با آن ها کوچک تر هستند. پس از اعمال نیرو توسط سیلندر به لنت های کفشکی، این لنت ها از هم فاصله می گیرند و به درام یا کاسه برخورد می کنند، به این ترتیب، با برقراری اصطکاک بین لنت و کاسه چرخ از سرعت خودرو کاسته می شود.

در این سیستم به دلیل این که لنت ها توسط کاسه احاطه می شوند، فضای بسته ای ایجاد می شود و هوا به درون مجموعه جریان نمی یابد. از سویی دیگر، گرده های حاصل از ساییده شدن لنت ها درون کاسه انباشته می شوند، همه این عوامل سبب می شوند دمای مجموعه زیاد شود و به علت این افزایش دما و همچنین انباشت گرده های حاصل از ساییده شدن، از میزان ترمزگیری کاسته می شود (Brake Fade).

اما همان طور که در سیستم دیسکی می بینیم، فضای مجموعه ترمزگیری توسط هوای عبوری از چرخ ها تهویه می شود و همین جریان هوا موجب می شود هم گرده های حاصل از سایش انباشته نشوند و هم دمای مجموعه چندان افزایش نیابد، به این ترتیب، سیستم ترمزگیری دیسکی عملکرد بهتری نسبت به سیستم ترمزگیری کاسه ای دارد.

به طور کلی، کلیپرهای موجود به دو دسته لغزان (Floating Caliper) و ثابت (Fixed Caliper) تقسیم می شوند.

کلیپرهای لغزان (Floating Caliper)

ساختمان این نوع از کلیپرها به این صورت است که سیلندر و یا سیلندرهای ترمز در سمت درونی آن قرار می گیرند. پس از عملکرد سیلندر یا سیلندرها، بخش کشویی کلیپر که لنت بیرونی را در بر می گیرد، حرکت می کند و لنت بیرونی را تحت فشار قرار می دهد. به این صورت، اصطکاکی بین دیسک و لنت ها به وجود می آید و از سرعت خودرو کاسته می شود. به علت جابه‌جا شدن بخش بیرونی کلیپر به این نوع از کلیپرها «کلیپرهای لغزان» می گویند.

کلیپرهای ثابت (Fixed Caliper)

این نوع از کلیپرها طوری طراحی شده اند که برای هر لنت، چه بیرونی و چه درونی، یک یا دو پیستون و سیلندر قرار می گیرد که پس از رسیدن فشار روغن به آن ها لنت ها را به دیسک نزدیک می کنند و عمل ترمزگیری را با قدرت بیش تری نسبت به کلیپر لغزان انجام می دهند. در این نوع از کلیپرها تنها پیستون ها جابه‌جا می شوند و بخش متحرک دیگری یافت نمی شود، به همین دلیل به این نوع از کلیپرها «کلیپرهای ثابت» می گویند.

از این نوع کلیپرها به علت بازدهی بالا و همچنین ترمزگیری قدرتمندتر آن ها در خودروهای مسابقه ای استفاده می شود، زیرا خودروهای مسابقه ای با سرعت بیش تری نسبت به خودروهای عادی حرکت می کنند و به همین دلیل به سیستم ترمزگیری قدرتمندتری نیاز دارند. به کارگیری کلیپرهای ثابت می تواند این خواسته را برآورده کند و میزان قدرت ترمزگیری مورد نیاز را برای خودرو فراهم کند. برندهایی مانند «برمبو» (Brembo)، “AMG”، «ویل وود» (Wilwood) و “EBC” از معروف ترین برندهای فعال در این بخش هستند.

از ویژگی های کلیپرهای به کاررفته در خودروهای مسابقه ای می توان به بزرگ تر بودن پیستون های کلیپر، افزایش تعداد پیستون های کلیپر و همچنین تهویه مناسب جهت جلوگیری از انباشت گرما اشاره کرد.

محمد جبارزاده شیاده