تراز همیشه منفی بازرگانی خودرو

تراز همیشه منفی بازرگانی خودرو
عملکرد ضعیف صنعت خودرو در بخش صادرات وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیمه تریلر، بخش مهمی از دلایل کاهش ارزش افزوده صنعت ساخت کشور را تشکیل می‌دهد و تحولات این صنعت چه در دوره‌های رونق، کسادی یا رکود در تغییرات ارزش افزوده بخش صنعت ساخت و بر تولیـد ناخالص داخلی کشور، نمود مشخصی داشته است.
سابقه بیش از ۵۰ ساله فعالیـت صـنعت خـودرو، میزان اشتغال ایجاد شده در زنجیره ارزش تولید این صنعت (به صورت مسـتقیم و غیـرمسـتقیم) و تجربـه و تخصـص کسب شده طی این مدت، از خصوصیات بارز و غیرقابل انکار صنعت وسایل نقلیه موتوری در کشور است.
به گزارش تعادل ، با وجود کانال‌های گوناگون اثرگذاری صنعت وسایل نقلیه موتوری بر اقتصاد کشور، متاسـفانه طـی سال‌های گذشـته، اثرگذاری صنعت خودرو و قطعات در بخش تجارت به‌ویژه صادرات، کمرنگ بوده است. اتکای صـرف بـه بـازار تقریبـا انحصاری داخلی، عدم جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی معنادار با رویکرد توسعه صادرات و برخورداری از تعرفه‌های حمایتی وارداتی همراه با الزام کنترل‌های قیمتی ازجمله مسائلی است که موجب شده صنعت خودرو کشور جزو صنایع رقابتی نبوده و درنتیجه در زمینه صادرات موفق نباشد.
کاهش ۶۴ میلیون دلاری صادرات خودرو
بر همین اساس، آمار صادرات در ۱۱ ماهه امسال نشان می‌دهد که در طول این مدت ۱۱۳ میلیون و ۶۴۴ هزار دلار صادرات خودرو و قطعات انجام شده که این رقم در کل سال گذشته ۱۷۷ میلیون و ۴۱۰ هزار دلار بوده است.
طی ۱۱ ماهه امسال ۲۴ هزار تن خودرو و قطعات از کشور صادر شد. این در حالی است که حجم صادرات خودرو و قطعات در سال گذشته به بیش از ۳۷ هزار تن رسیده است. ارزش ریالی خودرو و قطعات صادر شده طی ۱۱ ماهه امسال ۳۵۶ میلیارد و ۳۸۷ میلیون تومان بود که در مقایسه با صادرات ۵۲۲ میلیارد و ۸۸۲ میلیون تومانی سال گذشته، کاهش چشم‌گیری را نشان می‌دهد. در هر حال، هرچند آمار مربوط به سال گذشته عملکرد ۱۲ماهه صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی را نشان می‌دهد که با آمار ۱۱ ماهه امسال مورد مقایسه قرار گرفته است، اما به نظر نمی‌رسد در یک ماهه پایانی سال جاری این تفاوت ۶۴ میلیون دلاری کم شود و در یک ماه این میزان صادرات انجام شود.
بالاترین رقم صادرات خودرو در سال ۸۶
بر اساس طبقه‌بندی آیسیک فعالیت‌های صنعتی ۳رشته فعالیت در سطح کد ۴رقمی ISIC شامل تولید خـودرو، تولید بدنه و اتاق و تولید قطعات، در زیرمجموعه صنعت ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیمه تریلر قرار دارند.
تفکیک آمار تجارت فعالیت‌های مزبور برای بازه زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۰ماهه ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که بالاترین ارزش صادرات صنعت ساخت وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیمه‌تریلر در بازه مـورد بررسـی برابـر بـا ۶۲۲میلیون دلار و مربوط به سال ۱۳۸۹ بوده که ۶۶ درصد از آن مربوط به صادرات صنعت خـودرو، ۲۵ درصد مربوط به صنعت تولید قطعات و ۹ درصد مربوط به صنعت تولید بدنـه و اتاق بـوده است. در همین حال، در حوزه واردات، ارقام مربوط به واردات کلیه فعالیت‌های ۴رقمی از صادرات متنـاظر آن بالاتر است. بالاترین رقم واردات صنعت خودرو در بازه مورد بررسی مربـوط بـه سـال ۱۳۹۳ و حدود ۳ میلیارد دلار بوده است. آمار واردات صنعت بدنه و قطعات نیز مربـوط بـه سـال ۱۳۹۰ و معـادل ۴.۱ میلیارد دلار بوده است.
