آیا کم رنگ شدن تحریم ها، باعث رفتن چینی ها می شود (بخش اول)

آیا کم رنگ شدن تحریم ها، باعث رفتن چینی ها می شود (بخش اول)
اگر به یاد داشته باشید، صنایع خودروسازی ایران عموما به مونتاژکارانی تبدیل شده بودند که در دهه هشتاد، بیشتر محصولاتی با نام و نشان معتبر را برای عرضه به بازار ایران می آوردند.
در آن زمان هم آنچنان با خودروهای به روزی طرف نبودیم، ولی شرایط آن موقع این طور بود که اکثر مشتریان از خرید خود راضی بودند و از طرفی اگر کسی پول بیشتر داشت، می توانست راحت تر از الان به سمت بازار خودروهای وارداتی برود. جالب بود در آن دوره آنچنان بازار خودروهای وارداتی هم داغ نبود و خریداران بیشتر به تولیدات خودروهای داخلی اعتماد می کردند. به عنوان مثال بسیاری از افراد ترجیح می دانند تا سوزوکی گرندویتارا ایران خودرو را به جای هیوندای توسان و کیا اسپرتیج نسل قدیم بخرند. یا به جای اینکه حدود ۲۸ میلیون تومان بدهند و کیا سراتو و تویوتا کرولا بخرند، به سراغ خودروهایی چون سیتروئن زانتیا سایپا، مزدا۳ گروه بهمن و هیوندای آوانته خودروسازان راین بروند. البته می توان دلیل استقبال و رضایت بیشتر مردم از خودروهای مونتاژ داخل نسبت به وارداتی ها را با دو مسئله مرتبط کرد. اول اینکه در سال های ابتدایی فعالیت واردکنندگان خودرو، کمتر شرکتی بود که خدمات مناسب ارائه دهد و از طرفی دلیل دوم این بود که در رده رقابتی با خودروهای مونتاژ داخل، وارداتی ها گزینه آنچنان جذابی نداشتند.
بعد از آن دوران به نسبت خوش بود که کم کم برخی تحریم ها علیه ایران آغاز شد و به گفته برخی در آن زمان، تحریم ها در ابتدا هیچ اثری نداشت و فقط پای برخی برندهای چینی را به بازار ایران باز کرد. در آن موقع کمتر کسی بود که خودروهای چینی را به سایر خودروهای موجود در بازار ترجیح دهد. به عنوان مثال MG550 که اصالتی انگلیسی داشت و تنها با نام مهندسی و ساخت چین به بازار ایران آمده بود، هرگز نتوانست تهدیدی برای خودروهای ژاپنی، فرانسوی و کره ای آن زمان باشد و به مرتبه از فروش آن ها دست پیدا کند. در رده های قیمتی کمتر هم که برخی چینی ها مونتاژ محصولات خود را در کارخانه های ایرانی آغاز کرده بودند، مسئله ای خنده دار بود که کسی به جای خرید تندر۹۰، پژو پارس و… به سراغ بعضی از این چینی ها برود.
اوج تحریم های را زمانی شاهد بودیم که سال ۹۱ قیمت خودروی ۱۹ میلیون تومانی به ۴۰ میلیون تومان رسید و افزایش قیمت ارز و تغییر برخی قوانین گمرکی، قیمت خودرویی چون تویوتا لندکروزر را بیش از دو برابر کرد. البته که افزایش قیمت خودرو به غیر از نقش تحریم ها، بازیگرانی چون واسطه ها را هم داشت که برخی خودروها را به شیوه هایی عجیب از شرکت ها بیرون می آوردند و خود قیمت گذاری می کردند. اگر به یاد داشته باشید، آن روزها قوانین حاکم بر بازار ایران تغییر کرده بود و وقتی کسی خودرویی می خرید، مطمئن بود که بعد از مدتی می تواند ماشینش را به جای ضرر، با سود چند میلیون تومانی بفروشد. در آن بازه زمانی حدود شش ماهه که بازار ایران در شک و تلاطم بود، چینی ها خوب توانستند نبض بخش ارزان قیمت بازار را در دست بگیرند. بخش ارزانی که دیگر به جای بازه ۸ تا ۲۰ میلیون تومان، ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان شده بود. رشد فروش برخی از خودروهای چینی در آن دوران باعث شد تا تجربه مردم از این خودروها بیشتر شود و به ظاهر سود کوتاه مدت قابل توجهی را برای شرکت های عرضه کننده رقم می زد. ولی با گذشت زمان، بسیاری از مشتریان نسبت به خرید خودروهای چینی گارد گرفتند و با بیان برخی حقایق، قصد داشتند تا سایر مردم از باطن این خودروها اطلاعات داشته باشند. کیفیت و خدمات گران قیمت و کم، باعث شده بود تا مشتریان آنچنان از چینی ها راضی