معرفی و بررسی 4WD و AWD
به طور کلی در هر دو سیستم ۴WD و AWD قسمت موتور به هر چهار چرخ منتقل می شود. همان طور که از از هر دو اصطلاح قابل حدس زدن هست در هر دو سیستم نیرو موتور بین هر چهار چرخ تقسیم می شود. مشابه تمامی سیستم ها هر کدوم از سیستم ها دارای مزایا و معایبی هستند که به برسی آن می پردازیم.
در ابتدا به بررسی سیستم ۴WD می پردازیم که نسبت به AWD قدیمی تر است:
در ۴WD یا ۴*۴ توان تولیدی توسط موتور به یک بخش به نام جعبه ی انتقال (transfer case)، منتقل می شود. وظیفه ی این جعبه انتقال و تقسیم توان میان دیفرانسیل جلو و عقب ماشین است. در ابتدا در سیستم ۴WD فقط از یک دیفرانسیل استفاده می شد که سبب می شد که چرخ ها با سرعت ثابت حرکت کنند که این امر مشکلات زیادی را در سرعت های بالا و به خصوص در پیچ ها به وجود می آورد که در واقع رانندگی در جاده را غیر ممکن می کرد. (در هنگام دور زدن یکی از چرخ ها به دلیل اینکه کمان کمتری را طی میکند باید سرعت کمتری داشته باشد.) در حال حاضر به دلیل اضافه شدن دیفرانسیل و بهبود های انجام شده در سیستم ماشین های ۴WD بدون هیچ مشکلی می توان در جاده و در سرعت های بالا هم از آن ها بدون هیچ مشکلی استفاده کرد.
از زمانی که ۴WD ارائه شده است تا کنون زمان زیادی می گذرد ؛ در نتیجه انواع مختلفی از آن موجود است که قصد داریم به بررسی آنها بپردازیم.
۴WD :
۱- حالت part time : در حالت part time ، differential مرکزی وجود ندارد. در نتیجه هنگامی که ماشین در حالت ۴WD قرار می گیرد differential عقب به جلو قفل می شود و این امر باعث می شود که نیرو به مقدار مساوی بین چرخ های جلو و عقب تقسیم شود(در صورتی که ممکن است نیاز باشد نیرو بین چرخ های جلو و عقب با نسبتی متفاوت تقسیم شود). این موضوع باعث می شود در سطح با اصطکاک بالا هنگام پیچیدن مشکلات زیادی به وجود آید. به همین دلیل این حالت باید در هنگام رانندگی در مسیرهای خارج از جاده (off road) مورد استفاده قرار گیرد.
حالت قرار گرفتن دنده در این ماشین ها عبارت است از : ۲WD ، ۴WD HI ، ۴WD LOW
۲- حالت full time : همانطور که از نام گذاری این سیستم معلوم است ، در این سیستم همیشه ۴ چرخ درگیر است. برای میسر شدن این امر و نبود مشکل در شرایط مختلف رانندگی ، نیاز به اضافه شدن یک differential در قسمت transfer case است. این differential اضافه باعث می شود تا ۴ چرخ بتوانند با سرعت های متفاوت حرکت کنند و در نتیجه اتومبیل در جاده های نامساعد و جاده پایداری بیشتری در حین حرکت دارد. پس می توان نتیجه گرفت اتومبیل هایی که full time 4WD هستند با اینکه همیشه در آن ها چهار چرخ درگیر است در تمامی مسیر ها عملکرد خوبی دارند.
هنگامی که یک full time 4WD داریم می توانیم دو differential را به هم قفل کنیم تا در شرایط بسیار نامساعد کارآمدی ماشین بیشتر شود. همانطور که متوجه شدید سیستم full time 4WD بروز تر ازpart time 4WD است.
حال به بررسی مزایا و معایب سیستم ها می پردازیم:
اولین نکته مثبت در مورد ۴WD این است که قدرت و سرعت خوبی در جاده های ناهموار ارایه می دهد. دومین نکته این است که سرنشینان احساس راحتی بیشتری در خودرو های ۴WD نسبت به AWD می کنند. اما در مقابل این نکات مثبت نکات منفی نیز وجود دارد، این خودرو ها به دلیل داشتن یک دیفرانسیل اضافه وزن سنگین و قیمت بالایی دارند همچنین شتاب آن ها هم غالبا از خودرو های AWD کمتر است.
حال به برسی سیستم AWD یا All Wheel Drive می پردازیم:
همان طور که گفته شد AWD سیستم به روزتری نسبت به ۴WD است. در سیستم تمام چرخ درگیر ، تمامی چرخ ها در تمامی مدت درگیر می باشند و بسیار شبیه به سیستم full time 4WD است. در این سیستم هم مدل مکانیکی و هم مدل الکترونیکی وجود دارد. در مدل مکانیکی ۳ دیفرانسیل وجود دارد و مهم ترین تفاوت درین است که توان موتور به چرخی منتقل می شود که بیشترین traction را دارد. وظیفه ی تقسیم نیرو بر عهده ی پردازش گر مرکزی ماشین است که با توجه به پردازشی که روی داده های بدست آمده از سنسور ها ماشین انجام می دهد نیرو را بین چرخ ها تقسیم می کند. این سیستم برای رانندگی در جاده طراحی شده است ، و در شرایطی که اصطکاک جاده کم باشد نمی تواند نیروی جلو به اندازه کافی نسبت به ۴WD را ایجاد کند.