بر اساس این آمار، روند عمومی صادرات خودرو در بازه مورد بررسی نزولی بوده و بالاترین رقم صادرات در ایـن دوره در سال ۱۳۸۶ به ارزش ۴۵۴ میلیون دلار اتفاق افتاده است. طی ۵سال منتهـی بـه سـال ۱۳۹۴ هم، کمتـرین صادرات خودرو مربوط به سال ۱۳۹۴ و برابر با ۲۲.۸ میلیون دلار بوده است.
افزایش واردات در کنار کاهش صادرات
در همین حال، اتاق بازرگانی تهران در گزارشی عملکرد ضعیف صنعت خودرو در بخش صادرات را مورد بررسی قرار داده است. نسبت پوشش واردات توسط صادرات در صنعت خودرو طی سال‌های اخیر روند کاهشـی داشـته و از ۴ درصـد سال ۱۳۹۲ به ۳.۱ درصد در سال ۱۳۹۴ کاهش یافته که هر دو عامل کـاهش صـادرات و افـزایش واردات در تنزل آن دخالت داشته است. این نسبت در ۱۰ماهه ۱۳۹۵ به ۱.۷ درصد افـزایش و کمـی بهبـود یافتـه اسـت. اگرچه ارزش صادرات صنعت خودرو در ۱۰ماهه ۱۳۹۵ با رشد ۸۸ درصدی در مقایسه بـا ۱۰ماهـه ۱۳۹۴ برخوردار بوده، ولی رقم ۳۰ میلیون دلار برای صادرات این صنعت طی ایـن مـدت، رقـم پـایین و قابـل تاملی است.
برخلاف روند صادرات صنعت خودرو، صادرات تولیدات بدنه، اتاق و قطعـات خـودرو طی ۴سال گذشته صعودی بوده، به نحوی که بیشترین رقم صادرات این تولیدات در سال ۱۳۹۴ و برابر بـا ۲۵۷ میلیون دلار محقق شده که ۱۱ برابر صادرات خودرو بوده است.
نوسان تراز از منفی ۳ تا منفی ۶ میلیارد
بر این اساس، نسبت پوشش واردات توسط صادرات محصولات بدنه، اتاق و قطعات خودرو طی سال‌های گذشته بـا نوسـاناتی همراه بوده ولی روند عمومی، مثبت و افزایشی بوده است.
با توجه به بیشی گرفتن واردات صنعت وسایل نقلیه موتوری از صادرات آن، همواره تراز بازرگانی این رشته فعالیت منفی و در محدوده منفی ۳ تا منفی ۶ میلیارد دلار قرار داشته است. آمار مشابه وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز نشان می‌دهد که صادرات صنعت وسـایل نقلیـه موتـوری طی ۹ ماهه ۱۳۹۵ برابر با ۹۳.۸ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۳۹۴ از ۵۲ درصـد کاهش برخوردار بوده است. همین گزارش واردات را در ۹ماهه ۱۳۹۵ معادل ۳.۴ میلیـارد دلار اعـلام کرده که نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۴ حدود ۳۶ درصد افزایش یافته است.
دست درازی به کمک‌های دولتی برای ارزآوری
کاهش صادرات خودرو و قطعات در حالی اتفاق افتاده که کیفیت حرف اول را در صادرات کالا می‌زند و به عنوان یک آیتم مهم در این زمینه نقش دارد. در چنین شرایطی هرچند مدیران دولتی و مسوولان وزارت صنعت از بهبود کیفیت خودروهای داخلی سخن می‌گویند، اما مشتریان ایرانی همچنان از پایین بودن کیفیت خودروها ناراضی هستند و ظاهرا این مساله بر عملکرد خریداران خارجی نیز تاثیرگذار بوده است.
از سویی، تامین ارز مورد نیاز صنعت خودرو از طریق صادرات همواره مورد تاکید مسوولان بوده و به این ترتیب کاهش ارزآوری صنعت خودرو عاملی برای دراز شدن دست خودروسازان به سمت کمک‌های دولتی خواهد بود.
کمکی که نمونه آن را در پرداخت تسهیلات ۲۵۰۰ میلیارد تومانی دولت به خودروسازان در سال گذشته مشاهده کردیم، اما این اقدام تنها باعث فروش خودروهای انبار شده در پارکینگ خودروسازان شد و نقشی در بهبود وضعیت صادرات خودروسازها نداشته است.
تراز همیشه منفی بازرگانی خودرو

فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید فونیکس تیگو 7 پلاگین هیبرید
به این مطلب رای دهید

تازه ترین اخبار و ویدیوهای خودرویی را در کانال تلگرام و اینستاگرام اسب بخار دنبال کنید.