نباشند. همچنین همیشه بحث ایمنی این خودروها مطرح بود که در برخی بررسی های جهانی، اکثر خودروهای ساخت چین، از ایمنی به شدت پایینی برخوردار بودند. آن روزها سایت ها و بلاگ ها نقش مهمی در اطلاع رسانی در مورد حقایق چینی ها داشتند و شاهد بودیم که بازار ایران به اجبار به سمت خودروهای قدیمی مونتاژ داخل گرایش پیدا کرد. این بدین معنی نبود که فروش خودروهای چینی بد شده است، فقط مسئله این بود که دوباره محبوبیت اجباری خودروهایی چون پژو پارس، رنو مگان، سمند، ۴۰۵، پراید و… مجددا بیشتر از چینی ها شده بود. در سال ۹۲ و اوایل ۹۳ بود که شاهد بودیم که تب بازار به سمت خودروهای داخلی با اصالت رفت، ولی باز شانس چینی ها گل کرد و مونتاژ برخی خودروهای با کیفیت و نه چندان جدیدی چون رنو مگان، تندر۹۰، مزدا۳ و سوزوکی ویتارا با مشکلاتی مواجه شد که از سر همان تحریم های بی اثر بود و شرکت های عرضه کننده، بدون اعلام برنامه ای مشخص گه گداری تعدادی از این خودروها را می فروختند. معلوم بود که بخش زیادی از این خودروهای با اصالت به سمت بازار سیاه می رود و خودرویی ۸۰ میلیون تومانی تا ۱۲۰ میلیون تومان معامله می شود. شانس از یک طرف و هوش چینی ها از طرف دیگر باعث شد تا این بار هم مردم به خودروهای چینی اعتماد کنند. با این تفاوت که این بار مونتاژ کاران چینی تنوع محصولات خود را افزایش دادند و با قیمتی به مراتب کمتر از خودروهای مونتاژی با کیفیت، محصولات چینی مشابه به خودروهای اصیل را وارد بازار می کردند. ورود کراس اوورهای چینی و خودروهای سدان با ظاهر به نسبت جدید باعث شد که این بار بخش بیشتری از مردم با خودروهای چینی آشنا شوند و اینبار به جای شکایت، در جو خودرو ایده آل خود بمانند و به جای انتقاد از آن ها، بیشتر تعریف و تمجید کنند.
حال که چینی ها توانسته بودند در ظاهر نظر مشتریان ایرانی را جلب کنند و بازار ایران را به عنوان پر سود ترین بازار خود در جهان معرفی کنند، نوبت این بود که به دهک های قیمتی بالاتر بروند و با معرفی برخی تکنولوژی ها و امکانات نظر مردم را جلب کنند. توربو، سانروف، تودوزی چرم، فرمان برقی، رینگ بزرگ، سنسور نور، مانیتور، دوربین عقب و… جز پارامترهایی بود که در خودروهای تولید داخل و حتی در برخی از وارداتی ها دیده نمی شد و مردم آپشن پسند ایران را برای خرید از چینی ها راغب می کرد. واقعیت این است که تا به امروز این رویکرد چینی ها توانسته بازار آن ها را در ایران گسترش دهد و هر روز تعداد بیشتری از مردم را به خرید از خودشان راضی کنند. حتی شرکت های به نام خودروساز داخلی هم برای جذب این بازار، با چینی ها وارد مشارکت شدند و امروز شاهد آن هستیم که کمپانی هایی چون برلیانس، فاو، دانگ فنگ، چانگان و… فروش خوبی را در بازار ایران دارند و برای خودروسازان سودآور هستند.
حال امروز در شرایط پسابرجام هستیم. روزهایی که خبر از بازگشت مجدد دوباره چینی ها می شود. خودروهای به نامی که قرار است بخشی از آن ها تا آخر امسال وارد بازار خودرو شوند و در سال ۹۶ بخش زیادی از سهم خرید مردم را در دست بگیرند و چرخ صادارات خودرو را در ایران تند تر بچرخانند. حال سوال این است که در قدم بعدی چینی ها، چه برنامه ای برای بازار ایران دارند و احتمال چه کاری را انجام می دهند.
آیا کم رنگ شدن تحریم ها، باعث می شود که نقش چینی ها هم در بازار خودرو ایران کم رنگ شود؟
در مطالب بعدی به این سوال پاسخ می دهیم و رویکرد هر برند چینی ها را نسبت به حضور خودروسازان مطرح جهانی در بازار ایران ارزیابی می کنیم.
حسین دلاور- روزنامه دنیای خودرو

فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید
به این مطلب رای دهید

تازه ترین اخبار و ویدیوهای خودرویی را در کانال تلگرام و اینستاگرام اسب بخار دنبال کنید.