انواع AWD:
۱- Full time symmetric AWD
۲- Automatic asymmetric AWD (part time AWD)
تفاوتی که در AWD وجود دارد این است که در Full time همیشه چهار چرخ درگیر هستند ، ولی در حالت automatic asymmetric AWD در هنگام نیاز بر اساس تصمیم ECU به حالت چهار چرخ تبدیل می شود.
این سیستم نیز مانند سیستم قبا مزایا و معایبی دارد، مهم ترین نکته ی مثبت درین سیستم این است چسبندگی ماشین به جاده بسیار بالا هست و این عمر باعث میشود که پر شرایط نامناسب جوی فرمان پذیری یا هندلینگ خوبی را ارایه دهد. از نکات منفی این سیستم میتوان به پیچیدگی سیستم انتقال قدرت و مصرف سوخت بالاتر نسبت به ۴WD اشاره کرد.همچنین این سیستم برای استفاده در خارج از جاده (off-road) مناسب نیست.
گردآوری: رامین فتحیان
مثل همیشه مطالبتون عالی هست
بلاخره فرق این دوتا رو فهمیدم.
فقط تو متن دو سه تا اشتباه تایپی هست مثلا خط اول ،قسمت فک کنم اشتباه تایپ شده باید قدرت باشه.
سلام پژو ۲۰۰۸ کی وارد ایران میشه کی تستش می کنید؟ ممنون از مطالبتون
بسیار عالی !
منظورتون از عمر در پاراگراف اخری همون امر هست دیگه ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
ممنون از مطلب خوبتون منتظرش بودم
فقط اینکه الآن راو۴ ۴WD هست full time هست؟ماشینای جدید full time هستن؟
و اینکه گفتین def lock با ۴WD فرق داره این قسمت متن منظور همون def lock هست؟
هنگامی که یک full time 4WD داریم می توانیم دو differential را به هم قفل کنیم تا در شرایط بسیار نامساعد کارآمدی ماشین بیشتر شود.
و یه سوال دیگه این که دکمه ای که در ماشین گذاشته شده فعال کننده def lock هست؟
در ماشین های ۴wd بدلیل اینکه دیفرانسیل جلو به خواست راننده درگیر میشه و میشه گیربکس رو در حالت سنگین قرار داد قدرت بالاتری نسبت به awd داره، خودروهای awd ماشین های کراس اور خیابونی با قابلیت جفت شدن چرخهای جلو برای مسیرهایی نه با شیب یا مسیرهای خیلی سخت هستن، این خودروها توانایی آفرود رو ندارن، البته این برای خودروهای معمول طرف صحبت منه مثل کیا اسپرتچ، ماشینای سوپر اسپرت برای شتاب بیشتر چسبنردگی بالا و قدرت مانور و فرمان پذیری از این سیستم استفاده میکنن و این ماشین ها موتورشونم بخاطر تقسیم وزن در وسط شاسی قرار داره نه به باور غلط در عقب خودرو
ممنون
خسته نباشید…
یه کم رو املاتون هم کار کنید…خخخخ
مطلب واقعاا عالی بود هیچجا ندیده بودم به این جمع و جوری و کاملی توضیح داده باشن خیلی خوب بود.
اشتباهات تایپی هم پیش میاد دیگه
این لندکروز مدلش چنده ؟؟؟؟؟
۲۰۰۷
اگر امکانش هست نحوه یا آموزش رانندگی با خودرو ۴*۴ دنده دستی بزارید
ماشین ما AWD هست و خوب هست
سلام بسیار عالی و قابل فهم بود ممنون از جناب فتحیان و سایت اسب بخار.
در ابتدا به بررسی سیستم ۴WD می پردازیم که نسبت به AWD قدمی تر است:
اشتباه تایپی حسن جان قدیمی نه قدمی
ممنون امیررضا جان
سیستم AWD در جاده و شهر خوبه اما در آفرود بدرد نمیخوره
سلام. من یه چیزو نمی تونم بفهمم: درحالت قفل ۴wd دیفرانسیل مرکزی قفل می شه (یعنی قدرت ورودی دیفرانسیل های جلو و عقب برابر می شن) دیفرانسیل های جلو و عقب که قفل نمی شن پس چرا نمی شه دور زد؟
متشکر
یه سوال پس. اگر درست فهمیده باشم تمام عملکرد های ماشین های AWD توسط سنسور های ECU یا واحد کنترل الکترونیک انجام میشه و اگر مشکلی هم به وجود بیاد برای یکی از سیستم های جابه جایی دیفرانسیل ها این سیستم متوجه میشه و اصلا ممکنه به دستور و عقل مصنوعی خود این سیستم جا به جا شده باشه؟
بسیار مطلب خوبی بود ممنون
سلام.پس اگه سیستم AWD مناسب آفرود نیست چرا خودروهایی مثل نیسان مورانو و رنو کولیوس از سیستم AWD به جای ۴WD بهره میبرند.البته شنیده بودم که مورانو فوق العاده برای آفرود ضعیفه.آیا دلیلش همینه؟